به بهانه افزایش آمار خودکشی در جامعه
شما هم قصد خودکشی دارید؟!
در اکثر موارد افرادی که قصد خودکشی دارند به گونهای این عمل را زمینه سازی میکنند. این جریان میتواند با گوشهگیری، کمحرفی، گریههای بیدلیل و مداوم، بیاشتهایی و ... این عوامل را نادیده نگیرید.
"خودکشی دو دختر اصفهانی از روی پل"، "تزریق آمپول هوا یک پسر شانزده ساله"، "خودکشی همزمان یک زن و شوهر" و دهها عنوان دیگر از این قبیل تنها گوشهای از آمار خودکشی در سطح جامعهی ما است. بنابه تعریف سازمان جهانی بهداشت، خودکشی به عملی گفته میشود که فردی مستقیما و به دور از دخالت دیگری با رفتار غیرعادی به خود آسیب رسانده و نهایتا منجر به مرگ خویش شود.
پدیده خودکشی (Suicide) عموما نشأت گرفته از مشکلات روحی و روانی است. اما نه آنکه فرد قطعا با بیماری روانی دست و پنجه نرم میکرده بلکه بسیاری از افراد که دست به خودکشی میزنند کسانی هستند که در یک برههی زمانی خاص و با بروز "جنون آنی" دست به چنین کاری زدهاند. این افراد موقعیت اجتماعی، آرزوها و اهداف خود را بر باد رفته و زندگی را برای خود بینتیجه میانگارند و از این رو تصمیم به اتمام آن میگیرند.
- فقر
- اعتیاد
- افسردگی
- بی اعتقادی
- شکست عاطفی
- فشارهای مالی ( ورشکستگی)
- معضلات روحی ناشی از دوران کودکی
روایت شده که امام جعفرصادق(ع) فرموده است: "اگر کسی بهطور عمد خود را بکشد، همواره در آتش جهنم خواهد بود" و نیز امام علی(ع) میفرمایند: "مؤمن ممکن است به هر نوع مرگی بمیرد، اما خودکشی نمیکند. پس کسی که بتواند خون خود را حفظ کند و با این وجود از قاتل خود جلوگیری نکند تا کشته شود، قاتل خود خواهد بود."
حائز اهمیت آن که در جامعهی ما بیشترین آمار خودکشی بین قشر جوان و به علت شکست عاطفی است. البته موضوع فشارهای اقتصادی در زندگی را نیز نمیتوان نادیده گرفت چرا که دومین علت به وقوع پیوستن این پدیده، در زندگی افراد فشاری مالی و حتی بیکاری شناخته شده است. در واقع فشارهای اقتصادی و مالی چه در دوران ورشکستگی افراد سرمایهدار و چه در زندگی افرادی که از لحاظ مالی در طبقهی متوسط رو به پایین قرار دارند یکی از عللی است که در برخی موارد فرد را در تنگنای خودکشی قرار میدهد.
وقتی فراتر به این موضوع مینگریم متوجه میشویم که چنین افرادی فاقد مشاور، دوست و یا شریک مالی مناسبی بودهاند از این رو با عدم بازگو کردن مشکلات شخصی مواجه و با نگاهی تکبُعدی و عاری از هر گونه مشورت و راهنمایی راهبردی، خود به تنهایی در صدد حل مشکلات بر آمده و نتیجه آن فشارهای مضاعف و رسیدن به نقطه صفر بوده است. پس بهتر است به این نکتهی مهم نیز بیشتر اهمیت داده شده و از تلاش برای حل مشکلات، اعم از مالی، عاطفی و ... به صورت فردی دوری کنیم.
پدیده خودکشی موضوعی است که با توجه به آمار و ارقام رسمی کشور، غیر قابل انکار بوده و چشم پوشی بر عوامل زمینهساز آن نیز بیانصافی محض است. پس بهتر است به دو صورت "کلان و خرد" به آن پرداخته شود. مسئولین مربوطه در سطح کلان و کشوری به ریشهیابی آن پرداخته و برنامهای مدون و راهبردی برای کاهش این معضل اجتماعی در نظر بگیرند. خانوادهها (سطح خُرد) نیز به عنوان سلولهای اصلی جامعه موظف هستند، روزنههایی که منجر به این آسیب میشود را با تدابیر خاص مسدود ساخته و با مشاهدهی کوچکترین علائمی در تغییر رفتاری اعضای خانواده به آن واکنش نشان داده و چارهای برای آن بیاندیشند، شاید که شاهد کاهش آمار خودکشی در جامعه باشیم.
1- بحرانهای شخصیتی از عوامل اقدام به خودکشی است، خبرگزاری قرآن، شهریور 1393
پدیده خودکشی (Suicide) عموما نشأت گرفته از مشکلات روحی و روانی است. اما نه آنکه فرد قطعا با بیماری روانی دست و پنجه نرم میکرده بلکه بسیاری از افراد که دست به خودکشی میزنند کسانی هستند که در یک برههی زمانی خاص و با بروز "جنون آنی" دست به چنین کاری زدهاند. این افراد موقعیت اجتماعی، آرزوها و اهداف خود را بر باد رفته و زندگی را برای خود بینتیجه میانگارند و از این رو تصمیم به اتمام آن میگیرند.
