تقویت كننده ترانزیستوری
در زیر با انجام یك سری فعالیت، نحوه تقویت كنندگی ترانزیستور را خواهیم دید. مطابق دستورالعمل زیر مدار را بسازید.
این مدار از یك باتری به عنوان منبع ولتاژ استفاده می كند.
دقت كنید پایه اِمیتر ترانزیستور، كه به قطب منفی باتری وصل می شود، با نقطه یا زائده علامت گذاری شده است.
ابتدا جریان ضعیف مدار، با عبور از كنار ترانزیستور، باعث كم نور روشن شدن لامپ می شود (جریان به واسطه عبور از آب نمك ضعیف شده است).
سپس جریان ضعیف عبوری آب به بِیس ترانزیستور داده می گردد. این باعث می شود ترانزیستور جریان بیشتری را از باتری بكشد، بنابراین لامپ درخشان روشن می شود. در ضمن، یك مقاومت جریان را ضعیف می كند تا بیس ترانزیستور صدمه نخورد.
توصیه می شود برای این فعالیت پژوهشی اولیاء محترم نیز كمك نمایند. |
آنچه شما نیاز دارد:
باتری 4.5 ولت (یا 6 ولت)، قیچی، نوار چسب، سیم مسی روكش دار، سیم لخت كن، ترانزیستور NPN- مشابه BC441، تخته چندلایه به ابعاد 20*30 سانتیمتر، پایه لامپ 4.5 ولتی (یا 6 ولتی)، بشقاب پلاستیكی، مقوا، نمك، 5 گیره سوسماری، 2 پیچ كوچك، پیچ گوشتی، مقاومت 220 اهمی، دم باریك
1- دو پیچ را همانند شكل روی تخته قرار دهید. انتهای دو سیم 12 سانتیمتری را لخت كنید. به كمك سیم قطب منفی باتری را به یكی از پایانه های لامپ وصل نموده و پایانه دیگر لامپ را با سیم به پیچ كناری وصل كنید.
2- دو سیم به طول 20 سانتیمتر (با انتهای لخت شده) را به گیره سوسماری وصل كنید. یك سیم را به قطب مثبت باتری وصل كنید. انتهای لخت سیم دیگر را در بشقاب قرار دهید. گیره سوسماری را به پایه كُلِكتور ترانزیستور وصل كنید.
3- یك سوسماری به پایه بِیس ترانزیستور وصل كنید. یك طرف مقاومت را محكم دور پیچ آزاد بپیچید. پایه دیگر مقاومت را به گیره سوسماری وصل نمایید. این دو گیره سوسماری را به وسیله یك سیم كوتاه (كه دو طرفش لخت شده) به هم وصل كنید.
4- هر دو انتهای دو سیم را لخت كنید. یك طرف یكی از سیم ها را در بشقاب قرار داده و به طرف دیگر آن گیره سوسماری وصل كنید. به كمك گیره یك طرف سیم را به پایه اِمیتر ترانزیستور وصل نموده و طرف دیگر این سیم را پایانه آزاد لامپ وصل كنید.
5- سیم آزاد از بشقاب را محكم به پیچ كناری (كه از قبل به لامپ وصل بود) وصل كنید.
بشقاب را با آب گرم پر نمایید. مطمئن شوید كه دو طرف سیم لخت واقع در بشقاب در آب فرورفته و با یكدیگر تماس پیدا نكنند. به آرامی نمك به بشقاب اضافه كنید، وقتی لامپ شروع به روشن شدن (ضعیف) كرد اضافه كردن نمك را متوقف كنید. در این لحظه، اگر چه ترانزیستور به باتری وصل است ولی جریان قابل توجهی از ترانزیستور عبور نمی كند.
6- حال سیم بین ظرف و پیچ كناری را قطع كنید، و آن را محكم به پیچ دوم (كه به مقاومت متصل است) ببندید. مطمئن شوید كه دو طرف سیم لخت واقع در بشقاب در آب فرورفته و با یكدیگر تماس پیدا نكنند. این اتصال جدید جریان ضعیفی را به پایه بِیس ترانزیستور اعمال می كند. این باعث می شود كُلِكتور جریان قوی ای را از باتری بكشد و باعث می شود لامپ درخشان روشن شود.