مباحث بنیادین در دكترین مهدویت
یكی از مباحث بنیادین در (دكترین مهدویت)، شناخت خواسته ها، مشكلات و نیازهای واقعی و اساسی انسان ها و یافتن پاسخ و راهكاری مناسب و فراگیر برای حلّ آنها است، یكی از تعالیم و انگاره های مهم در این دكترین، توجّه به دولت مهدوی و محوریت آن در برطرف ساختن دشواری ها و كاستی های زندگی بشری است. در این راستا روشن شدن ماهیت، هدف و برنامه اصلی و محوری این دولت ـ و به تبع آن شناخت برنامه ها و عملكردهای مختلف و فرعی آن ـ از اهمیت به سزایی برخوردار است. مقاله پیش رو، عهده دار تبیین بخشی از دكترین مهدویت ـ با توجه به انگارة دولت اخلاقی امام مهدی عجل الله فرجه الشریف ـ است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : سه شنبه 1396/10/12 ساعت 19:11
پیشگفتار
از دیدگاه شیعه، آینده جهان، بسیار روشن و خوشبینانه است. تاریخ، براى رسیدن به جامعه مطلوب و آرمانى (تحقق یافتنى و حتمى هر چند با طى فراز و نشیبها و كژتابىهاى گوناگون) در حركت است. این مدینه فاضله در زمین به دست حق پرستان و به رهبرى مصلح موعود و با یارى امدادهاى الهى و او اداره آن را در دست خواهد گرفت. این جامعه پایان حركت تاریخ و آغاز حیاتى متكامل و بدون كاستى و نقص است. سیاست در این جامعه، (فاضله) و (الهى) است و دولت بر اساس نظام امامت شكل مىگیرد. مردم - به خصوص مستضعفان و صالحان - نقش اساسى در اداره و كنترل امور دارند و صاحبان زر و زور و تزویر از بین مىروند. دور نماى این (جامعه موعود) را این چنین مىتوان تصویر كرد: دولت مهدوى بر سراسر دنیا سیطره و برترى خواهد داشت و شرق و غرب عالم را فرا خواهد گرفت. حكومت او، بر اساس جهان بینى الهى و آموزه های اسلام خواهد بود. دین مورد قبول خدا (اسلام) و آیین یكتا پرستى و توحید، همگانى شده و معنویت و اخلاق، در همه جا گسترش خواهد یافت. (ولایت و امامت) مهدى مورد پذیرش همه بشر قرار گرفته و آنان طعم خوش عدالت، امنیت و سعادت را خواهند چشید. مردم به كمال نهایى و هدف غایى خود خواهند رسید و روح عبادت و عبودیت بر جوامع حاكم خواهد شد.ترس و ناامنى از بین رفته و امنیت و آرامش همه جا را فرا خواهد گرفت. فساد، ستم و تباهى از جهان ریشه كن و از قسط و دادگرى آكنده خواهد شد. بركتهاى بىشمار آسمان، نازل و نعمتهاى بىكران زمین، آشكار شده و گنجینهها و معادن آن استخراج خواهد شد. علوم، صنعت و فن آورى پیشرفت خارق العادهاى یافته و خرد و عقل مردم كامل خواهد شد.
كشورها و شهرها آباد و زمین خرّم خواهد شد. دیگر ویرانى و عقب ماندگى در آن وجود نخواهد داشت. كشاورزى رونق یافته و دشتها و مزارع سرسبز و پر محصول خواهد شد و كشاورزان و دهقانان، از كشت و زرع خود، چند برابر گذشته، محصول درو خواهند كرد. اقتصاد جوامع پیشرفت كرده و ثروت و درآمدها، عادلانه توزیع خواهد شد. فقیران و تهى دستان، غنى و بى نیاز گردیده و بسیارى از امور كشور در دست مستضعفان و صالحان خواهد بود.
علم طب و بهداشت و درمان، رشد یافته و بیمارىها ریشه كن خواهد شد. كارگزاران امور، از افراد با ایمان و كاردان انتخاب شده و آنان خدمتگزاران مردم خواهند بود. بشر به آرزوى دیرینه خود مبنى بر حكومتى عادلانه، جامعهاى اخلاقمدارانه، آیینى خداپرستانه و رفاه و امنیتى جاودانه خواهند رسید.
