تبیان، دستیار زندگی

پنج اثر داستانی محمدرضا سرشار برای کودکان

پنج اثر محمدرضا سرشار برای گروه سنی کودک و نوجوان با طرح جلد جدید توسط سوره مهر بازنشر شده‌اند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
کتاب کودک

 پنج اثر محمدرضا سرشار برای گروه سنی کودک و نوجوان با طرح جلد جدید، توسط سوره مهر بازنشر شده‌اند.

سرشار درباره این آثار گفت: این آثار به‌غیر از «تنبیه کاری» که برای گروه سنی «ج» بوده عمدتا برای گروه سنی الف و ب نوشته شده است. درواقع این پنج اثر مناسب سه مقطع سنی زیر دبستان (خردسال)، سال‌های اول دبستان و سال‌های آخر دبستان است.
وی درباره قطع یکسان کتاب‌ها گفت: این آثار همگی در قطع خشتی هستند؛ درواقع  قطع خشتی اندازه‌های مختلفی دارد که از زمان دهه 40 به وسیله کانون پروش به عنوان یک قطع مرسوم برای کتاب‌های کودک و نوجوان وارد بازار نشر این گروه سنی شد که  برای هر سه مقطع مختلف (خردسال، کودک و نوجوان) به کار می‌رفت؛ منتها با اندازه‌های مختلف. 
 
نویسنده کودک و نوجوان ادامه داد: مثلا برای بچه‌های زیر دبستان بهتر است خشتی بزرگ باشد؛ زیرا بچه‌ها تا حدود ده سالگی کره چشمشان کامل نمی‌شود. بنابراین نیاز هست که کتاب‌هایی که برای آن‌ها تهیه می شود قطع بزرگ‌تری داشته باشد تا تصاویر و حروف متن بزرگ‌تر باشند. حروف‌نگاری و تصویرنگاری در طراحی کتاب کودک مهم است. همچنین باید گفت در تصاویر هر چه سنین پایین‌تر باشد معمولا رنگ‌های شارپ، تخت و پررنگ به کار می‌رود که این روند وقتی به گروه سنی (ج) که می‌رسد سایه‌روشن هم وارد نقاشی‌های کودکان می شود. اگر این‌ موارد رعایت شود قطع خیلی مهم نیست. 
 
سرشار درباره بازنشر آثارش و استقبال کودکان فعلی از آن گفت: ادبیات داستانی شاخه‌های مختلفی دارد؛ یک دسته از داستان‌ها همیشه جزو علایق نخستینه سنین پایین بوده‌اند مثلا داستان‌های حیوانات. از زمان قبل از اسلام (کلیله و دمنه) یا افسانه‌های حیوانی تا زمان امروزی همیشه جزو پُرخواننده‌ترین انواع داستان برای بچه‌ها بوده است. الان هم در قالب پویانمایی‌ها خیلی‌ها قهرمانان، قهرمانان حیوانی انتخاب می‌شوند. این داستان‌ها همچنان جزو خواندنی‌های کودکان هستند. 
 
وی در توضیح یکی از آثارش  گفت: (تنبیه‌کاری) یکی دیگر از این داستان‌ها برای گروه سنی (ج) است که فرازی از زندگی امام موسی کاظم(ع) است. این داستان به زبان رایج امروز و با ساختار کنونی نوشته شده است؛ یعنی آن فراز تاریخی برای بچه‌ها، امروزی و قابل استفاده شده است. خود مضامین دینی زندگی پیامبران، امامان و قصه‌های قرآنی مضامین همیشگی هستند که همواره جزو خواندنی‌های مهمِ کودکان بوده و هم اکنون نیز باید باشد؛ مهم این است که بتوان این آثار را به زبان قابل فهم امروزی به تناسب سن مخاطب بازگویی کرد که اهتمام من برای نگارش بر اصول مذکور بوده است.
 
این نویسنده و منتقد ادبی همچنان درباره تجاربش از داستان‌نویسی کودک و نوجوان اظهار داشت: بیشتر آثارم، خصوصا کارهای اولیه‌ام برای نوجوانان بوده است ولی آن کارهایی که برای کودکان است مثل «خروسک و پادشاه» زمانی که ناشر قبلی منتشر می‌کرد تا صدهزار تیراژ رسید که بعدا بنا به دلایلی ناشر گذشته چاپش را ادامه نداد. یا اثر «ببارد باران، نبارد باران» بالای پنجاه هزار نسخه توسط ناشر پیشین منتشر شده است که این‌ها نشان می‌دهد که در این زمینه‌ها کارهایم ناموفق نبوده است. 
 
سرشار ادامه داد: کار کودکان یک اصولی دارد. کار کودکان یک بخشی از آن علم است. یعنی ما وقتی می‌گویم ادبیات کودکان و نوجوانان یعنی می‌گوییم هنر بعلاوه علم. بخش دوم آن روان‌شناسی کودکان و نوجوانان است اگر فردی به صورت تجربی یا به صورت مطالعاتی بتواند به این گروه سنی نزدیک شود و قالب‌های این سنین را بشناسد می‌تواند موفق باشد. 
 
وی در پایان خاطرنشان کرد: در این داستان‌ها از دو شگرد خاص استفاده کردم که متداول بوده؛ یکی از این موارد کلام آهنگین و موزون است. من به یاد دارم که دهه هفتاد (خروسک پادشاه) یا (گنجشکک‌ و پنبه‌دانه) که آن هم قرار است بازنشر شود، بعضی بچه‌های آشنایان می گفتند که این‌ها را حفظ کردیم؛ با اینکه برای آن گروه سنی حجمش زیاد بود. یکی دیگر از این موضوعات هم تکرار است. قالبی وجود دارد مناسب سنین زیر دبستان سال‌های الف و ب که به آن می‌گویند:  افسانه‌های توام با تکرار؛ که این‌ها یک موضوعی شروع می‌شود بعد یک ترجیع‌بند دارد و بعد از هر رویداد آن ترجیع‌بند تکرار شده، یک بند به آن اضافه می شود. این‌ها از قدیم‌الایام ابداعات توده مردم است که جزو جذاب‌ترین افسانه‌های سنین کودکی است که من هم از این شگرد در این چند کار بهره برده‌ام.

منبع: فارس