شوینده ها-جلسه دهم

اهداف
· آشنایی با روش ها و مواد اولیه ساخت صابون

وسایل مورد نیاز
·خمیر سدیم لوریل سولفات 25 گرم
·لانولین 25/0 گرم
·ستیل الکل 5/0 گرم
· اسانس معطر چند قطره
·اسید استاریک 5/6 گرم
· سود 1 گرم
· آب مقطر 68 میلی لیتر
·محافظ و ماده رنگی به مقدار لازم

مقدمه
شامپو یک محصول مراقبت مو است، معمولا به صورت مایعی چسبناک است که برای تمیز کردن مو استفاده می شود.
هدف از استفاده از شامپو حذف موهای ناخواسته در موها بدون سلب کردن چربی پوستی است که مو را کنترل می کند. شامپو به طور کلی توسط ترکیبی از سورفاکتانت، اغلب سدیم لوریل سولفات با یک کو-سورفاکتانت ، اغلب کوکامیدوپروپیل بتایین در آب ساخته شده است.
شامپوهای مخصوص برای افراد دارای شوره سر، موهای رنگ شده، گلوتن یا گندم است، علاقه به استفاده از نمادهای"طبیعی"، "ارگانیک"، "گیاهی " یا "محصول گیاهی"، و نوزادان و کودکان خردسال ("شامپو بچه" کمتر تحریک کننده است) استفاده از انواع شامپوها را ترویج داده است. همچنین شامپو هایی برای حیوانات وجود دارد که ممکن است حاوی حشره کش ها یا داروهای دیگر برای درمان بیماری های پوستی یا کک ها باشند.

کرم شامپوها، انواع سفت و نرمی دارند که نسبت به شامپوهای معمولی غلیظ تر هستند
سایر مواد ضروری تشکیل دهنده شامپو شامل نمک (کلرید سدیم) است که برای تنظیم ویسکوزیته و به عنوان نگهدارنده استفاده می شود.
سایر ترکیبات به طور کلی در فرمولاسیون شامپو برای به حداکثر رساندن ویژگی های زیر شامل می شوند:
فومی بودن
سهولت شستشو
حداقل سوزش پوست و چشم
عطر دلپذیر
سمیت کم
تجزیه پذیری خوب
اسیدیته کم (pH کمتر از 7)
عدم آسیب به مو
ترمیم آسیب های وارده به مو
بسیاری از شامپوها براق هستند. این براقیت با اضافه کردن براق کننده های کوچک از مواد مناسب، به عنوان مثال دیاستارات گلیکول، از لحاظ شیمیایی مشتق شده از اسید استاریک ایجاد می شود که ممکن است منشأ حیوانی یا گیاهی داشته باشد. بسیاری از شامپو ها همچنین شامل سیلیکون برای ایجاد خاصیت نرم کنندگی هستند.
شامپو در نظر گرفته شده برای حیوانات ممکن است شامل حشره کش ها یا داروهای دیگر برای درمان بیماری های پوستی و یا انگل های مانند کک و غیره باشد. این شامپوها هرگز نباید بر روی انسانها استفاده شود. در حالی که برخی از شامپوهای مخصوص انسان هنگام استفاده در حیوانات مضر هستند، هر گونه محصولات مراقبت از موهای انسان که شامل مواد فعال یا مواد افزوده هستند (مانند روی در شامپو ضد شوره) در هنگام مصرف توسط حیوانات به طور بالقوه سمی هستند. باید مراقب باشید که از این محصولات در حیوانات خانگی استفاده نکنید. اکثر این شامپو ها حاوی مواد تشکیل دهنده ای هستند که به طور متفاوتی عمل می کنند و به منظور درمان بیماری پوستی یا آلرژی و یا مبارزه با کک می باشند.
روش کار:
روشی برای تهیه شامپو:
خمیر سدیم لوریل سولفات 25 گرم
لانولین 25/0 گرم
ستیل الکل 5/0 گرم
اسانس معطر چند قطره
اسید استاریک 5/6 گرم
سود 1 گرم
آب مقطر 68 میلی لیتر
محافظ و ماده رنگی به مقدار لازم
1-آب را تا 80 درجه سانتی گراد حرارت دهید.
2- اسید استاریک، سدیم لوریل سولفات و لانولین را حرارت دهید تا به خوبی حل شوند.
3- 55 میلی لیتر آب را به مخلوط اول اضافه کنید و آنقدر آنها را با هم مخلوط کنید که یکنواخت شود.
4-سود سوزآور و باقیمانده آب را حرارت دهید تا کاملاً حل شود.
5-محلول سود را با سایر مواد آماده شده مخلوط کنید و برای مدت 15 دقیقه بهم بزنید. هنگامی که مخلوط تا 40 درجه حرارت سرد شد اسانس و رنگ و ماده محافظ را اضافه کنید و مجدداً بهم بزنید.
-اکنون شامپو را در ظرفی بریزید و نگهداری کنید.

تست های شامپو
1-5 میلی لیتر از شامپو را داخل 100 میلی لیتر آب بریزید.
2-با هم زن شیشه ای مقداری شامپو را هم بزنید.
3- همین کار را با یک شامپو تجاری انجام دهید و میزان کف کنندگی و رنگ تولید شده شامپو در آب را با هم مقایشه کنید.
4- بگذارید محلول شامپو به مدت 24 ساعت بماند.
5- عطر و رنگ محلول ها را با هم مقایسه کنید.
6- بعد از 7 روز از زمان تولید شامپوی خانگی یتان، از شامپو خود مثدار 100 میلی لیتر را داخل بشر بریزید.

با ذره بین به شامپو نگاه کنید وجود مواد زیر را در آن بررسی کنید:
1-جدا شدگی رنگ
2- تشکیل روغن
3- تشکیل آب
4-تشکیل رسوب
5-تشکیل لخته صابونی
6-تغییر رنگ
7-ایجاد بوی بد و نامطبوع
همین موارد را در یک شامپوی تجاری بررسی کنید.

شما عزیزان می توانید برای انجام این پروژه به طرح درس های ذیل مراجعه فرمایید:
شوینده ها، جلسه اول
شوینده ها، جلسه دوم
شوینده ها، جلسه سوم
شوینده ها، جلسه چهارم
شوینده ها، جلسه پنجم
شوینده ها، جلسه ششم
شوینده ها، جلسه هفتم
شوینده ها، جلسه هشتم
شوینده ها، جلسه نهم
شوینده ها، جلسه دهم
شوینده ها، جلسه یازدهم


بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
- تهیه: مینا رزقی و شایان فروزنده دل
تنظیم: محبوبه همت