این (انگاره)، دیدگاه روشن قرآن و آرمان و خواسته اصیل و متكامل اسلام است. این بشارت و وعده حتمى خداوند به یكتاپرستان و حق باوران و هدف و مسیر روشن تاریخ در چشم انداز ادیان الهى است. توضیح و تبیین نظام مند، جامع، فراگیر و واقع گرایانه این اصل و آموزه؛ می تواند ذیل (دكترین مهدویت) صورت گیرد.
دكترین مهدویت و انگارة دولت
(دكترین مهدویت) تصویر و طراحی جامع و فراگیر جامعه موعود و بیان ویژگیها، برنامهها، اهداف، استراتژی، خط مشیها و تعالیم و آموزههای گوناگون آن است. گفتنی است: ارائه و طرح نقش جامعه آرمانى، نه مضّر است و نه لغو، مشروط به اینكه داراى سه ویژگى باشد:یك. كاملاً واقع بینانه باشد و حقایق زیست شناختى، روان شناختى و جامعه شناختى را از نظر دور ندارد.
دو. همراه با ارائه طریق باشد؛ یعنى، فقط جامعه آرمانى را تصویر نكند، بلكه راه روشن رسیدن به آن را نیز نشان دهد.
سه. اهدافى را اعّم از هدف اصلى و نهایى و هدفهاى واسط و فرعى براى جامعه آرمانى تعیین كند كه داراى مراتب باشد.
این طرح كاملاً واقع بینانه و همراه با ارائه طریق است و تحقق جامعه آرمانى، در متون مذهبى ما پیشگویى شده است. آنچه مهم است اینكه بر اساس دكترین مهدویت، بتوان مجموعة این نظام فكری را ـ براساس اصول و بنیان های خاص آن ـ طرّاحی و ارائه كرد. در این راستا بایسته است ابتدا هدف و رویكرد اصلی و بنیادین در اندیشه مهدویت شناسایی شده و متناسب با آن نظام سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ترسیم گردد. هدف اصلى و نهایى جامعه آرمانى اسلام، استكمال حقیقى انسانها است كه جز بر اثر خداشناسى، خدا پرستى، اطاعت كامل و دقیق از اوامر و نواهى الهى، كسب رضاى خداوند متعال و تقرب به درگاه او، حاصل شدنى نیست. بر این اساس دكترین مهدویت، باید بر پایه این هدف اصلی ـ و چندین هدف و برنامه فرعی ـ تنظیم و ارائه شود. در واقع در این دكترین باید خواست و نیاز اصلی انسانها، مشخص گردد؛ آن گاه به تبیین رویكرد و برنامه اصلی برای پاسخگویی به این مشكل برآمد. از آنجایی كه بیشتر امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... و طراحی و اجرای برنامه ها در دست دولت قرار دارد؛ پس بررسی دولت مهدی و شناخت ماهیت و رویكرد آن امری بایسته و ضروری است.
مهمترین و اساسىترین اقدام امام مهدى عجل الله فرجه الشریف پس از پیروزى و سیطره بر سراسر جهان، تشكیل دولت و به دست گرفتن حكومت و فرمانروایى دنیا است. مردم جهان در عین حال كه شاهد نابسامانى، جنگها، فساد، بىعدالتى، ناامنى و الحادگرایى در جهان بودهاند؛ دولتها، احزاب و سازمانهاى بسیارى را نیز دیدهاند كه مدعى خدمت به جهانیان و ایجاد آرامش، صلح و امنیت و بهبود وضع اقتصادى و فرهنگى و اجتماعى در دنیا بودهاند! اما در عمل چیزى جز تباهى و ستم و جنگ مشاهده نكردهاند؛ با این حال روزگارى فرا مىرسد كه معنویت و عدالت، به دست تواناى مرد الهى و در دولت كریمه اهل بیت? برقرار مىشود و رفاه، امنیت، عدل و یكتاپرستى در همه جاى عالم گسترش مىیابد. روشن است كه این تنها با تشكیل دولت و انسجام در امور، به دست مىآید. امام باقر در تفسیر آیه ( الذین ان مكناهم فى الارض...( مىفرماید:
این آیه در حق آل محمد صلی الله علیه و آله، حضرت مهدى عجل الله فرجه الشریف و یاران او است كه خداوند آنها را مالك شرق و غرب جهان نموده، آیین اسلام را پیروز مىكند و بدعتها و باطلها را به دست او و یارانش نابود مىسازد ـ چنان كه [قبلاً] سفیهان حقّ را لگدمال كرده باشند ـ تا اینكه از ستم نشانهاى نمىماند.
