گزیدهاى از احادیث اخلاقى امام صادق علیه السلام
* غیبت كردن بر هر مسلمانى حرام است و غیبت گناهى است كه مانند آتشى كه هیزم را مىسوزاند كارهاى ثواب و خیر را از میان مىبرد.(1)
* ریشههاى غیبت ده چیز است:
1- فرو نشاندن خشم و غضب 2- كمك و یارى مردم (همرنگ جماعت شدن) 3- قبول چیزى بدون تحقیق 4- تهمت و افترا زدن 5- بدگمانى و سوء ظن 6- رشك و حسد بردن 7- مسخره كردن و استهزاء 8- شگفتى و تعجب 9- آزردگى و رنجیدگى خاطر 10- خودنمایى و آراسته نشان دادن خود.(2)
* سئل النبى صلی الله علیه و آله ما كفارة الاغتیاب؟ قال: تستغفر الله لمن اغتبته كلما ذكرته. امام صادق علیه السلام نقل مىكنند از رسول خدا درباره كفاره غیبت سئوال شد حضرت فرمود: كفاره غیبت این است كه براى كسى كه غیبت او را كردى، هر وقت به یادش افتادى طلب مغفرت كنى.(3)
* از خودت براى خودت بهره گیر. از تندرستى قبل از بیمارى و از قدرت و نیرو قبل از ناتوانى و از زندگى قبل از فرا رسیدن مرگ.(4)
* الرغبة فى الدنیا تورث الغم و الحزن و الزهد فى الدنیا راحة القلب و البدن؛ توجه به دنیا غم و اندوه و بى توجهى به دنیا راحتى جسم و جان را به دنبال دارد.(5)
* هر كس كه قبل از سلام شروع به صحبت كرد جواب او را ندهید.(6)
* ضحك المؤمن تبسم ؛ خنده مؤمن به صورت تبسم است.(7)
* هر كس خدا را بشناسد از خدا مىترسد و هر كه از خدا بترسد نفس او از دنیا دورى مىكند (دنیا را رها مىكند).(8)
* الدنیا سجن المؤمن و الصبر حصنه و الجنة ماواه. و الدنیا جنة الكافر و القبر سجنه و النار ماواه؛ دنیا براى مؤمن زندان است و صبر و بردبارى حریم آن است و جایگاه مؤمن در بهشت است. و اما دنیا بهشت كافر است و قبر زندان او و آتش جایگاه او.(9)
* من ساء خلقه عذب نفسه؛ هر كس بد اخلاقى كند خود را عذاب كرده است.(10)
از اشعار منسوب به آن حضرت:
تعصى الاله و انت تظهر حبه هذا لعمرى فى الفعال بدیع؛ در حالى كه اظهار محبت نسبت به خدا دارى، گناه مىكنى؟ به جان خودم قسم كه این، كار عجیبى است.
لو كان حبك صادقا لاطعته ان المحب لمن یحب مطیع؛ اگر محبت تو واقعى بود، باید خدا را اطاعت مىكردى زیرا كه عاشق، مطیع كسى است كه به او علاقه دارد.(11)
پینوشتها:
1- مستدرك الوسائل، ج 9، ص 117 .
2- مرآة العقول ج 10 ص 414/ بحار الانوار ج 75 ص 257 .
3- مرآة العقول، ج 10 ص 431 .
4- اصول كافى، ج 2، ص 455.
5- تحف العقول، ص 358 .
6- تحف العقول، ص 360 .
7- تحف العقول، ص 366 .
8- تحف العقول، ص 362 .
9- تحف العقول، ص 263 .
10- تحف العقول ص 263
11- بحار الانوار، ج 47، ص 24.