قوامیت مرد-نساء آیه 34

 سوال شما در حقیقت در بر دارند ه ی چند سوال است. كه به اختصار پاسخ میدهم:
در این كه زن و مرد در فطرت و كمال انسانی برابر یكدیگر هستند هیچ تردیدی وجود ندارد.
پاسخ:
سوال شما در حقیقت در بر دارند ه ی چند سوال است. كه به اختصار پاسخ میدهم:
در این كه زن و مرد در فطرت و كمال انسانی برابر یكدیگر هستند هیچ تردیدی وجود ندارد.
اما سه اشكال عمده ای كه از سه آیه ی قرآن طرح كردید.
الف) آیه « الرجال قوامون... »
1-در خصوص رابطه ی زن و شوهر و محیط خانوادگی است نه رابطه ی زن و مرد در محیط اجتماعی
2-مدیریت و مسئولیت هیچ گاه به معنای فضیلت و برتری نیست.همان طوری كه در جامعه نیز افرادی مسئول و كار گزار هستند.اما به معنای برتری آنها بر سایر افراد نیست.
3- طبق این آیه مسئولیت معاش و اقتصاد خانواده بر عهد‌ه‌ی شوهر گذاشته شده است تا تكیه گاه زن و فرزندان قرار گرفته شود و این به معنای برتری نیست.
(به قرینه ی بما انفقوا... ، به سبب هزینه‌ای كه متقبل می‌شود.)
مثل آیه‌ای كه برای احكام قضاییست (كونوا قوامین بالقسط شهدا ) كه این قوامیت یعنی عهده داری امور حكمیت نه برتری و فضیلت.
ب-آیه نسائكم حرث لكم ( كشتزار بودن زن)
تذكر آشنایی به زبان و فرهنگ هر كتاب لازم و ضروریست و صرفاً دانش ترجمه به فهم معانی كمكی نمی‌كند. مثل محاورات و گویش‌هایی كه در زبان فارسی وجود دارد و ممكن است مترجم زبان فارسی نیز از این محاورات مطلع نباشد لذا اگر چه حرث در لغت به معنای زمین كشتزار است. اما در مفهوم و مراد هر چیزی كه محل بركت، تولید، ثروت، بهره‌مندی، لذت و... می باشد را حرث می‌گویند.
در زبان عربی تاكید شده كه چون زنان محل ولادت فرزندان و مایه‌ی تولید نسل و بهره‌مندی هستند، حرث نامیده شده‌اند. در شعرهای اصیل عربی نیز به این مطلب اشاره شده است(1) لذا حرث بودن زن نه تنها توهین به زنان نیست؛ بلكه كرامتی در خصوص شأن پر بركت آنان است.
ج) آیه 34 نساء ( نشوز و تنبیه بدنی)
نكته مهم، اسلام به شدت با خشونت خانگی مخالف است و روایات زیادی بر این مطلب تصریح دارند.
حضرت رسول اكرم (صلی علیه و آله) « در شگفتم از كسی كه زنش را میزند. در حالی كه خود او به زدن سزاوار تر است. » یا میفرمایند: « آیا مردی از شما همسرش را می‌زند، آنگاه با او هم آغوش می‌شود؟!»
باید روشن شود منظور از نشوز چیست كه اسلام میفرماید: در صورت دیدن نشانه‌های نشوز اول موعظه دوم قهر در بستر ( بستر را جدا نكند در همان بستر قهر كند) سوم ضرب و زدن.
فقها و علمای تفسیر سه پاسخ به مفهوم نشوز داده‌اند كه منجر به تولید سه دیدگاه شده است.
1- مراد تخطی زن از اطاعت همسر است.
2- مراد تخطی زن از تمكین خاص است.
3- مراد ترك تعفف و عفت و احتمالات فحشاست.
احتمال اول ضعیف ترین احتمال است چرا كه اطاعت زن از مرد به طور مطلق در هیچ جا عنوان نشده تا تخطی از آن نشوز باشد.
برای حمایت از احتمال دوم گفته اند چون ازدواج یك قرار داد و تعهد است و تمكین جنسی جزء تعهدات اصلی زن است به جهت مصالح خانوادگی زدن را نه با شدت بلكه به تعبیر امام صادق (ع)
« با چوب مسواك ( كه قطعاٌ هر وسیله‌ی كوچكی كه درد آور نباشد) به كار گیرد.»
یعنی مرد شدت نیاز خود را به این وسیله به همسر بفهماند تا احساسات و عواطف زن را تحریك كند و این نیاز را به بیرون از خانه انتقال ندهد.
اما بهترین احتمال كه با مویداتی همراه است، احتمال سوم می‌باشد؛ منظور از نشوز ؛ ترك تعفف و عفاف زنان است. یعنی زمانی كه علایم و نشانه‌های خیانت زنان مشاهده شود و آنان اجانب و بیگانه‌ها را به منزل راه دهند، نشوز زنان محقق شده كه منجر به تنبیه بدنی می‌شود.
روایتی از حضرت رسول در حجه الوداع نقل شده است كه حضرت با استناد به آیه‌ی نشوز این مطلب را بیان كرده‌اند.
« همانا برای همسرانتان بر شما حقیست و برای شما بر آنان نیز حقیست. حق شما بر آنان این است كه بسترتان را در اختیار كسی قرار ندهند و كسی را بدون اجازه‌ی شما به منزلتان راه ندهند. اگر مرتكب فحشا شدند پس خدا به شما اجازه داده است كه بر آنها سخت بگیرید و در رخت خواب از آنان روی بر گردانید و آنان را بزنید . زدنی كه شدید نباشد. پس وقتی از كار خود دست بر‌داشته و مطیع شدند، بر شماست كه خوراك و پوشاك آنها را به معروف بدهید.»
قرینه ی دیگر بر قوت احتمال سوم فراز اول آیه است : حافظات للغیب...
زنانی كه در غیاب شوهران خود حافظ حقوق شوهر هستند و بعد میفرماید كسانی كه نشانه‌ی نشوز دارند، یعنی حدود و حقوق همسر را رعایت نمی‌كند یعنی زدن مختص به موارد دیدن نشانه های خیانت در همسر است نه هرگونه تمكین خاص
در نهایت ضرورت بررسی و تحقیق تفاسیر آیات قابل انكار نیست، اما این كه به بهانه به روز بودن تدبر بر قرآن نكنیم امر صحیحی نیست، برای مطالعه ی بیشتر در بحث زن در قرآن به كتاب: زن در آیینه‌ی جمال و جلال آیت الله جوادی آملی مراجعه فرمایید./ورزدار

---

منبع : پرسمان/ حقوق زن