اولین کتاب را چه کسانی نوشتند؟
اولین کتاب را چه کسانی نوشتند؟ و چگونه به ساخت کاغذ پی بردند؟ این سوالی است که مفضل بن عمر از امام جعفر صادق علیه السلام میپرسد .
جواب امام صادق علیه السلام:
اولین کتاب را پبامبران نوشتند و طبیعی است که آنها در زمانی مبادرت به نوشتن کتاب کردند که آدمی توانسته بود خط را برای نوشتن ابداع نماید وقتی خط ابداع شد بعضی از اقوام مانند مصریها خط را روی برگهای گیاه مینوشتند به این ترتیب که برگهای گیاهی مخصوص را که در مصر میروئید به هم میچسباندند تا این که عریض شود و روی آن مینوشتند و آنگاه بعد از خشک شدن مرکب لوله میکردند و به شکل طومار در میآوردند و در مصر قدیم طومارهائی که روی آن نوشته بودند به طول چهل ذرع نیز وجود داشته است .
بعضی از اقوام چون دسترس به این گیاه که مصریان بر آن مینوشتند نداشتند پوست جانوران و به خصوص بز و گوسفند را برای نوشتن انتخاب میکردند و بر آنها مینوشتند و وقتی میخواستند که نوشتهای باقی بماند آن را بر سنگ نقش میکردند و بر اثر تصرفات هوا از بین نمیرفت .
کاغذ، اختراع چینیها میباشد و آنها توانستند که با ابریشم کاغذ بسازند و مدتی گذشت تا این که اقوام دیگر از جمله ما که عرب هستیم طرز ساختن کاغذ را از چینیها فرا گرفتیم ولی هنوز نمیدانیم که از ابریشم چگونه باید کاغذ ساخت و به همین جهت کاغذ اعلای ابریشمین از چین وارد میشود و بازرگانان ما آن کاغذ را از چین با کشتی وارد میکنند و در این شهر و شهرهای دیگر میفروشند و چون ساختمان کاغذ حتی در این جا گران تمام میشود باید حتی الامکان در موقع درس از لوح استفاده کرد.
مفضل گفت چرا در اینجا کاغذ ابریشمی نمیسازند؟
امام پاسخ دادند: برای این که بتوان از ابریشم کاغذ ساخت بایستی کرم ابریشم را پرورش داد و در این جا رغبتی به پرورش کرم ابریشم ندارند و درخت توت که برگهایش غذای کرم ابریشم است کمتر در اینجا وجود دارد.
منبع:
کتاب مغز متفکر جهان شیعه، امام صادق علیه السلام، ترجمه ذبیح الله منصوری.