زندگی و دیگر هیچ
زندگی بازی ای است که روی یک صفحه چهارخانه نامتناهی انجام می‌شود. در هر زمان ( یا مرحله یا نسل ) بعضی از خانه‌ها یا سلول‌ها زنده و بعضی دیگر مرده هستند. اینکه در هنگام شروع بازی چه سلول هایی زنده باشند با شماست. اما بعد از آن شما کاری نخواهید داشت جز تماشای اتفاقات جالبی که می‌افتد. چرا که وضعیت هر سلول در هر زمان بوسیله قانون های زیر، از روی وضعیت آن در مرحله قبل تعیین می‌شود و زندگی ادامه پیدا می‌کند.
| یک سلول زنده در نسل (مرحله) بعد به زندگی ادامه می‌دهد اگر دو یا سه همسایه زنده داشته باشد |  |
|
سلول زنده ای که چهار تا یا بیشتر همسایه زنده داشته باشد بر اثر ازدیاد جمعیت خواهد مرد. همین طور سلول زنده ای که یکی یا کمتر همسایه زنده داشته باشد از تنهایی خواهد مرد. |  |
|
در یک خانه خالی که دقیقا سه همسایه داشته باشد در نسل بعد یک سلول زنده متولد خواهد شد. |
|  |
در زیر می‌توانید داستان زندگی یک موجود ساده را که از پنج سلول کنار هم ساخته شده است ببینید. در اینجا مثلا در مرحله دوم چهار سلولی که در گوشه های مربع هستند هر کدام سه همسایه دارند پس در نسل سوم زنده خواهند ماند. پنج سلول دیگر طبق قانون ازدیاد جمعیت خواهند مرد و ضمنا سه سلول جدید هم در نسل سوم طبق قانون تولد به دنیا می‌آیند:
همان طور که می‌بینید این موجود بالاخره به یک موجود متناوب تبدیل می‌شود یعنی حالت های هفتم وهشتم به تناوب تا ابد تکرار می‌شوند. حالا که قوانین بازی را یاد گرفتید می‌توانید با زدن دکمه زیر نسخه ای از Applet بازی را اجرا کنید و موجودات مختلفی بسازید.
در این Applet باکلیک کردن می‌توانید سلول‌ها را روشن و خاموش کنید. با زدن دکمه Go بازی شروع می‌شود. با تنظیم لیست کنار دکمه می‌توانید با هر بار زدن دکمه Go فقط یک نسل جلو بروید و یا اینکه تغییرات را به طور پیوسته ببینید. بوسیله دکمه Clear می‌توانید صفحه را پاک کنید و با دکمه Speed می‌توانید سرعت نمایش نسلها را معین کنید. ضمنا با زدن دکمه Open لیستی از موجوداتی که دیگران طراحی کرده اند پدیدار می‌شود و می‌توانید آنها را ببینید.
در مثال قبل یک موجود متناوب را دیدید، فکر می‌کنید موجودات پایدار هم وجود داشته باشند؟ یعنی موجوداتی که در طول همه نسلها تغییر شکل ندهند. جواب مثبت است در زیر می‌توانید تعدادی از این موجودات را ببینید:
با کمک Applet بالا می‌توانید درستی این ادعا را آزمایش کنید و موجودات ثابت دیگری پیدا کنید. نمونه های زیادی از موجودات ثابت را می‌توانید در فایل Still.lif در Applet ببینید.
Conway در حال مساله حل کردن
این بازی را اولین بار John Conway ریاضیدان انگلیسی ابداع کرد. یکی از اولین موجوداتی که توجه او و دوستانش را جلب کرد، موجود کوچکی بود که راه می‌رفت. اسم این موجود را گلایدر گذاشتند.
بعدها علاقه مندان به این بازی سعی کردند موجودات متحرک بزرگتری را پیدا کنند. در Applet بالا می‌توانید نمونه های عالی ای را ببینید. شما هم می‌توانید سعی کنید و موجودات جدیدی پیدا کنید
بالاخره بعد از مدتی تب پیدا کردن موجودات عجیب و غریب آنقدر بالا گرفت که در اواسط دهه هشتاد که وقت محاسباتی کامپیوترها بسیار ارزشمند بود خیلی از دانشگاه های امریکا مجبور شدند قوانینی برای جلوگیری از استفاده دانشجویان از وقت کامپیوترها برای جستجوی موجودات پیچیده وضع کنند. اما تلاش‌ها همچنان ادامه پیدا کرد و همه جور موجودی، از انواع تولید کننده های گلایدر (Gun30.lif) گرفته تا موجودات فضاپرکن (Max.lif) موجودات متحرک خیلی بزرگ (َAqua40.lif) موجودات کوچکی که موجودات عجیبی تولید می‌کنند (Rpento.lif و Pi.lif) موجوداتی با قیافه های بامزه (Zip.lif و Twindots.lif و Tubtrax.lif) و کلی چیزهای بامزه دیگر پیدا شد و برای همه روشن شد که
زندگی خیلی بیش از آنچه از ابتدا فکر می‌کردند پیچیده و غیر قابل پیش بینی است. شما هم اگر دوست داشته باشید می‌توانید به جمع جهانی این جستجو گران بپیوندید. پیشنهاد می‌کنم از آزمایش روی الگوهای ساده، مثلا یک ردیف افقی از سلول‌ها با تعداد مختلف شروع کنید.
نویسنده: سید عباس موسوی
