دو مینوها
این بار می‌خواهیم مجموعه ای از معماها و بازی هایی را که به کمک دومینوها انجام می‌شوند، معرفی کنیم. شاید خیلی از شما بسته های دومینوی چوبی یا پلاستیکی را در اسباب بازی فروشی‌ها دیده باشید. یک دست دومینو معمولاً از 28 عدد دومینوی مستطیلی تشکیل شده که هرکدام شامل دو مربع کنار هم هستند. روی هر مربع به تعداد 0، 1، 2، 3، 4، 5 یا 6 نقطه وجود دارد.
بازی شامل ساختن زنجیره ای از دومینوهاست. بازی با یک دومینو شروع می‌شود و برای اضافه کردن یک دومینو ی جدید باید یکی از مربع های آن را با مربعی در یکی از دو انتهای زنجیر موجود جفت کنید. ( یعنی هر دو مربع کنار هم تعداد یکسانی نقطه داشته باشند ) بازیکنان با تعداد مساوی دومینو شروع می‌کنند و برنده کسی است که زودتر تمام دومینوهای خود را استفاده کند. اگر دومینوهای اضافه ای وجود داشته باشند، در بانک بازی قرار می‌گیرند. در هر نوبت هر بازیکن یک دومینو به زنجیر اضافه می‌کند و اگر نتوانست نوبت را به حریف واگذار می‌کند و یک دومینو از بانک بر می‌دارد. ( البته اگر بانک خالی نباشد ) به عنوان مثال زنجیر زیر یک زنجیر مجاز است:
می‌توانید بازی را باApplet زیر تمرین کنید.
Applet، آغاز کننده ی بازی را مشخص می‌کند. با کلیک کردن روی دومینوها می‌توانید آن ها را انتخاب کنید، وقتی دومینوی مورد نظر در پنجره ی کناری ظاهر شد، می‌توانید با کلیک کردن، جهت آن را تغییر دهید و سپس با کلیک کردن روی خانه ی مناسب، دومینو در آن محل قرار خواهد گرفت. با زدن دکمه ی Pass نوبت را به حریف واگذار می‌کنید. اولین حرکت همیشه باید با یک دومینوی جفت باشد.
در کنار بازی های مختلفی که با دومینوها انجام می شود، مسأله‌ها و معماهای زیادی هم بر اساس آن ها طرح شده است که چند نمونه از آن‌ها را می‌بینید:
حدس بزنید: اگر با همه ی 28 دومینو، زنجیری بسازید و مربع ابتدای زنجیر 5 نقطه داشته باشد، مربع انتهای زنجیر چند نقطه خواهد داشت؟ ذهنی حدس بزنید و بعد با دومینوهای واقعی امتحان کنید.
شعبده بازی: فرض کنید دوست شما یکی از دومینو هایی را که جفت نیست ( یعنی تعداد نقاط دو مربع روی آن مساوی نیستند )، بدون اطلاع شما برداشته است و از شما می‌خواهد که با دومینوها زنجیری بسازید. پس از آن که شما سه یا چهار دومینوی ابتدای زنجیر را می‌چینید، او به شما می‌گوید که زنجیر شما با چه مربعی پایان خواهد یافت. او چه طور می تواند پایان بازی را به شما بگوید؟
البته شعبده بازیی در کار نیست. در ریاضیات هر چیزی دلیلی دارد!
آیا می‌توانید یک دست کامل دومینو را مطابق شکل زیر بجینید، به طوری که هر دو مربع کنار هم، تعداد نقاط برابر داشته باشند.
ضرب دومینویی: در تصویر زیر چهار دومینو می‌بینید که یک عمل ضرب را نشان می‌دهند. ( 633*4=2532 ) آیا می‌توانید 28 دومینو را به هفت دسته ی چهار تایی طوری تقسیم کنید که هر دسته نشان دهنده ی یک عمل ضرب باشد؟
دومینوهای گم شده: فرض کنید از یک دست کامل 28 عددی دومینو، 4 دومینو گم شده است. اگر تعداد کل نقطه های موجود روی 24 دومینوی باقی مانده ،125 باشد، دقیقاً کدام دومینوها گم شده اند.
تکمیل الگو: آیا می‌توانید با توجه به این الگو جاهای خالی را با دومینوهای مناسب پر کنید؟
بازی بسازید: با دومینوها بازی های زیادی انجام می‌شود. شما هم می‌توانید به ابتکار خود بازی جذابی طراحی کنید.
نویسنده: سید عباس موسوی
