حقوق و وظایف زن و شوهر در قبال هم

 زن و مرد داراى حقوق و تكالیف متقابلى به عنوان زن و شوهر مى‏باشند. بعضى از این حقوق و تكالیف تصریح شده در قانون عادى به قرار ذیل است:
1. تكلیف به حُسن معاشرت
تكلیف به حُسن معاشرت یكى از تكالیف مشترك زن و شوهر است كه ماده 1103 قانون مدنى آن را مورد اشاره قرار داده است: «زن و شوهر مكلف به حسن معاشرت با یكدیگرند».
ضمانت اجراى آن چنین است كه در صورت تخلّف زن از آن، ناشزه محسوب مى‏شود و حق نفقه او ساقط مى‏شود و در صورتى كه تعدّى از طرف مرد باشد در مرحله اول از سوى دادگاه ملزم به حسن معاشرت مى‏شود و در مرحله بعد طبق ماده 1130 مدنى در صورتى كه ادامه زندگى زناشویى غیرقابل تحمل باشد زن حق درخواست طلاق خواهد داشت. به عبارت دیگر اگر به خاطر سوء معاشرت همسر و بد اخلاقى او، زن در ادامه زندگى با او، با عسر و حرج مواجه شود، مى‏تواند به دادگاه مراجعه كند و در خواست طلاق كند.
2. معاضدت
ماده 1104 مدنى: «زوجین باید در تشیید مبانى خانواده و تربیت اولاد خود با یكدیگر معاضدت نمایند».
معاضدت زوجین مفهومى عرفى است و با توجه به عرف و عادت و مقتضیات زمان و مكان تعیین مى‏شود مثلاً ممكن است بنا به مقتضیات زمان و مكان خرید لوازم و نیازمندى‏هاى خانه به عهده مرد و اداره امور داخلى منزل به عهده زن باشد. الزام به ایفاء وظیفه یا عدم استحقاق نفقه ضمانت اجراى قانونى آن است.
3. تمكین زن
ماده 1108 قانون مدنى در این زمینه مقرّر مى‏دارد: «هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداى وظایف زوجیت امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود».
4. نفقه زن
طبق ماده 1106 قانون مدنى: «در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است». عدم مراعات حق نفقه زن اعم از خوراك، پوشاك، مسكن مناسب و لوازم زندگى، تناسب با شأن باعث مى‏شود كه طبق 1111 قانون مدنى دادگاه، شوهر را به پرداخت نفقه محكوم كند و طبق مواد 1112 و 1129 قانون مدنى در صورتى كه اجراى حكم دادگاه و الزام شوهر به دادن نفقه به علت سرسختى او و عدم دسترسى به اموالش به علت عجز شوهر از انفاق ممكن نباشد زن حق طلاق خواهد داشت.
علاوه بر آن ماده 642 قاون مجازات اسلامى ضمنات اجراى كیفرى نیز براى ترك انفاق در نظر گرفته است كه طبق آن براى ترك انفاق مجازات حبس از سه ماه و یك روز تا پنج ماه مقرر شده است.
5. مهریه
طبق آن زن به مجرّد عقد مالك مهر مى‏شود و مى‏تواند آن را از شوهر مطالبه كند و براى احقاق حق خود به طرق قانونى مانند رجوع به دادگاه و صدور اجراییه متوسّل گردد. به علاوه طبق ماده 1085 قانون مدنى زن مى‏تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفى كه در مقابل شوهر دارد امتناع كند مشروط به اینكه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

---

منبع : پرسمان/ حقوق زن