سرنوشت مبهم «آشغال های دوست داشتنی»

طبق اخباری که از طرف ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر اعلام شده، دهم دی ماه آخرین زمان برای معرفی فیلم های انتخاب شده در بخش مسابقه جشنواره فجر است و طبق این خبر باید امروز تکلیف فیلم ها مشخص شود.

اولین حضور در جشنواره

امیریوسفی اولین بار سال 92 برای حضور «آشغال‌های دوست داشتنی» در جشنواره فجر اقدام کرد. همان سال مسئولان وزارت ارشاد و سازمان سینمایی اعلام کردند فیلم امیریوسفی در دسته فیلم‌هایی قرار می‌گیرد که از جریان فتنه حمایت می‌کند.
در حالی‌که به گفته امیریوسفی این فیلم بارها اصلاح شده‌ بود اما همچنان ممانعت‌ها برای اکران «آشغال‌های دوست‌داشتی» هر روز بیشتر شد. به گفته این کارگردان: «نسخه نهایی فیلم چندین‌بار ساخته شد. 67 مورد اصلاحیه به فیلم‌نامه خورد. اصلاحیه‌ها از حذف کلمه تا پلان و سکانس بود... . با وجود همه تلاش‌ها برای از بین‌بردن بهانه‌ها باز هم در بر همان پاشنه چرخید.»

جدال موافقان و مخالفان

نهایتا اسفند 92 فیلم برای گروهی از اهالی رسانه به نمایش درآمد و این اکران بهانه ای شد تا مخالفان و موافقان بیشتری در مورد فیلم اظهارنظر کنند. موافقان سعی داشتند با فشار بر سازمان سینمایی این فیلم مجوز اکران بگیرد و مخالفان در رسانه‌ها معتقد بودند فیلم به جریان‌های سیاسی منتسب است. بعد از جدال میان موافقان و مخالفان علی جنتی مرداد ماه 93 در مصاحبه ای گفت: « این فیلم اکران نمی‌شود!»

تلاش برای دیده شدن 

امیر یوسفی دو سال بعد از این ماجرا همچنان فرم حضور در جشنواره را پر کرد تا شاید موفق به نمایش فیلمش شود، اما موفق نشد و حواشی همچنان ادامه داشت. سال 94 شهاب حسینی به عنوان مشاور دبیر جشنواره معرفی شد اما خیلی زود از این سمت استعفا داد و دلیل این کناره گیری را موضع‌گیری دبیر جشنواره‌ سی و چهارم فیلم فجر در قبال فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» و اطلاق اصطلاحِ «معضل» به این اثر که با مجوز قانونی وزارت ارشاد ساخته شده اعلام کرد.

فیلم را برای هیات انتخاب نمایش دهید

امسال در آستانه برگزاری جشنواره سی وششم خبرها باز هم حکایت از ثبت نام مجدد «آشغال‌های دوست داشتنی» دارد. با این تفاوت که امسال قبل از اعلام اسامی فیلم های انتخاب شده، گمانه زنی ها و اظهار نظر در مورد این فیلم بیشتر است و طبق گفته امیریوسفی فیلم پروانه نمایش هم دارد.
در حالی که فیلم سینمایی «آشغال‌های دوست داشتنی» با در اختیار داشتن پروانه نمایش در موعد قانونی فرم شرکت در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر را پر کرده، در خبرها اعلام شده دبیرخانه جشنواره فیلم فجر مانع از نمایش این فیلم برای هیات انتخاب بخش سودای سیمرغ شده است. از طرفی روابط عمومی فیلم اعلام کرده: «برای سازندگان «آشغال‌های دوست داشتنی» اکران فیلمشان مهمترین مسئله است ولی وقتی پروانه نمایش در این چهار ماه کمکی به اکران شدن نکرده حداقل تقاضایشان حضور در جشنواره فیلم فجر است.»
در جریان اخباری که از عدم نمایش فیلم برای هیات انتخاب و ممانعت برای حضور در جشنواره اعلام می شد کانون کارگردانان و مجمع فیلمسازان به جلوگیری دبیرجشنواره فجر از نمایش «آشغال‌های دوست داشتنی» برای هیئت انتخاب ورود کردند. محمد علی سجادی سخنگوی کانون کارگردانان به ایسنا گفت: با توجه به اینکه فیلم محسن امیریوسفی قبلا پروانه نمایش نداشته و وجه قانونی برای بررسی آن نبوده است، الان با در اختیار داشتن پروانه نمایش وجه قانونی پیدا کرده و حق طبیعی‌ و قانونی‌اش است که توسط هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر دیده شود. همچنین مجمع فیلمسازان در نامه ای به رییس سازمان سینمایی خواهان جلوگیری از ظلم مضاعف در حق این فیلم و سازندگانش شد.

