سرما به ریه‌ها حمله می‌کند

دکتر حمید سهراب‌پور، فوق‌تخصص بیماری‌های ریوی توصیه هایی زمستانی برای بیماران تنفسی دارد و بیان می کند:
«در فصول سرد سال، پدیده آشنای وارونگی هوا مهمان بیشتر شهرهای صنعتی و بزرگ ایران می‌شود و سلامت بیماران ریوی را بیش از افراد دیگر تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
از این‌رو، بهتر است همه مردم و به‌خصوص بیماران ریوی در روزهای هشدار از خانه خارج نشوند و به‌خصوص در ساعات اوج ترافیک در خانه بمانند. اگر هم به دلایلی مجبور به ترک خانه شدند، مسیر خود را طوری تنظیم کنند که حداقل گذرشان به مسیرهای پرتردد نیفتد.
اگر برایتان امکان دارد و بیشتر اوقات در محیط‌های سرپوشیده هستید، حتما از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنید. اگر رطوبت هوا از حالت نسبی بالاتر باشد، شرایط مناسبی است. به همین دلیل استفاده از دستگاه‌های بخور هم می‌تواند برای بیماران تنفسی و بیمارانی که مشکلات سینوزیت یا حساسیت دارند، مفید باشد.
فقط سعی کنید از بخور سرد استفاده کنید زیرا بخور گرم بستر مناسبی برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم می‌کند.
استفاده از واکسن آنفلوانزا برای بیماران ریوی می‌تواند مفید باشد و به پیشگیری از بیماری کمک کند. اگر دلتان نمی‌خواهد بیمار شوید، پیاز و جعفری بیشتری مصرف کنید زیرا این گروه از سبزیجات ویتامین c زیادی دارند.
به نوشیدن مایعات گرم هم توجه بیشتری داشته باشید. دور مصرف مواد محرک و ادویه‌های تند را نیز خط بکشید.
در آخر اینکه اگر احساس کردید تنفس‌تان دچار مشکل شده، هرچه سریع‌تر با پزشکتان تماس بگیرید.»

