مقابله با آنفلوانزای نوع A در مدارس
این روزها موج دوم همه‌گیری بیماری آنفلوانزا A ، موسوم به آنفلوانزای خوكی، نگرانی‌هایی را در سطح جهانی به دنبال داشته است.
واكنش‌ها و اظهارنظرهای مسئولان عالی و بهداشتی كشورهای مختلف دراین باره نیز نشان از عمق حادثه‌ای دارد كه روز به روز در جوامع گسترش می‌یابد و جمعیت بیشتری را مبتلا می‌كند.
بنا بر اظهارات سازمان بهداشت جهانی، آنفلوانزای نوعA با سرعت بی‌سابقه‌ای در جهان در حال حركت است؛ به نحوی كه تاكنون بیش از 400 هزار نفر در 192 كشور به بیماری آنفلوانزای نوع A مبتلا شده و 4700 نفر نیز بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.
پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت نیز حاكی از آن است كه آنفلوانزا A در زمان پاندمی، ابتلای 2 میلیارد نفر در دنیا را به دنبال دارد؛ چرا كه سرعت گسترش جغرافیایی این پاندمی چهار برابر پاندمی سال 1918 است.
براساس این گزارش، در ایران نیز وزارت بهداشت اولین مورد ابتلای آنفلوانزای خوكی را در اول تیر تایید كرد و امروز با گذشت پنج بنا بر اعلام رسمی وزارت بهداشت، 1194 نفر به این بیماری مبتلا و 22 نفر نیز قربانی آن شده‌اند.
این در حالی است كه آمارهای اعلام شده صرفا شامل بیماران شناسایی شده است نه افراد آلوده به ویروس بدون علامت كه قطعاً شمار واقعی چندین برابر گزارش‌های ثبت شده است.
آنفلوانزای خوكی در حالی در كشور شیوع یافته است كه مسئولان وزارت بهداشت پیش از این نسبت به افزایش شیوع آن همزمان با فصل سرما و بازگشایی مدارس هشدار داده و ابراز نگرانی كرده بودند؛ هشدارهایی كه به واقعیت پیوست به نحوی كه به گفته دكتر گویا، رئیس مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، بیشتر موارد جدید ابتلا، مربوط به دانش‌آموزان است.
به گفته پزشكان، آنفلوانزای خوكی اگر چه در سطح جوامع نگرانی‌ها و حتی در میان مردم هراس ایجاد كرده، اما برخلاف تصور عموم، یك بیماری كشنده نیست و قدرت كشندگی آن كمتر از آنفلوانزای فصلی است.
البته این دلیل برآن نمی‌شود كه هماهنگی‌های لازم و سریع برای مقابله با این بیماری از سوی مسئولان ذیربط صورت نگیرد زیرا آنفلوانزای خوكی منتظر هماهنگی مسئولان نمی‌نشیند.
در بیم و امیدهای موجود در میان اخبار آنفلوانزای نوع A، یكی از موضوعاتی كه این روزها رسانه‌ها و افكارعمومی را درگیر خود كرده است، بحث تعطیل شدن یا تعطیل نشدن مدارس به دلیل شیوع آنفلوانزای خوكی است، نگرانی برخی والدین از خطر ابتلای فرزندانشان در مدرسه، اخبار ضد و نقیض درباره شمار دانش‌آموزان مبتلا و مدارس آلوده و پاسخگویی غیرشفاف مسئولان امر بر موج نگرانی‌ها در این باره افزوده است.
اگر چه مسئولان وزارت بهداشت، بنای سیاستگذاری‌های اصلی خود به منظور مقابله با آنفلوانزا A را بر موضوع‌های پیشگیری از ابتلای گروه‌های پرخطر و جلوگیری از عوارض آن و ترویج آموزش عمومی در رعایت بهداشت فردی نهاده، تاكنون هر گونه تعطیلی مدارس به علت شیوع آنفلوانزا A را رد كرده اند و معتقدند كه بر اساس دستورالعمل ابلاغ شده به مدارس، در صورت ابتلای بیش از 15 درصد دانش‌آموزان یك كلاس به آنفلوانزا A فقط باید همان یك كلاس درس تعطیل شود نه یك مدرسه.
بر این اساس، رئیس مركز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، تعطیلی مدارس را راهكار اساسی برای پیشگیری و كنترل بیماری آنفلوانزا نمی‌داند و آن را طرحی شكست‌خورده می‌خواند، زیرا دانش‌آموزان پس از تعطیلی یك هفته‌ای، مجدد به مدرسه بازمی‌گردند در حالی كه آژیر آنفلوانزای خوكی همچنان در حال نواختن است.
وی راهكار اصلی مقابله با آنفلوانزای نوع A را رعایت نكات بهداشتی از سوی دانش‌آموزان و استفاده از لوازم شخصی همچون لیوان و دستمال بیان می‌كند.
ضمن آن‌كه معلمان و مدیران مدارس با رعایت دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت و آموزش آن به دانش‌آموزان، می‌توانند از شیوع و گسترش این بیماری در جمعیت دانش‌آموزی كشور پیشگیری كنند.
رئیس كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز با نظر وزارت بهداشت موافق است و آموزش به ویژه از طریق صدا و سیما را یكی از راه‌های مقابله با آنفلوانزای نوع A می‌داند و بر افزایش این آموزش‌ها تأكید دارد.
دكتر عباسپور تهرانی فرد با تأكید بر ایجاد گروه‌های ویژه در مناطق مختلف آموزش و پرورش، تعطیلی مدارس را راهكار مقابله با آنفلوانزای نوع A نمی‌داند و معتقد است كه به جای تعطیلی مدارس باید تدابیری اتخاذ شود كه با استقرار گروه‌های مخصوص در آموزش و پرورش نواحی مختلف به محض مشاهده موارد مشكوك فورا مدرسه، كلاس و دانش‌آموزان مورد نظر، تحت مراقبت و درمان قرار گیرند و تا زمانی كه به صورت كامل بهبود یابند، اجازه ورود به مدرسه را نداشته باشند.
تمامی این راهكارها می‌تواند اتخاذ شود تا از ضایعه بسیار بزرگی كه تعطیلی یك سال تحصیلی مدارس را در پی دارد و لطمه جبران‌ناپذیری به آموزش و پرورش كشور وارد می‌كند، جلوگیری شود.
وی در مورد برخی اخبار و حتی شایعه‌هایی مبنی بر تعطیلی برخی مدارس شهرهای مختلف به دلیل شیوع آنفلوانزای نوع A، می‌گوید: اگرچه مرگ یك دانش‌آموز براثر آنفلوانزای نوع A بسیار غم‌انگیز است، اما قطعاً ما را به سمتی هدایت نمی‌كند كه آموزش و پرورش كشور را تعطیل كنیم؛ بلكه ما را به سمتی هدایت می‌كند كه با دقت بیشتر آموزش‌های مناسب و مؤثری به دانش‌آموزان ارایه دهیم تا راه‌های مقابله با این بیماری را بیاموزند.
از آنجا كه از ابتدای بروز بیماری آنفلوانزا A در دنیا، بر رعایت نكات بهداشتی تاكید شده و همزمان با بازگشایی مدارس تاكیدهای ویژه‌ای در مورد بهداشت دانش‌آموزان مبنی بر شست‌وشوی مرتب دست‌ها، استفاده از لیوان و لوازم‌التحریر شخصی صورت گرفته است، به نظر می‌رسد آموزش و پرورش اگر چه تاكنون در برابر اخبار تعطیلی و آمار دانش‌آموزان مبتــلا شفاف‌سازی نكرده و در بیشتر اوقات فــقط به تكذیب بسنده كرده است، این روزها در تب و تاب فراهم آوردن حداقل امكانات بهداشتی در مدارس است؛ به طوری كه معاون وزارت آموزش و پرورش از ابلاغ دستورالعمل جداسازی آبخوری از سرویس بهداشتی و تجهیز مدارس به لوله‌كشی صابون مایع خبر می‌دهد.
رئیسی با اشاره به اجرای طرح سراسری جداسازی سرویس بهداشتی از آبخوری‌ها در مدارس، عنوان می‌كند: این طرح با توجه به اهمیت رعایت نكات بهداشتی در مدارس برای پیشگیری از شیوع آنفلوانزای نوع A با سرعت بیشتری در حال پیگیری است.
به گفته رئیسی، تجهیز بیش از 100 هزار مدرسه در سراسر کشور به سیستم لوله‌کشی صابون مایع، از تابستان آغاز شده و اعتبار ویژه‌ای از محل تعمیرات مدارس به این امر اختصاص یافته است؛ چرا كه در بخشنامه ابلاغی به استان‌ها، اولویت ویژه در هزینه‌کرد اعتبارات تجهیز مدارس توسط مدیران مدارس به نصب لوله‌كشی صابون مایع مشخص شده است.
وی بی‌توجهی مدیران به اجرای دستورالعمل مذكور و كم‌توجهی به نصب سیستم لوله‌كشی صابون مایع كه هزینه قابل توجهی نمی‌طلبد را غیرقابل توجیه خوانده است و می‌گوید: بودجه لازم برای اجرای این موضوع در اختیار استان‌ها قرار داده شده و به استان‌های كشور ابلاغ شده كه از محل اعتبارات استانی، جداسازی سریع آبخوری‌ها از سرویس‌های بهداشتی را در دستور كار جدی خود قرار دهند كه البته این موضوع در مدارس تازه ساخت لازم‌الاجراست.
رئیسی می‌افزاید: با توجه به خطر شیوع آنفلوانزای نوع A، هر مدیری كه در زمینه جداسازی آبخوری‌ها از سرویس‌های بهداشتی كوتاهی كند، باید پاسخگوی آسیب‌های بعدی باشد و هر گونه كوتاهی در این زمینه متوجه مدیران است و با آن‌ها برخورد خواهد شد».
و كلام آخر، با توجه به این كه روند شیوع آنفلوانزا نوع A خارج از كنترل و مهار است و نمی‌توان زمانمشخصی برای توقف روند همه‌گیری آن متصور شد، آیا تعطیلی مدارس راهكار اصلی مقابله با این همه گیری جهانی است؟
بر فرض هم تصمیم تعطیلی مدارس جدی شود باز هم این سؤال مطرح است كه با توجه به فرارسیدن فصل زمستان و افزایش درصد موارد بروز این بیماری، یك مدرسه برای چه مدتی باید تعطیل شود و آیااین تعطیلی به عنوان سپری از دانش‌آموزانی كه در جای خالی مدرسه، اوقات فراغت خود را در كوی و برزن می‌گذرانند، محافظت خواهد كرد؟
منبع
روزنامه اطلاعات