این دولت بهترین، كاملترین و مردمىترین دولتها ـ پس از نابودى و پایان فرصت دولتهاى دیگر ـ خواهد بود. در این زمینه روایتى آمده است:
همانا دولت ما آخرین دولتها است و براى هیچ خاندانى دولتى نیست؛ مگر اینكه قبل از ما حكومت كند؛ تا هنگامى كه ما به قدرت رسیدیم كسى نگوید ـ وقتى روش حكومتى ما را دیدند ـ اگر ما نیز به قدرت مىرسیدیم، این چنین رفتار مىكردیم. و این گفتار خداوند است كه: عاقبت براى تقوا پیشگان است.
از بررسى اهداف، كارویژهها وعملكردها، پیامدها، نتایج مثبت، ویژگىها وشاخصها وبرنامههاى دولت مهدى عجل الله فرجه الشریف، به دست مىآید كه پس از قیام وپیروزى بر گروه باطل ونابودى آنها، ظلم وستم از بین رفته وامنیت برقرار مىشود. اما براى تغییر در بینش، روش ومنش ناسالم مردم ـ كه سالیان سال با آن خو گرفتهاند ـ حضرت مهدى عجل الله فرجه الشریف؛ رشد وكمالیابى انسانها را سرلوحه برنامههاى خود قرار داده وبر تزكیه نفوس، تتمیم مكارم اخلاقى، دعوت به خیرات عامه وفضایل (عدالت، راستى، قسط، پاكى و...) اقدام خواهد نمود. و این تنها در سایه تشكیل دولت اخلاقی مبتنی بر ساختار امامت امكان پذیر است؛ یعنی، دولتی كه رشد اخلاقی و عقلی مردم را هدف اصلی خود قرار داده و آنها را به كمال مطلوب و واقعی میرساند.
در نتیجه مردم به آن غایت اصلى وبنیادین خود (عبادت وعبودیت) وتقرّب به خداوند سوق داده مىشوند و در پرتو آن، به زدودن رذایل وآراستن فضایل، موفّق خواهند شد. این دولت، سیاست، اجتماع، اقتصاد وفرهنگ را به سمت فضیلتهاى اخلاقى و خیرات مىكشاند و با پیوند میان سیاست و اخلاق، در تعالى وتكامل اخلاقى و عقلی مردم مىكوشد. در این راستا، علم، دانش، صنعت وتكنولوژى در مسیر درست خود قرار مىگیرد و رابطه مردم با خدا، با خود، با دیگران و با طبیعت تصحیح مىشود و قدرت نیز در خدمت آنان قرار مىگیرد. در این عصر سرچشمه اخلاق، دین و وحى الهى و شریعت آسمانى است كه تكلیف و وظیفه مردم را به شكل مطلوبى تبیین مىكند و... .
دولت اخلاقی
دولت اخلاقى امام مهدى عجل الله فرجه الشریف، بدین معنا است كه هم خود جامع تمام فضایل، نیكىها ومحاسن اخلاقى وعقلى است وهم در مقام عمل واجرا، همه آنها را در جامعه محقّق مىسازد. هم مدافع وحامى ارزشها وهنجارهاى اخلاقى ودینى است وهم ابزار زندگى صنعتى وعلمى بشر را براى تحقّق كمالات انسانى (عبادت وعبودیت وتقرّب به خدا) به كار مىگیرد و جامعه را زنده و انسانیت انسان را احیا مىكند. معیار مشترك این دولت در سر تا سر جهان، (رشد اخلاقی و عقلی) مبتنى بر دین و تكامل و تعالى انسان ها و آزادی او است.دولت اخلاقى امام مهدى عجل الله فرجه الشریف، فقط پیشبینى و الگوسازى براى آینده نیست؛ بلكه مدل و الگوى زندگى امروزین نیز مىباشد. این ایده، هم نظر به حال دارد وهم نظر به آینده وما مىتوانیم از الگوهاى اخلاقى ـ دینى آن دولت، براى رفع كاستىها و نابسامانىهاى گوناگون جوامع استفاده كنیم و در تربیت و پرورش نفوس از آن بهره بگیریم.
(دولت اخلاقى)؛ یعنى، (دولتى مبتنى بر نظام امامت كه جامعه را در تمامى ابعاد وجنبهها، به سمت رشد اخلاقى وكمال مطلوب انسانى، هدایت وراهبرى مىكند وباورها ورفتارهاى مردم را اصلاح مىنماید و آزادی واقعی آنان را تأمین می كند). به عبارت دیگر، دولت امام مهدى، وظیفهدار تأمین سعادت حقیقى و حداكثر كمال و رشد اخلاقى و عقلی مردم و تربیت و احیاى نفوس مرده است. تا انسان به اوج كمال ذاتى نرسد، محال است به سعادت حقیقى نائل آید وچون تحقّق سعادت حقیقى، تنها در عصر حضرت ولى عصر عجل الله فرجه الشریف امكانپذیر است، انسان به یقین به اوج (كمال) خواهد رسید و كمال او عبارت است از: كمال خلقى، عقلى و اجتماعى.
بر این اساس دولت اخلاقى امام مهدى عجل الله فرجه الشریف احیای نفوس، بصیرت بخشی و تأمین معنویت، عقلانیت وعدالت را بر عهده دارد تا جامعه به سمت (تعالى و تكامل)، (تعادل) و (پیشرفت و رفاه) سوق داده شود.
در دولت اخلاقى امام مهدى عجل الله فرجه الشریف همه امور ورهیافتها، فاضله والهى است؛ یعنى، از یك سیاست فاضله شروع وبه یك هدف فاضله (الهى) ختم مىشود. این شاخص، در ساختار نظام امامت جاى مىگیرد و به غیر از آن امكان تصویر و عملیاتى كردن چنین چیزی وجود ندارد. در این ساخت، (كمال واقعی انسان) (عبادت و عبودیت) در مركز قرار مىگیرد و با كمك و راهنمایى وحى، هدفمندى نظام هستى و تجربه بشرى، رابطه انسان با خدا، با خود، با دیگران و حتى با طبیعت اصلاح مىشود.
بر اساس این مبنا، دولت اخلاقى، كارآمدى وكارآیى خود را در همه شؤون وابعاد زندگى انسانى، بروز مىدهد. در واقع اخلاق متعالى وتصحیح رابطه انسان با همه چیز، باعث تغییر و تكامل رفتار و طرز تلقى و باورهاى او و استفاده درست و بهینه از همه چیز مىشود. در دولت اخلاقى، همه چیز بر پایه معنویت و عقلانیت است و برآمد آن، سیاست اخلاقى، اقتصاد اخلاقى، فرهنگ اخلاقى و جامعه اخلاقى است. در نتیجه مردم خود خواهان و عامل عدالت، امنیت، پیشرفت مادی و معنوی، صلح، قسط و... خواهند بود؛ چون به رشد اخلاقی و عقلی و آزادی از قید و بندهای مادی و ظاهری دست مییازند. پس در طراحی دكترین مهدویت
ـ براساس آموزه های دینی ـ باید روشن شود كه مشكل و نیاز اصلی بشر چیست؟ آیا عدالت است یا امنیت، پیشرفت، صلح و...؟ اگر خواست اصلی او فراتر از اینها باشد ـ كه هست ـ باید چه انگاره ای را بیشتر مورد توجّه قرار داد؟ پاسخ این نوشتار این است كه كاستی اصلی زندگی بشر نبود معنویت و بصیرت است و اگر این دو حاصل شود (رشد اخلاقی و عقلی)؛ مشكلات دیگر به راحتی حل می شود.
بایستگی دولت اخلاقی
در عصر ظهور ودوران حاضر، تنها (دولت اخلاقى) مورد نیاز و فایدهبخش است؛ دولتى كه كار ویژه اصلى آن تأمین كمال مطلوب انسانى و رشد و بالندگى فضایل اخلاقى ـ در تمامى شؤون زندگى ـ و فزونی خردورزی است. جامعهاى كه به شدّت دچار انحراف، فساد، حیرت وسرگردانى، پوچى وبىهدفى است و بیشتر اعضاى آن، داراى فساد عقیده، عمل و اخلاق هستند؛ نیاز به دولتى دارد كه در رأس آن انسان كامل قرار گرفته ودر صدد تكمیل مكارم اخلاقى واز بین بردن آلودگىها و فسادها و از بین بردن موانع خردورزی و اندیشه است تا بشر به كمال نهایی خود (عبادت و عبودیت) دست یازد.روایات مختلف در این موضوع ـ به خصوص حدیث (اكمل به اخلاقهم) ـ دلالت بر اهمیت و محوریت اخلاق و كمال یابی واقعی و رشد و بالندگى معنوى و عقلانی انسانها در دولت مهدوى دارد:
امام باقر? مىفرماید:
(اذا قام قائمنا، وضع یده على رؤوس العباد فجمع به عقولهم واكمل به اخلاقهم).
