تبیان، دستیار زندگی

آسیب شناسی فضای مجازی

آیا فضای مجازی قابل کنترل است؟

چیزی در حدود ده سال از ورود سامانه مجازی به کشورمان می‌گذرد. سامانه‌ای که زندگی سنتی را به مدرنیته تغییر داد و پلی شد برای ورود به قرن ارتباطات.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
فضای مجازی
همانطور که می‌دانید قرن بعدی قرن ارتباطات و عرصه فضای مجازی است. فضایی که زندگی بشر را بطور دقیق تحت الشعاع خود قرار خواهد داد. اما ورود به این عرصه چگونه باید باشد که آسیب‌های احتمالی کمتر شود.

فواید و مضرات فضای مجازی

هر اقدامی در ابتدا در کنار فواید و محسنات خود مضراتی را نیز دارا خواهد بود. فضای مجازی هم با وجود فواید بسیار زیاد و  یاری‌دهنده پیش روی سریعتر زندگی بشر آسیب‌هایی نیز داشت که گاها خسارات عدیده‌ای به دنیای واقعی انسان‌ها وارد آورد.

خساراتی من جمله مدیریت بحران‌های داخلی در برخی کشورها، هدایت افکار عمومی به سمت تهاجم علیه یک جبهه یا تفکر خاص، ایجاد فضای تشنج آمیز در برهه‌های حساس دولت ها و ... جمهوری اسلامی نیز از این خسارات مستثنی نبوده و در برخی وقایع مهم آسیب‌های مختلفی را متحمل شده‌ است.

نمونه‌ای از این اقدام درگیر شدن پاره‌ای از نوجوانان ما با مسئله بازی نهنگ آبی بود که در مواردی منجر به آسیب‌هایی هم شد. و جالب بود که این بازی اصلا وارد ایران نشده بود اما برخی نوجوانان با شنیدن اخباری از آن از سر کنجکاوی هم که شده دست به ساخت بازی‌هایی شبیه آن زدند.

 اما راهکار جلوگیری از این آسیب‌ها چیست و راه حل کدام است. در ادامه مواردی از ورود به فضای مجازی را می‌خوانیم:

ارائه تحلیل نادرست از یافته‌های دینی

۱.نخستین آسیب فضای مجازی که شاید مهمترین آن نیز باشد ارائه تحلیل نادرست از یافته‌های دینی و یا دوگانگی اعتقادی است. افراد بعضا بدون آنکه بدانند دست به انتشار مطالب یا سخنانی می‌زنند که اطلاعات کافی در باره آن نداشته و تنها دچار هیجانات ناشی از آن شده‌اند.

ناگفته نماند در این میان نیز عده‌ای سودجو نیز دست به اقدامات ضددینی و حتی ضداخلاقی می‌زنند که آسیب آن به مراتب جدی‌تر از غفلت‌های ناشیانه است. آسیب‌هایی چون از بین بردن اعتقادات و استواری دینی در جوانان، از هم پاشیده شدن بنیان جامعه و موارد متعدد دیگر.

بیشتر بخوانید:
تلگرام پولی شد
گوگل زیباترین عکس‌ها را شناسایی می‌کند

اما راه حل چیست؟ به نظر می‌رسد تنها راه حل موجود کناره‌گیری از این فضا و دور ماندن از انحرافات فکری و اخلاقی است. متاسفانه جوانان بسیاری بر پایه اصلاح و با باور ترویج عقاید صحیح در مقابل انحرافات وارد این فضا می‌شوند اما چندی بعد خود در دام آنان گرفتار می‌آیند. البته حساب متخصصان و مستخرجان علوم دینی از این عده جداست و اصلا لازم است که برای جهاد و نهی از منکر هم که شده به این فضا وارد شوند؛ لکن تخصص لازم را باید دارا باشند.

درهم شکست بنیان خانواده

۲. دومین آسیب فضای مجازی که شاید تاکنون بسیاری از مردم جامعه ایران اسلامی را دچار مشکل کرده است، از هم پاشیده شدن بنیان خانواده و ارزش‌های آن است. در سال‌های پیش از این حضور ماهواره در خانه‌ها قربانی‌های بسیاری گرفت و باعث فروپاشی بسیاری از خانواده‌ها شد. در آن زمان بسیاری از خانواده‌های مذهبی و متعهد اجازه ورود ماهواره را به منازل خود ندادند و از این طریق توانستند جوانان و نوجوانان خود را کنترل کنند. بسیاری موفق بودند اما عده‌ای هم بودند که شکست خوردند.

در سالهای اخیر اما با ورود برنامه های پیام رسان و گفتگو محور شرایط خاصی بر جامعه حکم فرما شده است. شرایطی من جمله ایجاد روابط مختلف میان جنس مونث و جنس مذکر که گاه سالم و متاسفانه در بسیاری موارد ناسالم است، ایجاد فضای تبادل اطلاعات درست و غلط که نمی‌توان به آسانی سندی برای آنها پیدا کرد، تشنج و بحران آفرینی در عقاید جوانان و... البته نباید از نظر دور داشت که بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی اجازه ورود دیگران به زندگی خود را نداده و اوضاع را تحت اختیار دارند.

چه بسیارند افرادی که ذره‌ای غفلت به خود راه نداده و اجازه ورود افراد ناشناس را به زندگی خود نمی‌دهند. راهکار جلوگیری از فروپاشی بنیان خانواده هم دقیقا همین است. دوری از سخن گفتن غیر ضروری با نامحرم و باز کردن سر صحبت آن هم بطور نا متعارف از مواردی است که باید از آن دوری کرد تا گرفتار عواقب پس از آن نشوید.

نشر اکاذیب

۳. اعتماد به فضاهای دروغین که با نشر اکاذیب سعی در تشویش اذهان عمومی دارند. متاسفانه بسیاری از جوانان ما با اطمینان کردن به تعدادی از کانال‌ها و یا سایت‌های مخالف عقاید و اعتقادات اسلامی ما خود را در منجلابی گرفتار می‌کنند که بیرون آمدن از آن خیلی هم ساده نیست.

نمونه‌ای از این اقدام درگیر شدن پاره‌ای از نوجوانان ما با مسئله بازی نهنگ آبی بود که در مواردی منجر به آسیب‌هایی هم شد. و جالب بود که این بازی اصلا وارد ایران نشده بود اما برخی نوجوانان با شنیدن اخباری از آن از سر کنجکاوی هم که شده دست به ساخت بازی‌هایی شبیه آن زدند.

در نهایت شاید بتوان گفت دوری تنها راه حل ممکن برای جلوگیری از ورود به چنین مقوله‌های وحشت‌آوری است. وحشت به لحاظ اینکه پا نهادن در هر یک از آنها بنیان و اصالت خانواده را نشانه خواهد گرفت و دود آن تنها در چشم خود فرد خواهد رفت. توصیه اسلام عزیز نیز در دوری جستن از گناهان است چرا که بسیاری از افراد از سر کنجکاوی در دام بسیاری گناهان گرفتار آمده‌اند. چه بهتر که گاهی به زندگی ساده خود قانع باشیم و سادگی آن را با ماجراجویی به خطر نیندازیم.

پی نوشت:

1-فضای مجازی، آسیب ها و راهکارها، باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۳۹۶