ویژه نامه جشنواره جوان خوارزمی

 زینب شاه مرادی - مرکز یادگیری تبیان
در سال 1365 در كنار دیگر برنامه های پژوهشی و ستادی سازمان برای جذب و توسعه فناوری، طرح اولیه برگزاری یك رقابت علمی برای اهدای جایزه سالانه به مخترعان، نوآوران و پژوهش گران برجسته كشور شكل گرفت كه به منظور ارج نهادن و گرامی داشت شخصیت های برجسته علمی ایران، نام دانشمند، ریاضی دان و منجم بزرگ دنیای اسلام « ابو جعفر محمد ابن موسی خوارزمی » برای آن انتخاب شد.
نخستین دوره جشنواره خوارزمی در 24 دی ماه 1366 در حضور وزیر فرهنگ و آموزش عالی و رئیس سازمان با معرفی و تقدیر از 35 طرح برگزیده در زمینه تحقیقات، ابتكار و اختراع در چندین رشته مختلف علمی برگزار گردید كه مدتی بعد در دفتر ریاست جمهوری مورد تفقد رئیس جمهور وقت حضرت آیت الله خامنه ای قرار گرفتند و لوح تقدیر خود را از ایشان دریافت نمودند.
برگزاری موفقیت آمیز دوره اول جشنواره خوارزمی و جایگاه آن در نمایش تلاش پژوهش گران و صنعت گران ایرانی برای دستیابی به فناوری های روز و معرفی دستاوردهای علمی پس از انقلاب، سبب گردید تا برنامه ریزی برگزاری هر ساله آن در دستور كار سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران قرار گیرد و دومین دوره آن در نوزدهم بهمن سال 1367 برای معرفی و قدردانی از ده طرح تحقیقاتی، هشت طرح ابتكاری و چهار مخترع در حضور رئیس جمهور وقت برگزار شد.

● آغاز شكل گیری جشنواره جوان و رشد آن در میان جشنواره بین المللی خوارزمی
در سومین دوره از جشنواره خوارزمی بود كه بذر اولیه حیات جشنواره جوان خوارزمی كاشته شد و آن افزودن بخش جدید و فراهم ساختن امكان رقابت علمی در سطح دانش آموزی بود. در دوره سوم عاوه بر ارتقای سطح جشنواره با ویژگی هایی چون پذیرش طر ح های علوم پزشكی و علوم پایه) كاربردی و نظری (، تشكیل دبیرخانه دائمی به عنوان تشكلی برای ساماندهی امور اجرایی مراسم،
امور ثبت نام، تشكیل پرونده ها، تعیین گروه های تخصصی ارزیابی و هیات داوران، بخشی به جشنواره افزوده شد تا برای اولین بار طرح های دانش آموزی در سطح ملی به رقابت بپردازند و در مقایسه با هم مورد ارزیابی قرار گیرند. این حركت سرآغازی گشت تا ده سال بعد جشنواره ای مستقل با نام جشنواره جوان خوارزمی حیات خود را آغاز كند و فضایی با نشاط و سرزنده از رقابت جوانان نوآور دانش پژوه، فناور و دانش آموز را به نمایش بگذارد.

سومین جشنواره خوارزمی در نوزدهم بهمن سال 1368 در حالی خاتمه یافت كه در آن عاوه بر تقدیر از بیست و شش طرح تحقیقاتی و ابتكاری برجسته از فناوران، صنعت گران، اساتید و دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاهی، به سه طرح برگزیده دانش آموزی نیز جوایزی تعلق گرفت و همین اتفاق در دوره چهارم نیز با معرفی سه طرح دانش آموزی دیگر تكرار شد.
روند رشد و ارزشی كه این جشنواره در جامعه علمی كشور یافته بود سبب گردید از سال 1370 گستره جغرافیایی آن نیز وسیع تر شود و به دلیل پذیرش طرح های پژوهش گران خارجی، كلمه بین المللی نیز به عنوان آن افزوده شد و جشنواره بین المللی خوارزمی هویتی تازه و كامل تر یافت. در همین سال برای تقویت بخش دانش آموزی ارتباط ساختار یافته تری با وزارت آموزش و پرورش برقرار شد و مقرر گردید معاونت فنی و حرفه ای وزارت و آموزش و پرورش، از هر استان حداكثر سه طرح به هیات داوران جشنواره معرفی نماید.
در پنجمین دوره از جشنواره بین المللی خوارزمی از میان سی و پنج طرح دانش آموزی معرفی شده، سه طرح به عنوان برگزیده، مورد تشویق قرار گرفت.