پایان مدارا

 
افشاگری، پایان مدارا، تحصن، اعتصاب غذا! این ها واژگانی است که این روزها محمود احمدی نژاد، حمیدرضا بقایی و اسفندیار رحیم مشایی زیاد از آن استفاده می کنند. اگرچه با پایان حاشیه برانگیز عمر دولت دهم، هواداران و طرفداران محمود احمدی نژاد به دنبال این بودند که با ارائه طرحی شبیه طرح پوتین – مدودف، اسفندیار رحیم مشایی را به عنوان رئیس جمهور یازدهم به روی کار بیاورند؛ اما در واقعیت با رد صلاحیت مشایی عملا پایان دولت بهار کلید خورد. پایان زود هنگام بر آغاز این طرح موجب شد تا احمدی نژاد همان اپوزوسیونی شود که اگرچه در ابتدای امر رویکردی تند ندارد اما معترض است و او را به عنوان یک انقلابی می شناسند.

گرچه احمدی نژاد در اولین اقدام معترضانه خود، رد صلاحیت مشایی را ظلم بزرگ نامید و به نوعی شورای نگهبان را ظالم معرفی کرد؛ اما چندسالی می شد که از او واکنشی شدید ندیده بودیم. در طول چهارسال ریاست جمهوری حسن روحانی، حتی برخی از اقدامات همچون حقوق نجومی، بالارفتن تورم، افزایش بیکاری و یا حتی توزیع سبد کالا که به اذعان خودِ رئیس جمهور یازدهم، بر خلاف شأن ملت ایران بود، نتوانست صدای احمدی نژادی که خودش را صدای مردم می داند، در بیاورد.

اما نزدیکی به انتخابات ریاست جمهوری سال 96 از یک طرف و زمزمه هایی از محاکمه نزدیکان احمدی نژاد از طرف دیگر، موجب آن شد که تحرکات رئیس جمهور دولت نهم و دهم افزایش پیدا کند. او برای آنکه راهکار جایگزین دولت روحانی معرفی شود ابتدا به نقد علیه دولت یازدهم پرداخت و پس از آنکه نتوانست در این زمین موفق باشد و با صدور حکم حمیدرضا بقایی، سناریوی خود را تغییر داد و قوه قضاییه را مورد حمله قرار داد تا تقریبا بر همگان آشکار شود، که وی تنها دغدغه اطرافیان خود را دارد.

اما سوال اینجاست که احمدی نژاد دغدغه مردم را دارد یا در پشت خواست مردم پنهان شده است؟

شاید بتوان گفت سخنان اخیر مقام معظم رهبری، هوشمندانه ترین بدل به تحرکات احمدی نژاد بود. وی با تمایز قائل شدن میان حرف های احمدی نژاد و اعمالش، پنهان شدن او پشت خواست ها و انتقادات مردم را علنی کرد و احمدی نژادِ منتقد تبدیل به کسی شد که دیگر حنایش برای مردم رنگی ندارد. استفاده از دو تعبیر «انقلابی نمایی» و «انقلابی گری» و ترسیم وجوه متباین میان این دو توسط رهبر انقلاب باعث شد تا سناریوی دیگر احمدی نژاد، یعنی تعریف خود به عنوان بدیل سیاسی و یا به تعبیر دیگر نمونه آرمانی انقلاب اسلامی عملیاتی نشود.

به نمایش گذاشتن این وجوه متمایز نه تنها منجر به این نشد که رهبری به یک توجیه گر وضعیت موجود تبدیل شود، بلکه او نیز در کنار مردم قرار گرفت و خواستار پاسخگویی همه قوا به مردم شد. تاکید رهبر انقلاب بر تقبیح نقش اپوزوسیون گرفتن مسئولین سابق و کنونی که گاها با ژست های طلبکارانه، همان مطالبات مردم را تکرار می کنند به همین منظور صورت گرفت.

شاید اتخاذ مواضعی انتقادی از سوی رئیس جمهور و یا معاون اول وی و همچنین وزرای دولت نسبت به مدیران کشور و اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم، باعث شد تا رهبر انقلاب نقش مخالف گرفتن توسط مسئولین را مجددا و البته با بیان تندتر متذکر شوند.

اما این رویکرد رهبر انقلاب پیشتر نیز اتخاذ شده بود.  در دیدار مسئولان نظام در تاریخ 22 خرداد ماه امسال نیز پس از آنکه رئیس جمهور از «باید» های مختلف  در زمینه اقتصاد سخن گفت، مقام معظم رهبری، مخاطب بایدها را شخص رئیس جمهور و تیم شان دانستند که باید به انجام این امور بپردازند.

در 27 بهمن سال 95 نیز ایشان در دیدار با مردم تبریز به گله مندی مردم از مسئولین اینطور اشاره می کنند:«به مسئولین عرض میکنم که این حضور مردمی در بیست‌و‌دوّم بهمن را به حساب گلایه نداشتن آنها از فعّالیّت های ما مسئولین به حساب نیاورید. مردم گله‌مندند؛ از بسیاری از چیزهایی که در کشور میگذرد، مردم گله‌مندند. مردم با تبعیض میانه‌ای ندارند؛ هرجا تبعیض ببینند، احساس ناراحتی و رنج می کنند. هرجا کم‌کاری ببینند همین‌جور، هرجا بی‌اعتنائی به مشکلات ببینند همین‌جور، هرجا پیش نرفتن کارها را ببینند همین‌جور؛ مردم گله‌مندند.»

اگرچه پس از بیانات اخیر رهبر انقلاب بسیاری از مخاطبان اصلی این سخنان سعی بر این داشتند که انگشت اشاره را به سمت دیگری بگیرند اما باید گفت که دیگر سناریوی نمایش های ساختگی مسئولین سابق و کنونی، در مطالبه گر نشان دادن خود، لو رفت. می توان گفت انفعال طرفداران احمدی نژاد و بیان اینکه مخاطب این سخنان ما نبودیم و همچنین سخنان رئیس جمهور در جلسه اخیر هیئت دولت که رسانه ها را مخاطب اصلی سخنان رهبری دانست، نشانه این است که این سخنان تاثیر خود را بر خنثی سازی سناریوی جدید سیاسیون گذاشته است.

حال نه احمدی نژاد که مسئول سابق نامیده می شود و نه مسئولین کنونی، نمی توانند مخالف خوان هایی باشند که فقط حرف می زنند؛ آنها باید پاسخگوی مردمی باشند که میخواهند بدانند برایشان چه کاری انجام شده است.