نذر در امامیه

در سه ماهگی خواب دیدم گفتند اگه میخوای بچه ات سالم باشه اسم اش را مهدی بگذار. سونوگرافی کردم قلب بچه نامنظم بود متوسل به امام زمان شدم و گفتم اسم اش را می گذارم مهدی. در پنج ماهگی رفتم سونوگرافی و گفت قلبه بچه سالمه سالمه. اگر اسم بچه ام را تو شناسنامه مهدی بذارم ولی بیشتر عرشیا صداش بزنم گناه داره؟
نذر در زبان عربی به معنای وعده است. بنابراین نذرکننده به امری معین وعده می دهد که در آینده به تحقق برساند و وعده ی او منوط و مشروط بر انجام آن کار است. برای مثال فرد نذرکننده می گوید: اگر این کار عملی شود، چنین خواهم کرد و گاهی هم می گوید: در هر حال این کار را انجام می دهم.
در کتاب لسان العرب این چنین آمده است «نذر(نحب) چیزی است که انسان نذر می کند و آن عهد را به طور واجب بر عهده می گیرد.» (لسان العرب، ابن منظور، ج 7، ص 663) از دیدگاه فقه، نذر یعنی اینکه نذرکننده برای انجام کاری فقط در راه رضای خداوند، خود را به انجام کاری ملزم نماید و یا برای ترک کاری، باز هم برای جلب رضای خداوند، خود را موظف کند.
نذر را به «نحب» نیز تعبیر کرده اند و از آن جمله، گفته ی خداوند متعال در قرآن کریم است که می فرماید: «من المومنین رجالٌ صدقوا ما عاهدواالله علیه فمنهم من قضی نحبه و منهم من ینتظر و ما بدّلوا تبدیلا»(سوره احزاب، 22) برخی از آن مومنان، بزرگ مردانی اند که به عهد و پیمانی که با خدا بستند کاملاً وفا کردند پس برخی پیمان خویش گزاردند و بر آن عهد ایستادگی کردند تا رد راه خدا شهید شدند ... در تفسیر آمده است که «نحب» همان «نذر» یا عهد است.
خداوند متعال در قرآن كریم فرموده است: «امن یجیب المضطر اذا دعاه و یكشف السوء و یجعلكم خلفاء الارض أًءِلاه مع الله قلیلا ما تذكّرون.»
آن كیست كه دعای بیچاره مضطر را به اجابت می رساند و رنج و غم آنان را برطرف می سازد و شما را جانشینان اهل زمین قرار می دهد؟ آیا با وجود خدای یكتا خدایی نیست؟ اندكی متذكر هستند.(نمل، آیه 62 )
نذر در حقیقت نوعی پیمان با خداوند متعال است و نذر در التزام شخص نسبت به خداوند متعال برای انجام یا ترك كاری، با پیمان و قسم مشترك است.
نذر بر اطاعت: این است كه انسان به انجام طاعت و مستحبات اقدام نماید كه به منزله ی شكر عملی برای خداوند متعال در برابر استجابت نذر است. مانند نذر امام علی علیه السلام هنگامی كه امامان حسن و حسین علیهماالسلام مریض شدند. یعنی نذر مانند این است كه انسان بگوید: برای خدا بر من است اگر حاجتم برآورده شود؛ به حج یا عمره بروم یا از مالم فلان مبلغ را انفاق كنم؛ پس در حقیقت شكر خداوند متعال است به خاطر نعمتی كه به سبب برآوردن حاجت به او ارزانی داشته است.
پروردگار در قرآن كریم می فرماید: «أَوْفُوا بِعَهْدی أُوفِ بِعَهْدِكُم»؛[1] به عهد و پیمان با من وفادار باشید تا من نیز رفتار متقابلی با شما داشته باشم. طبیعی است انسان هنگامی می تواند از خداوند، توقع برآورده كردن حاجات و درخواست های خود را داشته باشد كه خود نیز در طرف مقابل به درخواست های او پاسخ مثبت داده و در مورد تعهداتی كه از گذشته با او داشته پیمان شكنی نكند و چه بسا ممكن است به دلیل سهل انگاری در این امور، كمتر مورد توجه پروردگار قرار گیرد.
شرط صحت نذر این است كه بین دو امر زیر انعقاد و پیوندی باشد:
1- در تلفظ نذر انسان به زبانش ظاهر می شود. پس اگر در قلبش نیت كند كه كار معینی را انجام می دهد و آن را به زبان نیاورد وفا به نذر بر او واجب نمی شود.
2- نذر حتماً باید برای خداوند متعال باشد (باید حتما بگوید: برای خدا بر من است كه...).
خواندن صیغه نذر به لفظ الله یا اسماء و اوصاف الهیه شرط مهم برای صحت نذر است. یعنی نذر كننده باید بگوید: برای خدا بر من است كه...
در توضیح المسائل آمده است: در نذر باید صیغه خوانده شود، و لازم نیست آن را به عربی بخواند، پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود برای خدا بر من است كه ده تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است، و اگر بگوید برای خدا نذر كردم چنین كنم یعنی اگر بگوید: «چنانچه مریض من خوب شود، براى خدا بر من است كه ده تومان به فقیر بدهم»، نذر او صحیح است ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید عمل كند، ولی اگر نام خدا را نبرد و فقط بگوید نذر كردم، یا نام یكی از اولیای خدا را ببرد نذر صحیح نیست. و نذر اگر صحیح بود و مكلف به نذر خود عمداً عمل نكرد گناه كرده است، و باید كفاره بدهد، و كفاره وفا نكردن به نذر مانند كفاره مخالفت قسَم است، كه بعداً خواهد آمد.
بر نذر كننده واجب است كه به نذر خود وفا كند و به تاخیر انداختن آن هم جایز نیست مگر با دلیل موجّه. خداوند متعال در قرآن كریم فرموده اند: «ولیوفو نذورهم» (سوره حج، 29 ) بنابراین وفای به نذر توصیه و تاكید شده است.

كفاره ی گناه وفا نكردن به نذر

اگر نذر كننده ای بدون علت یا مانعی به نذرش وفا نكرد، كفاره ای بر او واجب می شود:
1- آزاد كردن بنده.
2- غذا دادن به ده فقیر یا لباس پوشاندن بر آنها.
3- نذر نوعی پیمان با خداوند متعال است و نذر در التزام شخص نسبت به خداوند متعال برای انجام یا ترك كاری، با پیمان و قسم مشترك است.
شما كه آن خواب را دیده اید و ان شاء الله خواب شما هم صادق بوده است و با بیان شما مریضی و مشكل آن فرزند هم حل گردیده است اگر چه شاید نذر شما نذر شرعی نبوده باشد كه باید خودتان شرایطی را كه در بالا بیان داشتیم تطبیق داده و بفهمید كه چگونه بوده است، خوب است كه براساس اعتقاد خود عمل نمود و نام فرزند خود را به نیكویی گذاشته و نام ببرید كه این نامیدن شما بسیار نیكو و عزیز است و باعث بركت و ان شاء الله باعث یاری دین و قیام امام غایبمان توسط شایستگان از ایشان باشد.
[1] بقره، 40.

---

منبع:پرسمان