حمایت شهاب حسینی و صابر ابر از امیریوسفی

صابر ابر یکی از بازیگران فیلم سینمایی «آشغال‌های دوست داشتنی»‌ است، او در یادداشتی درخواست خود را چنین بیان کرده است: «آقا یا خانمِ [...]، فیلمِ ما را نشان دهید. مادرم می‌خواهد فیلم من را ببیند.» در بخشی از نامه صابر آمده است: «نمی‌دانم این نامه خطاب به کیست اما گاهی فکر می‌کنم نامه‌ای که خیلی هم شخصی نیست بهتر از یک نامه‌ی خیلی شخصی‌ست. پس جنابِ [...] یا سرکارِ [...]، من صابر ابر، مو داشتم وقتی آن فیلم را بازی کردم. شبیه به اسمش را نیار شده. اصلا نمی‌دانم اسم فیلم را بگویم یا نه! اصلا از فیلممان حرفی بزنم یا نه! این را بگویم که امیریوسفی، کارگردانش است و او هم ریش‌هایش اصلا سفید نبود، خیلی آدم شادی بود و می‌خندید و جوک تعریف می‌کرد، الان هم خیلی فرقی نکرده اما به نظرم این عدم تغییر بیشتر ترسناک است. من نگران سلامتی کارگردان و عوامل هستم؛ مثلا یادم هست آقای تورج خان که فیلمبردار فیلم بود خیلی جوان‌تر از عکسی بود که همین چند وقت پیش از او در پشت صحنه‌ی یک فیلم دیدم. اصلا نمی‌دانم هنوز هم همان‌قدر هیجانِ پلان‌هایش را دارد؟! پدرم اکبر عبدی در فیلم بود؛ ایشان که عادت به دیر دیده شدن دارند؛ سال‌ها معجزه کردند و برای فیلمی دیده شدند که نه تنها مو نداشتند بلکه، حال جایزه گرفتن هم نداشتند و چه حیف که حتی آن جایزه را دیگر دوست هم نداشتند. برادرم حبیب رضایی در فیلم بازی می‌کردند؛ در فیلم رفته‌اند یک جای دیگری، یک کشور دیگری فکر می‌کنم! می‌ترسم واقعه به واقعیت تبدیل شود. شهاب جان در فیلم هست، دایی شهاب حسینی، دختر خاله مادرم هدیه تهرانی عزیزم، نگار جواهریان همسایه مادرم و شیرین خانم یزدانبخش که مادرم بودند.... .»
همچنین شهاب حسینی در یادداشتی نوشته است: «... در قالبی متفاوت و جالب و بدون هدفگیری و جهت گیری خاص عقاید مختلف و اقشار فکری جامعه را به گفتگو،تامل و تعامل با یکدیگر دعوت میکند و در نتیجه همه طیف های فکری مختلف در جامعه را فرزندان و بستگان یک سرزمین و یک مام وطن می داند. همین معنا و مفهوم تفرقه زدایی بود که برای همکاری در این پروژه در قالب ایفای یکی از نقش های فیلم اولین و اصلی ترین مشوق من بود چون همواره و در هر کاری که مسئولیت اون رو عهده دار میشم در جستجوی حقیقت هستم و جرعه ای از شناخت و معرفت بیشتر، برای روح مشتاق و تشنه ام. بنابراین تصور می کنم. فضای هوشمند جامعه ام بر عکس تصور کسانی که درباره این فیلم ابراز نگرانی دارند، کاملاً ظرفیت درک حقیقت موجود در فیلم رو داراست و قلبا هیچ نگرانی درباره بازتاب فیلم در خود احساس نمی کنم چرا که به قول شاعر ما برای وصل کردن آمدیم و نه برای فصل.»