در فصل سرما مراقب عفونت ریه ها باشید
دکتر مجیدی ، متخصص ریه نیز در مورد مراقبت از ریه ها در فصول سرد سال می گوید:
«امروز به دلیل آلاینده های هوا، استرس، رژیم غذایی نامناسب، کاهش فعالیت های بدنی و ورزش باعث ایجاد مخاطره در سلامت و ایجاد مشکلات تنفسی شهروندان شده است.
اگر ریه انسان نتواند موجب ورود اکسیژن به داخل خون و خروج دی‌اکسید کربن بدن شود دچار آسیب و بیماری می شود.
یکی از شایع ترین بیماری ریوی، ذات الریه یا پنومونی است که همراه با عفونت ایجاد می شود. ذات الریه در واقع همان التهاب ریه است.
کاهش دمای بدن افراد بالای 65 سال می تواند از علائم ایجاد این بیماری باشد. التهاب ریه، تنگی تنفس، درد قفسه سینه، تب بالا، تهوع، استفراغ، اسهال، گرفتگی قفسه سینه، سرفه خلط دار، خستگی و درد عضلات از دیگر علائم بیماری ذات الریه است.
عفونت ذات الریه از نوع ویروسی، باکتریایی و یا قارچی نیز می باشد. بیماران مبتلا به انسدادی مزمن ریوی، آنفولانزا، آسم، سرخک و افراد سیگاری به دلیل بسته شدن راه هوایی ریه و جلوگیری از ورود اکسی‍‍‍ژن به دستگاه تنفسی در معرض خطر ابتلا به پنومونی قرار می گیرند.
در فصل پاییز و زمستان اگر دچار سرماخوردگی شدید به دلیل جلوگیری از ایجاد عفونت در ریه از شال گردن و لباس های گرم استفاده کنید.
با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی می توان خطر ابتلا به پنومونی را کاهش داد. شستن دست و صورت با مایع دستشویی، استفاده از دستمال کاغذی در هنگام سرفه یا عطسه کردن و عدم استفاده از سیگار باعث کاهش این بیماری می شود.»
سرما موجب آسیب سیستم تنفسی می‌شود
دکتر حسن‌الله صادقی، فوق تخصص ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است:
«بطور معمول وقتی که نفس می‌کشیم درجه حرارت هوای وارد شده به ریه‌ها در محل انشعاب برونش‌های اصلی راست و چپ در نای ٣٧ درجه و اشباع از بخار اب است؛ این بدین معنی است که سیستم فوقانی تنفس یعنی بینی‌ها علاوه بر پاک‌سازی هوا، حرارت و اشباع بخار آب آن را تنظیم می‌کنند.
افزایش یا کاهش درجه حرارت در محدوده مشخص با این سیستم تنظیم می‌گردد، اما افزایش یا کاهش شدید درجه حرارت می‌تواند باعث آسیب یا تخریب سیستم تنفسی گردد؛ خشکی شدید هوا باعث از دست‌ رفتن مقدار زیادی مایع از راه تنفس شده و باعث ایجاد آسیب و اختلال به سیستم دفاعی است؛ احتمال بروز عفونت‌های تنفسی را افزایش می‌دهد و هم‌چنین هوای سرد رطوبت کمتری دارد، خشک‌تر است و می‌تواند با چند روش به ریه‌های ما آسیب بزند.
با شروع فصول سرد شیوع بیماری‌های تنفسی افزایش می‌یابد. بعضی عفونت‌های ویروسی و باکتریال در محیط‌های سرد توانایی غلبه بر سیستم دفاعی ما را پیدا می‌کنند و بدین ترتیب شیوع سرماخوردگی، ذات‌الریه و آنفلوآنزا افزایش می‌یابد و همچنین با کاهش دما در پاییز و زمستان ممکن است مشکلات متعددی برای سیستم تنفسی اتفاق افتد.
سرما باعث تحریک پایانه‌های عصبی در نایچه‌ها و نایژک‌ها می‌شود. در بیماران مبتلا به آسم و بیماری‌‌های مشابه سرما نیز باعث بروز یا تشدید آنها می‌گردد؛ هم‌چنین با همین مکانیسم بیماران مبتلا به بیماری‌های انسدادی و فیبروز ممکن است دچار حمله شوند.
سرمای هوا باعث تشدید آلودگی محیطی در شهرهای بزرگ می شود. با پدیده وارونگی هوا این موضوع تشدید می‌یابد و شرایط برای بیماران تنفسی مزمن نامناسب می‌گردد.»
توصیه های سرمایی
با در نظر گرفتن موارد فوق، توصیه‌های زیر را برای حفظ سلامت ریه ها در فصل سرما ارائه می دهیم:
- تغذیه مناسب و استفاده از میوه‌های دارای آنتی‌اکسیدان به حفاظت از ریه‌ها کمک می‌کند.
- از حضور در فضاهای باز و به‌خصوص ورزش‌کردن در مواقع آلودگی پرهیز شود.
- واکسیناسیون به موقع بر علیه آنفلوآنزا و عفونت‌های تنفسی انجام شود.
- مصرف دقیق داروهای تنفسی یا شروع دارو در کسانی که بیماری های فصلی دارند.
- راه اصلی تنفس بینی است. تنفس از دهان احتمال آسیب تنفسی را افزایش می‌دهد.
- استفاده از ماسک مناسب ضمن گرم‌کردن هوای تنفسی می‌تواند از ورود ذراتی که در محدوده زیر ده میکرون(یکی از آلاینده‌های مهم شهرهای بزرگ و پرترافیک) است را به داخل ریه‌ها جلوگیری نماید.

---

منابع:
هفته نامه سلامت
باشگاه خبرنگاران جوان
فارس