(چون قائم ما قیام كند، دستش را بر سر بندگان مىگذارد وعقول آنها را متمركز ساخته واخلاقشان را به كمال مىرساند).
در روایت دیگرى آمده است:
(اذا قام قائمنا وضع یده على رؤوس العباد فجمع به عقولهم وكملت به احلامهم...).
(وقتى قائم ما قیام كند، دست [عنایتش] را بر سر بندگان مىنهد وبدین وسیله عقل آنها زیاد شده وفهمشان بالامىرود (كامل مىگردد).)
پیامبر صلی الله علیه و آله مىفرماید:
(... یملأ قلوب العباد عبادة و یسعهم عدله).
(... دلهاى بندگان را پر از عبادت مىكند وعدلش فراگیر مىشود).
همچنین:
(... أن یصلح امة بعد فسادها).
(او این امت را پس از آنكه تباه [و فاسد] شدهاند، اصلاح مىكند).
بر اساس این روایت اصلاح مردم بعد از فساد اخلاقى آنان وتغییر بنیادین رفتارها، گفتارها وپندارهاى غیر اخلاقى وآلوده آنها، مهمترین ودرخشانترین اقدام دولت امام مهدى عجل الله فرجه الشریف خواهد بود و این احیاگرى و اصلاح و نوسازى معنوى، مطلق و فراگیر است و پس از آن فساد و انحرافى وجود نخواهد داشت و زمین نورانى و پر از صفا و معنویت خواهد شد:
(و تُشرق الارض بنور ربّها).
(زمین با نور پروردگارش منوّر مىشود).
و (ان قائمنا اذا قام اشرقت الارض بنور ربّها واستغنى الناس).
(چون قائم ما قیام كند، زمین به نور پروردگارش روشن مىگردد ومردم همگى بىنیاز شوند).
دولت اخلاقی و دكترین مهدویت
دولت امام مهدى عجل الله فرجه الشریف، دولتى كمال گرا، احیاگر و فضیلتگرا است و آموزههاى بنیادین اسلام بر آن حاكم است. دولتى غیر اقتدارگرا وغیر استبدادى است؛ بلكه رضایت و خشنودی مردم و كمال مادى و معنوى آنان را در اولویت قرار مىدهد. تربیت دینى وپروش اخلاقى و رشد فكری و علمی مردم در رأس قرار می گیرد. جهانى و فراگیر است و ارزشها و هنجارهاى اخلاقى را جهانى مىكند. نمونه كامل دولت نبوى صلی الله علیه و آله و دولت علوى? است. انسانها را از قید و بندهاى نفسانى و استثمار و استعمار قدرتمندان آزاد مىكند. دولت علم و دانش و اندیشه و خردورزى است. پایان بخش دولتهاى سكولار و لیبرالیستى و احیاگر دولت دینى است. همه كس وهمه چیز را به كمال نهایى خود مىرساند. تحقق آرمانهاى بشرى وتشكیل مدینه فاضله اسلامى است.این دولت سعادت واقعى بشر وخیرات عمومى را تأمین مىكند. رابطه انسان را با خدا تصحیح و انسان را به خودشناسى وخودسازى اخلاقى دعوت مىكند. اقتدار و نفوذ فراوان و فراگیرى دارد و ریشه ظلم و ستم و فساد را از بین مىبرد. مبتنى بر برهان و استدلال عقلى، دلایل وحجّتهاى دینى و حكمت و دانش است. كاملترین خلافت الهى بر روى زمین بوده و رهبر و پیشواى آن، منصوب از سوى خدا است. با مردم رابطهاى دوستانه و ولایت مدارانه دارد و با آنها بر اساس كرامت ذاتى و اخلاق انسانى برخورد مىكند. دولتى فراملّى و فرامرزى است و تمامى امكانات منابع و خدمات را در اختیار همگان قرار مىدهد. دولتى ظلم ستیز، كفر ستیز و ضد فساد و خشونت است.