تصمیم های متفاوت درباره وضعیت مشابه چند فیلم!

از طرفی در حالی که  تمامی اعضای هیات انتخاب جشنواره سی و پنجم فیلم فجر بررسی «آشغال های دوست داشتنی» توسط این هیات را تکذیب می کنند سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه جشنواره تاکید کرده «آشغال های دوست داشتنی» به علت بررسی در دوره گذشته جشنواره برای حضور در جشنواره سی و ششم منع قانونی دارد. این در حالی است که خبرها حاکی از تقاضای حضور دو فیلم «امپراتور جهنم» و «شعله ور» در جشنواره است که آن ها در این مورد هم شرایط مشابه دارند و مشخص نیست این قانون تنها در مورد «آشغال‌های دوست داشتنی» اجرایی می شود یا نه؟ امپراتور جهنم (پرویز شیخ طادی) و شعله ور(حمید نعمت الله) دو فیلمی بودند که در دوره گذشته جشنواره فجر توسط هیئت انتخاب بررسی و در بخش جنبی پذیرفته شدند و هر دو فیلم هم از نمایش در جشنواره انصراف دادند.

امیر یوسفی موفق می شود؟

هفته گذشته در اخبار غیر رسمی بدون ذکر نام اعلام شد ۴ نفر از اعضای هیات انتخاب مطابق آیین نامه جشنواره فجر درخواست نمایش «آشغال‌های دوست داشتنی» را به دبیرخانه جشنواره ارایه دادند. اگر فیلم پروانه نمایش داشته باشد و سایر شرایط قانونی ارائه به جشنواره فجر را هم رعایت کرده باشد، باید حداقل  برای هیات انتخاب نمایش داده شود و اینکه هیات انتخاب ردش کند یا نه بحث دیگری است.
با نزدیک شدن به زمان اعلام اسامی فیلم ها اظهارنظرها همچنان ادامه داشت؛ محمد مهدی عسگرپور از عدم نمایش «آشغال‌های دوست داشتنی» برای هیات انتخاب انتقاد کرده است و گفته: «نمایش ندادن این فیلم برای هیات انتخاب بدون دلیل موجه شایسته نیست.این فیلم یکی از فیلم های بسیار مهم سالهای اخیر است.»

مرور اخبار و حواشی ضد و نقیض در مورد «آشغال‌های دوست داشتنی» پیش بینی حضور فیلم در جشنواره را کمی سخت می کند، اما طبق خبری از هفت صبح اعلام شد قرار است این فیلم در بخش خارج از مسابقه نمایش داشته باشد. 

 بیشتر سودای اکران داریم تا سیمرغ

 بعد از حواشی هفته های اخیر و عدم نمایش «آشغال های دوست داشتنی» برای هیات انتخاب جشنواره فجر، سرانجام چند ساعتی مانده به اعلام اسامی فیلم ها سازندگان «آشغال های دوست داشتنی» با نگارش بیانیه ای از جشنواره فجر انصراف دادند. تا محسن امیریوسفی در جمع فیلمسازانی که اکران عمومی فیلم هایشان را به حضور در جشنواره فجر ترجیح داده اند بپیوندد.
دربیانیه سازندگان «آشغال های دوست داشتنی» آمده: «با توجه به اینكه «آشغالهای دوست داشتنی» از ابتدا بیشتر سودای اکران داشت تا سودای سیمرغ و با توجه به شرایط موجود، تصمیم گرفتیم برای دوری از حواشی جدید، از حضور در جشنواره فیلم فجر انصراف دهیم.
«آشغالهای دوست داشتنی» فیلمی برای همه مردم ایران با هر عقیده و مرام است که امیدواریم به زودی در فضائی آرام شاهد اکران آن باشیم.از طرف عوامل فیلم سینمائی «آشغالهای دوست داشتنی» از همه اهالی مطبوعات بخاطر حمایت همیشگی شان تشکر می کنیم و برای همه سینماگران حاضر در جشنواره فیلم فجر و دبیر آن نیز آرزوی موفقیت داریم.

---

منابع: سینماسینما/ کانال سینما/ خبرآنلاین/ ایسنا/ هفت صبح