فِرخوراك پزی و نان برشته كن
یكی از مهمترین وسایل آشپزخانه اجاق است. اجاق ها ممكن است با برق، گاز یا سوخت جامد كار كند. حلقه های گازی یا برقی، گرما را به میزان یكنواختی (كه توسط آشپز تعیین می شود) ایجاد می كنند . در اجاق هایی كه با بستن دربشان به شكل محفظه بسته در می آیند، گرما باعث افزایش تدریجی دما می شود، به محض اینكه اجاق به دمای مطلوب رسید، دماپا جریان برق یا گاز را طوری تنظیم می كند تا دما تقریباً ثابت بماند.
اجاق های ماكروفر نیازی به دماپا ندارند زیرا غذا را به سرعت می پزند. آنها بطور ساده كلید زمان سنج و كلید تنظیم گرما دارند. یكی دیگر از دستگاه های پخت و پز دستگاه "نان برشته كن" است. نان برشته كن به میزان مشخصی گرما تولید می كند و یك كلید زمان سنج مقدار گرمادهی را تنظیم می كند.
نان برشته كن چگونه كار می كند؟
با فشار دادن اهرم، فنر نگه دارنده چنگك نان پایین آورده می شود. اهرم سیم پیچ گرمكن را را روشن می كند. در این میان، یك نوار دو فلزی نیز گرم می گردد. از آنجا كه یك نوار بیشتر از دیگری منبسط می شود بنابراین این نوار دو فلزی خم می گردد و اتصال آهن ربای الكتریكی برقرار می شود. آهن ربا یك گیره را جذب می كند و گیره آزاد می شود و در نتیجه نان برشته شده بالا می پرد و سیم پیچ گرمكن خاموش می گردد.
طرز كار اجاق مكروفر
مهمترین مزیت اجاق مكروفر این است كه غذا را خیلی سریع می پزد. داخل اجاق، یك وسیله به نام مگنترون، انرژی الكتریكی را به پرتوهای نامرئی مكروویو تبدیل می كند. این امواج توسط پروانه و دیواره اجاق بازتاب می شود. امواج مكروویو غذا را از تمام جهات بمباران می كنند. آنها در غذا نفوذ كرده و به سرعت آن را (با گرم كردن رطوبت داخل غذا) می پزد.
دماپا
اجاق ها، دماپایی دارند كه دمای داخل اجاق را تنظیم می كنند. وقتی اجاق گرم می شود و از دمای آن از دمای تنظیم شده بیشتر می شود، دماپا منبع گرما را خاموش می كند. دما به تدریج كاهش می یابد، و دوباره دماپا گرمكن را روشن می كند. با روشن و خاموش شدن متوالی گرمكن، دماپا دما را روی یك مقدار مشخص تنظیم می كند. یك دماپا برای تنظیم دمای ظرف بسازید.
توصیه می شود برای این فعالیت پژوهشی اولیاء محترم نیز كمك كنند.
وسایل مورد نیاز
چراغ مطالعه، دریل و مته 3میلیمتری، دو نوار چوبی به طول 20 و 25 سانتیمتر و به عرض 3 سانتیمتر، نوار چسب دوطرفه، قیچی، پیچ گوشتی، سیم لاكی، ظرف نسوز، قاشق چای خوری، دماسنج، پیچ بلند و كوتاه، باتری 4.5 (یا 6) ولت، نوار كشی، سیم لخت كن، چوب پایه، لامپ و پایه لامپ، نوار چسب، مقداری خمیر مجسمه سازی، گیره رو میزی، بادكنك
1- دو سوراخ (به فاصله 12 سانتیمتر از هم) بر روی چوب كوتاه ایجاد كنید. یك سوراخ نیز به فاصله 5 سانتیمتر از یك طرف چوب بلند ایجاد نمایید. به كمك پیچ كوتاه بازوها را 90 درجه نسبت به هم قرار دهید. پیچ بلند را در سوراخ دیگر بگذارید.
2- دما سنج را به كمك خمیر مجسمه سازی به بدنه داخلی ظرف بچسبانید به طوری كه قابل خواندن باشد. سر و نیمی از بدنه بادكنك را ببرید. مابقی بادكنك را محكم روی ظرف بكشید و با نوار چسب بچسبانید.
3- به كمك نوار كشی بازوی بلند را به ظرف ببندید به طوری كه بازوی كوتاه روی بادكنك قرار گیرد. با نوار چسب قاشق چای خوری را (به طور معكوس) روی بادكنك بچسبانید. سعی كنید انتهای قاشق همتراز بازوی بلند باشد.
4- پایه لامپ را به انتهای بالایی بازوی بلند پیچ كنید. انتهای دو سیم 25 سانتیمتری را لخت كنید. یك سیم به هر طرف پایه لامپ وصل نمایید. سیم را حول پیچ بلند بتابانید.
5 - طرفین سیم سوم را لخت نموده و یك طرف آن را با نوار چسب به دسته قاشق بچسبانید. طرف دیگر سیم را به پایانه باتری وصل نمایید. سیم آزاد دیگر را به طرف پایانه دیگر باتری وصل كنید.
6- به دمای داخل ظرف توجه كنید. نور چراغ مطالعه را به داخل ظرف بتابانید. صبر كنید تا دما به حدود 5 - 10 سانتیگراد برسد. بازوی كوتاه را در حد امكان نزدیك قاشق ببرید اما به آن تماس ندهید. لامپ را خاموش كنید. به لامپ كوچك نگاه كنید. وقتی روشن شد، چراغ مطالعه را روشن كنید. وقتی لامپ كوچك خاموش شد چراغ مطالعه را خاموش كنید. مقدار دماسنج را بخوانید. دماپا دما را در حدود یك یا دو درجه تثبیت می كند.
گرمای لامپ هوای داخل ظرف را منبسط می كند و بادكنك را به بال می راند. این باعث می شود دسته قاشق پایین آمده و مدار لامپ كوچك قطع گردد. با خاموش شدن چراغ مطالعه، هوای داخل منقبض می شود. این باعث كشیده شدن بادكنك می شود و دسته قاشق بالا می آید به طوری كه مدار لامپ كوچك برقرار می گردد. این زمانی است كه باید چراغ مطالعه روشن گردد و فرآیند بالا تكرار شود.