بیشتر بخوانید: کودکان کار زیر پوست شهر قتل در خانه! |
عوامل خودکشی
خودکشی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در شرایط متفاوت، متغیر است. اما باتوجه به آمارها و نتایج پژوهشهای روان شناسی و جامعه شناسی در خصوص این معضل اجتماعی، به این نتیجه میرسیم که چند علت عمده خودکشی عبارتند از:- فقر
- اعتیاد
- افسردگی
نمیتوان برای پدیدهی خودکشی محدودیت سنی و جنسی قائل شد چرا که پراکندگی این معضل در تمامی سنین، بین زن و مرد مشاهده میشود.
- بی اعتقادی
- شکست عاطفی
- فشارهای مالی ( ورشکستگی)
- معضلات روحی ناشی از دوران کودکی
علائم خودکشی
در اکثر موارد افرادی که قصد خودکشی دارند خواسته و ناخواسته، به گونهای این عمل را زمینهسازی میکنند. این جریان میتواند با گوشهگیری، کمحرفی، گریههای بیدلیل و مداوم، بیاشتهایی و غیره همراه باشد. متاسفانه اغلب خانوادهها این علائم را نادیده گرفته و تصور میکنند که چنین رفتاری در فرزند و یا همسرشان، گذرا بوده و بهتر است برای رفع آن به فرد زمان کافی داده شود، غافل از اینکه فرد در همین زمان امکان دارد دست به خودکشی زده و برای کمک به او دیر شده باشد.خودکشی از نگاه اسلام
معضل خودکشی از دیرباز در جوامع مختلف مشاهده شده و پدیده نوظهوری نیست اما با صنعتی شدن جوامع و شکاف ارتباطی بین افراد، روند رو به افزایشی به خود گرفته است. باید خاطر نشان کنیم که دین مبین اسلام این امر را ناپسند و مرتکبان به این گناه را بسیار نکوهش میکند. چرا که این کار سلب حقِ حیات از خود و یا دیگرى است. خدا انسان را از این امر برحذر داشته و میفرماید: "مَن قَتَل نفساً بغَیر نَفس او فَساد فِى الارضِ و فَکانما قَتل الناس جَمیعا"، یعنی آن کس که انسانى را بدون این که قاتل باشد و یا در زمین فساد کند بکشد، گویا همه مردم را کشته است.(1) مرگ و حیات یک نفر، اگر چه مساوى با مرگ و حیات اجتماع نیست، اما شباهتى به آن دارد، از اینرو در جایى که اذن خداوند نیست، انجام دادن آن حرام و گناه است.روایت شده که امام جعفرصادق(ع) فرموده است: "اگر کسی بهطور عمد خود را بکشد، همواره در آتش جهنم خواهد بود" و نیز امام علی(ع) میفرمایند: "مؤمن ممکن است به هر نوع مرگی بمیرد، اما خودکشی نمیکند. پس کسی که بتواند خون خود را حفظ کند و با این وجود از قاتل خود جلوگیری نکند تا کشته شود، قاتل خود خواهد بود."
پدیده خودکشی موضوعی است که با توجه به آمار و ارقام رسمی کشور، غیر قابل انکار بوده و چشم پوشی بر عوامل زمینهساز آن نیز بیانصافی محض است. پس بهتر به دو صورت کلان و خرد به آن پرداخته شود.
بحران خودکشی
باید توجه داشت که نمیتوان برای پدیدهی خودکشی محدودیت سنی و جنسی قائل شد چرا که پراکندگی این معضل در تمامی سنین، بین زن و مرد مشاهده میشود. در واقع موضوع اصلی عواملی محسوب میشوند که بسترساز تصمیم فرد به چنین کاری شده است.حائز اهمیت آن که در جامعهی ما بیشترین آمار خودکشی بین قشر جوان و به علت شکست عاطفی است. البته موضوع فشارهای اقتصادی در زندگی را نیز نمیتوان نادیده گرفت چرا که دومین علت به وقوع پیوستن این پدیده، در زندگی افراد فشاری مالی و حتی بیکاری شناخته شده است. در واقع فشارهای اقتصادی و مالی چه در دوران ورشکستگی افراد سرمایهدار و چه در زندگی افرادی که از لحاظ مالی در طبقهی متوسط رو به پایین قرار دارند یکی از عللی است که در برخی موارد فرد را در تنگنای خودکشی قرار میدهد.
وقتی فراتر به این موضوع مینگریم متوجه میشویم که چنین افرادی فاقد مشاور، دوست و یا شریک مالی مناسبی بودهاند از این رو با عدم بازگو کردن مشکلات شخصی مواجه و با نگاهی تکبُعدی و عاری از هر گونه مشورت و راهنمایی راهبردی، خود به تنهایی در صدد حل مشکلات بر آمده و نتیجه آن فشارهای مضاعف و رسیدن به نقطه صفر بوده است. پس بهتر است به این نکتهی مهم نیز بیشتر اهمیت داده شده و از تلاش برای حل مشکلات، اعم از مالی، عاطفی و ... به صورت فردی دوری کنیم.