تبیان، دستیار زندگی
" تربیت " کلمه ی آشنایی که همیشه به همراه پرورش به کار می رود ، تعاریف گوناگونی دارد مثل : آشکار کردن استعدادها ، تشکیل یا پرورش قوای ذهنی ، تکرار گذشته و یا به صورت رایج تر انتقال میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر ؛ حال که در کشوری با فرهنگی غنی نفس .
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مربی رایانه است یا مادر!

تصویری از یک رایانه

دخترک چادر گل گلی اش را روی سر می اندازد و با نیم نگاهی به مادر چادر را کمی جلوتر می کشد تا روی صورتش بیفتد ، دست های کوچکش را به سمت صورتش می برد و آرام« الله اکبر» می گوید .

روزی که دخترک نماز را به تقلید از مادرش با یک« الله اکبر» و چند بار خم و راست شدن شروع کرد فقط 5 سال داشت ؛ حال او خود، مادری شده است که دختری 5 ساله دارد ؛ نمی دانیم چیزی از تربیت دینی مادر در ذهنش باقی مانده برای دخترک 5 ساله امروزش ؟ چیزی فراتر از سی دی، کارتون ، بازیهای رایانه ای و عروسک های رنگ به رنگ  ...

" تربیت " کلمه ی آشنایی که همیشه به همراه پرورش به کار می رود ، تعاریف گوناگونی دارد مثل : آشکار کردن استعدادها ، تشکیل یا پرورش قوای ذهنی ، تکرار گذشته و یا به صورت رایج تر انتقال میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر ؛ حال که در کشوری با فرهنگی غنی نفس می کشیم ، این انتقال فرهنگی را ملموس تر می توانیم جلوه گر سازیم ، فرهنگی که سینه به سینه ، نسل به نسل با فراز و نشیب های بسیار در جاده ای تاریک حرکت کرده است و در این جاده راهنمایی چون اسلام روشنی بخش مسیرش بوده است .

نسل امروز ما همچون نسل های گذشته میراث دار فرهنگی اسلامی است . انسان در اسلام موجودی مادی – معنوی است ، بعد معنوی انسان بر بعد مادی او برتری دارد . مبنای تربیت اسلامی هم بر آن است که انسان توانایی آموختن دارد و نیز آموختن علم عین عبادت است شاید از همین اصول به راحتی بتوان دریافت که هدف تربیت این چنینی تقرب به خداست .

برخی فیلسوف ها معتقدند تربیت دینی همان بیدار کردن محبت و ستایش خدا در انسان است . اگر بخواهیم چنین نگرشی را در تربیت امروزی خانواده ها بررسی کنیم  متاسفانه به این نکته خواهیم رسید که امروزه آنقدر که خانواده ها به تهیه ی سی دی های اکشن ، گرفتن پلی استیشن ، رایانه حتی اخیرا خریدن تلفن همراه برای فرزندانشان آن هم از سنین کم توجه دارند به علاقمند کردن آنها به مسائل دینی آن هم از دوران کودکی توجه ندارند و اگر از بعضی  والدین بپرسید چرا به مسائل دینی فرزندتان اهمیت نمی دهید ؟ شاید بگویند : هنوز بچه است .

به فرض مثال دختر بچه 7 ساله ی ما استفاده از وسایل آرایشی زنانه را بیش از خواندن یک سوره کوچک از قران بلد است و اصولا توجیه خانواده ها دراین باره کوچک بودن آنهاست و اینکه خودشان عقل رس که شدند به سمت دین حرکت خواهند کرد . اینجاست که می فهمیم نقش تربیت فراموش شده است ، چرا که تربیت یکباره اتفاق نمی افتد و آنچه از کودکی برای فرد مهم جلوه داده می شود، تا آخر عمر برایش مهم خواهد بود شاید به همین دلیل است که پسران ودختران ما حتی در حین کارهای جدی با رایانه هم باز سرکی  می کشند به سایتهای بازی یا سی دی های جدید بازیهای کامپیوتری گاهی به بهانه کوچک تر ها و گاه به بهانه رفع خستگی . به عبارت دیگر ارزش های انتقال یافته به انسان نوع رفتار او را تعیین می کند . انسانی که از کودکی پوشیدگی و حفظ حجاب برایش مهم نیست در بزرگسالی هم نمی تواند باور کند که پوشیدگی یک ارزش است.

تربیتی اثر گذار است که تنها به حرف محدود نشود یعنی فرزندان عملا در رفتار پدرو مادرخود جلوه ی بیرونی حرفهایشان را ببینند

بالاخص که امروزه کودکان نه تنها پدر و مادر، بلکه رسانه و همسالان را نیز در مرتبه هایی دیگر الگوی خود قرار می دهند ، از دیگر سو می توان در بین رسانه ها به نقش وسیع رایانه و اینترنت اشاره کرد . فضایی مجازی که لزوما مطابق اصول فرهنگی و اخلاقی کشور ما طرح ریزی نشده است و فرد شناور در این فضا باید با داشته های ذهنی خود در بین داده های این دنیا دست به انتخاب بزند ، انتخابی که شاید بزرگترهایش در آن نقش مستقیمی نداشته باشند . این نکات دلیل بر این نمی شوند که وجود تکنولوژی های جدید مانعی برای تربیت دینی باشند چه بسا که استفاده ی درست از این تکنولوژی ها دشواری راه تر بیت را نیز کمتر کند که البته این کمک با برنامه ریزی دقیق و فکر شده مسئولان ممکن است تا با درایت خود از این وسایل در جهت تربیت صحیح نسل آینده ی جامعه بهره گیرند .

هرچه از تکنولوژی ، رسانه و حتی از گروه همسالان حرف بزنیم باز هم در نقطه ی آغاز و پایان به نقش ویژه ی والدین در تربیت درست کودکان خواهیم رسید  چرا که پدر و مادر آینه ی پیش روی کودکان خویش هستند ، آیینه ای که کودکانشان خود را در آن می بینند و مدام در پی شبیه کردن خود به آنها هستند و این شبیه سازی اوایل عمر فرد آن چنان اثر گذار است که هرگز فراموش نخواهد شد ؛ این واقعیت کتمان پذیر نیست که بهترین مثال آن تجربه های کوچک و بزرگی است که همه ما به نوعی در زندگی و به طور مشخص در دوران کودکی داشته ایم مثلا شخصی که از سن و سال کم شیرینی عبادت را با تشویق های والدینش چشیده است در بزرگسالی به عبادت خدا عشق می ورزد . عشقی که نه تنها سازنده ی خود فرد است بلکه بر افراد خانواده ی او نیز اثر گذار است .

منابع :

نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش – عبدالحسین نقیب زاده

فلسفه تربیت - عیسی ابراهیم زاده

جامعه شناسی – آنتونی گیدنز

ارتباطات انسانی – مهدی  محسنیان راد .

ارتباط شناسی – مهدی محسنیان راد

نویسنده:لیلا محمد زاده وحدتی


مقالات مرتبط:

دانه دانه های دین

پله پله ، تا آسمان

قطره قطره های معرفت

آموزش مفهوم خدا به کودک

از کودکی به فرزندتان بیاموزید...

اهمیت و ضرورت تربیت فرزند در اسلام

معنویت فرزندان ما، در محیط های غیراسلامی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.