تبیان، دستیار زندگی

علم حضرت علی(ع)

در مورد علم حضرت علی(ع) که معروف است «علی در علم است» می خواستم بدانم. زمانی از آن حضرت(ع) یک سؤال را به 15 صورت پرسیدند و ایشان هر بار به گونه ای متفاوت به یک سؤال پاسخ دادند. می خواهم بدانم این سؤال چه بود و ایشان چه پاسخ هایی به این سؤال داده اند؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
امام علی
 آنچه در منابع روایی شیعه وجود دارد این است كه: پیامبر اسلام در مورد علی (ع) فرمودند: « من شهر علم هستم و علی باب آن شهر است». (بحار، ج 40،ص 200) وقتی خوارج این حدیث را كه - از سلمان فارسی نقل شده بود - شنیدند به علی (ع) حسادت ورزیدند و ده نفر از آنها گرد هم آمده تصمیم گرفتند تك تك نزد علی (ع) بروند و هر ده نفر سؤال مشترك و یكسانی را از علی (ع) بپرسند،‌ پیش خود گفتند: اگر علی (ع) به این پرسش جواب یكسانی داد، می فهمین كه علی (ع) علم و دانشی ندارد و اگر به هر كدام از ما پاسخی متفاوت داد سخن پیامبر در مورد علم و دانش علی (ع) صحیح می باشد.
آن سؤال واحد این بود كه: «العلم افضل ام المال؛ علم بهتر است یا ثروت»؟
نفر اول وارد شد و این سؤال مذكور را از علی (ع) پرسید؛ حضرت در پاسخ گفتند: علم بهتر است. آن پرسشگر گفت: به چه دلیل علم بهتر است؟
حضرت فرمودند: «زیرا علم میراث انبیاء الهی است ولی مال و ثروت میراث قارون و هامان و فرعون است».
آن نفر اول نزد دوستان خود بازگشت و آنها را به پاسخ علی (ع) آگاه نمود.
نفر دوم نزد علی رفت و همان سؤال را مطرح كرد. حضرت در پاسخ فرمودند: «علم بهتر است، زیرا مال و ثروت را تو نگهبانی و حراست می كنی در حالی كه علم از تو نگهبانی و حراست می كند».
آن فرد دوم دوستان خود را از این پاسخ آگاه كرد. نفر سوم رفت و همین سؤال را پرسید، علی (ع) در پاسخ فرمودند: «علم بهتر است زیرا صاحب ثروت و مال دشمنان زیادی دارد در حالی كه صاحب علم دارای دوستان زیادی است».
او نیز نزد دوستان خود بازگشت و نفر چهارم نزد علی (ع) رفت و سؤال را تكرار كرد. علی (ع)‌ در پاسخ فرمودند: «علم بهتر است، زیرا مال و ثروت را اگر در آن تصرف كرده و مصرف كنی از آن كاسته می شود ولی علم را اگر در آن تصرف كرده و مصرف كنی زیادتر و افزون تر می شود».
علی (ع) در پاسخ به نفر پنجم فرمودند: «علم بهتر است. زیرا صاحب مال و ثروت در جسم مردم بخیل و پست خوانده می شود ولی صاحب علم و ارزش با بزرگی و كرامت از او یاد می شود».
ایشان در پاسخ به نفر ششم فرمودند: علم بهتر است، زیرا ثروت از این كه مورد اسراف قرار گیرد، مورد ترس است ولی علم و دانش مورد اسراف و ریخت و پاش قرار نمی گیرد و خوفی از این جهت برای علم وجود ندارد».
علی (ع) در پاسخ به نفر هفتم فرمودند: «علم بهتر است،‌ زیرا مال و ثروت با گذشت زمان كهنه و فرموده و مندرس می شود (زوال پذیری ثروت)، در حالی كه علم و دانش با مرور زمان كهنه و فرسوده نمی شود».
علی (ع)‌ در پاسخ به نفر هشتم فرمودند: «علم بهتر است زیرا ... (پاسخ به نفر هشتم در اصل روایت نیامده و شاید توسط راوی مورد نسیان قرار گرفته باشد)
علی (ع) در پاسخ به نفر نهم فرمودند: «علم برتر است، زیرا مال و ثروت باعث قساوت قلب و سنگدلی می شود در حالی كه علم و دانش موجب نورانیت و صفا قلب می گردد».
علی (ع) در پاسخ به نفر دهم فرمودند: «علم بهتر است،‌زیرا صاحب مال و ثروت دچار تكبر و خودبزرگ بینی می شود در حالی صاحب علم خاضع و فروتن است و در خود احساس فقر و مسكنت می كند». بعد همگی اعتراف كردند به علم و دانش علی (ع) و گفتند: خدا و رسولش راست گفتند، بدرستی علی (ع) باب علم و دانش است. علی (ع) در این هنگام فرمودند: «به خدا سوگند اگر همه خلق و مردم تا زمانی كه زنده بودند از من همین سؤال را می نمودند به هر كدام از آنها پاسخی متفاوت از پاسخ دیگری می دادم تا آخر هر».
این روایت در كتاب «الامام علی بن ابی طالب» نوشته احمد رحمانی همدانی، چاپ فتاهی، ناشر منیر، تهران، 1417، ص 142 آمده است. 

منبع :پرسمان /معارف
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .