تکرّر دعا برای دیگران
«تکرّر دعا برای دیگران» است که در روایت اینطور داریم که این اثر دارد من به دو روایت اشاره میکنم؛ در یک روایت از پیغمبر اکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) نقل شده است که حضرت فرمود: «مَنْ دَعَا لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی كُلِّ یَوْمٍ خَمْسَاً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً نَزَعَ اللَّهُ الْغِلَّ مِنْ صَدْرِهِ وَ كَتَبَهُ مِنَ الْأَبْدَالِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ».[1] هرکسی در هر روز بیست و پنج مرتبه برای مؤمنین و مؤمنات دعا کند، اثرش این است که خدا کینه را از دلش میزداید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : پنج شنبه 1396/10/28
بحث بعدی، «تکرّر دعا برای دیگران» است که در روایت اینطور داریم که این اثر دارد من به دو روایت اشاره میکنم؛ در یک روایت از پیغمبر اکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) نقل شده است که حضرت فرمود: «مَنْ دَعَا لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی كُلِّ یَوْمٍ خَمْسَاً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً نَزَعَ اللَّهُ الْغِلَّ مِنْ صَدْرِهِ وَ كَتَبَهُ مِنَ الْأَبْدَالِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ».[1] هرکسی در هر روز بیست و پنج مرتبه برای مؤمنین و مؤمنات دعا کند، اثرش این است که خدا کینه را از دلش میزداید. یعنی دعا برای دیگران، نقش سازندگی روی نفْسِ دعا کننده دارد و این ملکه رذیله را خدا از نفْس او میکَنَد.
من این نکته را تذکر دهم؛ این دستورات و تأکیدها، برای ما جنبههای عملی و کاربردی دارد. آن کسانی که میبینند ـنعوذباللهـ اهل کینه هستند، یکی از راههای معالجهشان این است که روزی بیست و پنج مرتبه برای مؤمنین و مؤمنات دعا کنند؛ آنوقت میبینی که خدا عنایتی میکند و کینه را از دلت بیرون میکِشَد. بعد هم اثر بالاتر این تکرّر دعا برای غیر این است که میفرماید «وَ كَتَبَهُ مِنَ الْأَبْدَال»؛ یعنی خدا او را در ردیف «ابدال» مینگارد. به اولیای بزرگ خدا میگویند «ابدال». این اثر تکرّر دعا برای غیر است.
تعدّد در مَدعُوٌّ له
بحث بعدی، «تعدّد مَدعُوٌّ له» است؛ روایت از امام صادق (علیهالسلام) است: «مَنْ دَعَا لِأَرْبَعِینَ رَجُلًا مِنْ إِخْوَانِهِ قَبْلَ أَنْ یَدْعُوَ لِنَفْسِهِ اسْتُجِیبَ لَهُ فِیهِمْ وَ فِی نَفْسِهِ».[2] یعنی هرکس قبل از اینکه خودش را دعا کند، چهل نفر از برادران مؤمنش را دعا کند، حاجتهایی که برای آنها خواسته، هم به آنها میدهند و هم به خودِ او میدهند.در یک روایت اینطور دارد که اصلاً تو برای یک فرد دیگر بخواه، حاجت تو هم برآورده میشود. خودت حاجت داری، اما تو که تنها نیستی؛ شخص دیگری هم همین حاجت را دارد؛ تو بگو خدایا حاجت او را برآورده کن و حرفی از حاجت خودت به میان نیاور؛ اینجا حضرت میفرماید حاجت تو هم برآورده میشود. مثلاً اگر مریضی و میخواهی خدا تو را شفا بدهد، بگو «اللّهُمَّ اشْفِهِ» یا اگر زن است بگو «اللّهُمَّ اشْفِهَا»، یعنی خدایا او را شفا بده؛ یا بگو «اللّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَریض». اثر این دعای تو این است که خدا تو را هم شفا میدهد. این بهتر از آن است که بگویی «اللّهُمَّ اشْفِنِی». روایت از پیغمبر اکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) است که حضرت فرمود: «أُطْلُب العَافِیَۀَ لِغَیْرِکَ تَرْزُقْهَا فِی نَفْسِکَ». عافیت را برای دیگری بخواه، خدا همان را روزیِ تو میکند. نه اینکه به او نمیدهد؛ یعنی به تو هم میدهد.
سه اثر عجیبِ دعا برای غیر
امشب من روایت دیگری را در همین رابطه برای تکمیل این مبحث میخوانم و بعد، دو مطلب دارم که باید آنها را مطرح کنم. این روایت غیر از آن روایاتی است که در گذشته اشاره کردم و من میخواهم روی آن تکیه کنم. روایت از پیغمبر اکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) است که حضرت فرمود: «مَنْ قَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ مُؤْمِنٍ خَلَقَهُ اللَّهُ مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَیِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً».[2] در این روایت آمده که اگر کسی برای مؤمنین و مؤمنات طلب مغفرت کند، خداوند به عدد هر مؤمنی که از هنگام خلقت آدم تا قیامت خلق میکند، برای او سه چیز در نظر میگیرد؛ برایش حسنه مینویسد و از گناهانش میکاهد و بر مقامش میافزاید.من این روایت را که خواندم، تعجب کردم. میدانید تعجب ما برای چیست؟ چون ما مخلوقیم، محدودیم و تَنگ نظریم؛ لذا تعجب میکنیم که چگونه اگر یک نفر بگوید: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَات» به عدد تمام انسانهای مؤمنی که خدا از زمان حضرت آدم تا به قیامت خلق کرده، خداوند در نامه عمل او به عدد همه آنها حسنه مینویسد! تازه این اولین چیزی است که خدا در عوض این دعا به داعی میدهد. دوم، «وَ مَحَا عَنْهُ سَیِّئَةً»؛ خداوند به ازای این کاری که کرده، یک گناه هم از او پاک میکند و او را از آلودگی معصیت تطهیر میکند. سوم، «وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً»؛ از آن طرف نسبت به مقامات معنویه، یک درجه او را بالا میبرد. دعای برای دیگری این سه اثر را دارد. هم پاداش بسیار دارد، هم تطهیر دارد و هم ترقیع مقام و درجه دارد.
بنابر این تأکید بر دعا برای غیر به این جهت است که اثر این دعا برای داعی بیشتر است نسبت به تاثیری که برای مدعوٌّ له دارد. تو با این دعا، بیشتر به دست میآوری؛ هم از نظر پاداش و حسنه، هم از نظر تطهیر از گناه و هم از نظر مقامات معنویه و ترفیع درجه. این بحثی بود که جلسه گذشته داشتیم و میخواستم این را تکمیل کنم.
پی نوشت:
[1] مستدركالوسائل 5 246
[2] بحارالأنوار 90 391
مبحث دعا_ ماه مبارک رمضان 1389
منبع : سلسله مباحث اخلاقی آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی(ره)
بیشتر بخوانید :
توسعه دایره دعا برای دیگران در روایات