دولتى فرهنگى وارزشى است ودر آن علم وهنر ودانش در راستاى تعالى بشر، به كمال مىرسد. حامى محرومان، مستضعفان، تهى دستان و صالحان است و ثروت و قدرت و شهرت در آن جایى ندارد. عدالت محور است و در همه زمینههاى قضایى، سیاسى، اجتماعى و اقتصادى عدالت را برقرار مىكند. ارشاد، هدایت و امر به معروف را در اولویت قرار مىدهد. محصول اندیشه بشرى نیست؛ بلكه پاسخگویى به نیازها، مشكلات، كاستىها و ناراستىهاى زندگى است. دولتى كارآمد، كامل، اخلاق محور، و كمالگرا است و... .
امام مهدی عجل الله فرجه الشریف در این راستا به عنوان زعیم سیاسى ـ دینى، اختیارات و مسؤولیتهاى گستردهاى براى مدیریت و هدایت امور گوناگون مردم برعهده دارد و وظایف مختلفى مانند حفظ دین، اصلاح مردم، احیاى سنّت، اقامه حدود، گسترش عدالت، جهاد، عزل و نصب كارگزاران، توزیع بیت المال، تأمین حقوق و... برعهده امام است و او ولایت، اختیارات و شؤون مختلفى دارد. البته همة اینها فرع بركار اصلی آن حضرت (احیا گری) است. كاركردهای مهم دولت مهدوی عبارت است از:
۱. كاركرد سیاسی و اجتماعی
وظایف و كاركردهاى سیاسى و اجتماعى دولت مهدوى براى تأمین عدالت فراگیر، اداره سیاسى جهان با تدبّر و عقلانیت، قضاوت و داورى عادلانه، قانون گذارى الهی، تأمین صلح و امنیت و احیاى دین و اصلاح امور است. دولت ایشان در تمامى زمینهها، موفّق و كارآمد بوده و همه امور سیاسى و اجتماعى را تحت پوشش قرار خواهد داد.۲. كاركرد فرهنگی و دینی
كاركرد فرهنگى و دینى دولت ایشان در راستاى تربیت دینى مردم، تتمیم مكارم اخلاقى و زدودن آلودگىها و مفاسد، گسترش و احیاى آموزههاى اسلام، تثبیت آیین توحید و یكتاپرستى، رشد دانش و علم بشرى، شكوفایى افكار و اندیشهها، رشد و ترقى صنعت وفن آورى و پیشرفت شگفتانگیز در زمینههاى ارتباطات، اطلاعات و اختراعات است. البته دولت مهدوى عجل الله فرجه الشریف، بیشترین اهمیت را به برنامههاى فرهنگى ـ دینى داده و در رشد و تعالى اخلاقى انسانها و تزكیه و تهذیب نفوس اهتمام جدّى خواهد داشت.
۳. كاركرد اقتصادی و عمرانی
كاركرد اقتصادى و عمرانى دولت مهدوى در جهت استفاده صحیح از موهبتهاى طبیعى (گنجها و معادن)، عمران و آبادانى شهرها و كشورها، بى نیازى و استغناى مردم، كمك به بدهكاران و فقیران، توزیع عادلانه امكانات و بیت المال، ایجاد اقتصاد سالم، رونق كشاورزى و دامپرورى و... است. دولت ایشان در زمینه اقتصاد و عمران موفقیتهاى كاملى كسب خواهد كرد و در عین حال بر اخلاقى بودن فعالیتهاى اقتصادى و استفاده صحیح از طبیعت و گسترش عدالت تأكید خواهد نمود.دستاورد این دولت عبارت است از: (معنویت، عدالت، عقلانیت و توسعه). اینها انگارههایى است كه دولت مهدوى عجل الله فرجه الشریف در تمامى زمینهها و برطبق شاخصها و معیارهاى ذیل به آنها دست مىیابد:
۱. بهبود ارتباط فرد با خداى خود؛
۲. توجّه به شایستگىها، استعدادها و ارزشهاى فردى؛
۳. استفاده صحیح از موهبتهاى الهى؛
۴. روابط دوستانه و صلحآمیز با دیگران.
مهمترین دستاوردهاى دولت مهدوى عجل الله فرجه الشریف در عرصه سیاست، استقرار دولت حق و نابودى دولتهاى باطل، گسترش عدالت و ایجاد قسط، تثبیت صلح و امنیت جهانى، و رفع اختلافها و ستیزشها است.
در زمینه فرهنگ و دین نیز رشد و تعالى اخلاقى و معنوى مردم و نورانیت جهان، ترویج فضایل اخلاقى و ریشه كن شدن رذایل، حاكمیت آیین اسلام و توحید و یكتاپرستى، جلب رضایت عمومى، توسعه و پیشرفت علم و دانش و شكوفایى اندیشه و خرد و ایجاد آرامش روحى و روانى و... به دست خواهد آمد.
از نظر اقتصادى و عمرانى نیز بشر شاهد وفور نعمت و بركت، حیات مجدّد و متكامل در روى زمین، رونق كشاورزى و كثرت محصولات، رفاه و آسایش بشرى، عمران و آبادى زمین و... خواهد بود.
بشر پس از قرنها و سالها چشم انتظارى و امید به اصلاح امور و تحقّق بشارت الهى، به سعادت و كمال مطلوب نائل خواهد آمد و در پرتو دولت مهدوى، در تمامى جنبههاى زندگى به رفاه، آسایش، آرامش، صلح و تعالى و تكامل دست خواهد یازید و همة این امور، در جهت رسیدن او به كمال نهایی (عبادت و عبودیت خداوند) خواهد بود.
براین اساس می توان از تعالیم و آموزه های دینی، فلسفی، كلامی، سیاسی، فلسفة تاریخ و در توضیح و تبیین دولت اخلاقی امام مهدی عجل الله فرجه الشریف بهره مند شد و نظریه ای علمی، نظام مند و فراگیر از اندیشة مهدویت ارائه داد.
انگاره های زیر هر كدام متكفّل تبیین و تصویر ابعاد مختلف دكترین مهدویت می باشند:
۱. فلسفة تاریخ، برای شناخت هدف و غایت حركت تاریخ؛
۲. فلسفة سیاسی، برای شناخت و معرفی بهترین و بایسته ترین غایت و سامان سیاسی؛
۳. كلام سیاسی، برای تبیین آموزه های اعتقادی ـ دینی مهدویت؛
۴. علم سیاست، برای شناخت ماهیت دولت و تناسب آن با غایت و هدف بنیادین مهدویت و...
نوشتار حاضر با رهیافت سیاسی و بهره گیری از آموزه های فلسفی و روایی، به تبیین بخشی از دكترین مهدویت پرداخته است. امید است با پذیرش این دیدگاه، ابعاد تكمیلی آن در نوشتارهای دیگر، ارائه شود.
...................................................
۱. تفسیر قمی، ج۲، ص۸۷؛ تأویل الآیات، ص۳۳۹.
۲. كتاب الغیبة، ص ۴۷۳؛ الارشاد، ج۲، ص۳۸۵.
۱. سعید بن هبةاللَّه راوندى، الخرائج والجرائح، ج ۲، ص ۸۴۱، ح ۷۱؛ محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶، ح ۷۱؛ لطف اللَّه صافى گلپایگانى، منتخب الاثر، ص ۴۸۲.
۲. محمّد بن یعقوب كلینى، كافى، ج۱، ص۲۵، ح۱؛ محمّد بن حسن حرّ عاملى، اثباة الهداة، ج۳، ص۴۹۵.
۳. محمد بن حسن شیخ طوسى، كتاب الغیبة، ص ۱۷۹؛ محمد بن جریر طبرى، دلائل الامامة، ص ۲۵۹؛ محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۴، ح ۲۴.
۴. على بن عیسى اربلى، كشف الغمّة، ج ۲، ص ۴۷۳؛ سلیمان قندوزى حنفى، ینابیع المودّة، ج ۲، ص ۵۳۸.
۱. محمد بن على بن بابویه (شیخ صدوق)، كمال الدین، ج ۲، ص ۳۴۵، ح ۳۱؛ على بن عیسى اربلى، كشف الغمة، ج ۲، ص۴۷۳؛ فضل بن حسن طبرسى، اعلام الورى، ص ۳۹۱.
۲. ابى جعفر محمد بن حسن شیخ طوسى، كتاب الغیبة، ص ۴۶۸؛ محمد بن محمد بن نعمان (شیخ مفید)، الارشاد، ج ۲، ص۳۸۱؛ محمد بن جریر طبرى، دلائل الامامة، ص ۲۶۰.
منبع : مهدویت
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .