قضا و قدر و اجل معلق
چرا حوادثی که اتفاق می افتد مثلا تصادف و کسی می میرد می گوییم پایان عمرش بوده اگر ترمز می گرفت یا انحراف به چپ نداشت نمی مرد؟ یا اگر من الان خودم را بکشم می گویند پایان عمرش هست اگر نکشم می گویند خواست خداست؟ در اثر خواب آلودگی راننده ای چند نفر بی گناه می میرند، قضا و قدر چگونه است؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : دوشنبه 1396/10/04
همه موجودات و حوادث و پدیده هاى جهان، مطابق اراده ازلى و قضا و قدر الهى انجام می شود. قضا و قدر الهى نیز به این تعلق گرفته كه هر موجود و پدیدهاى از راه علل و اسباب خاص خودش به وجود بیاید یا از بین برود و مسأله مرگ و میرها نیز طبق ناموس خلقت و نظام علّى و معلولى پدید آید.
به طور كلى مرگ و میر دو نوع است: یكى اجل مسمّى، و دوّم اجل معلّق یا غیر مسمّى. نوع اوّل همان اجل طبیعى است كه مطابق با نطام خلقت هرموجود زندهاى پس از یك دوره زندگى عوامل زیستى او رو به كاهش و زوال مىگذارد تا روزى كه عمر او به سر رسد، و اجل معلق، مرگهاى زودرس هستند كه بر اثر تصادف یا بیماری ها و... پدید می آیند و هر دو اجل به اراده و مشیت الهى و بر طبق قضا و قدر الهى انجام می شود، ولى نكته هاى كه در اینجا قابل توجه است این كه اعمال و رفتار ارادى و اختیارى انسان نیز، خود یكى از اسباب و مشیات این عالم و جزئى از قضا و قدر الهى است كه در بسیارى ازحوادث و پدیده هاى عالم، نقش فاعلى به خود می گیرد.
پس انسان می تواند با اعمال و رفتار خود، سرنوشت خویش را تعیین كند و یكى از امورى كه رفتار انسان در تعیین آن مؤثر است، مرگ می باشد. انسان می تواند با رعایت قانون واصول بهداشتى ورانندگی و... عمر خود را به حد طبیعى و واقعى برساند. علاوه بر این بعضى از گناهان یا كارهاى خیر مانند قطع رحم یا ظلم و احسان وصله رحم و صدقات و... نیز در تأخیر و تقدیم مرگها مؤثر است، ولى در نهایت همه اینها برطبق قانون قضا و قدر الهى است و خداوند از ازل می داند كه هر انسانى با اعمال و رفتار خوب یا بد خویش چه نوع اجلى خواهد داشت.
بنا بر آنچه گفته شد تعیین الهی با ملاحظه همه شرایط از آن جمله انتخاب خود انسان و احتیاط و بی احتیاطی اوست. به این مثال توجه كنید: اگر فانوسى را كه در مخزن آن مقدارى نفت وجود دارد، روشن كنیم دو نوع خاموشى براى آن متصور است: یكى آن كه آن قدر روشن باشد تا نفت آن تمام شود و به طور طبیعى خاموش گردد. دوم آن كه قبل از تمام شدن نفت، كسى آن را خاموش كند یا فانوس بر زمین افتد و... خاموش شود. اگر چه خداوند نسبت به پیشامد هر دو وضعیت علم دارد اما علم او با ملاحظه اختیار و انتخاب ما است.
بیشتر مرگ ها با اجل معلق تحقق می پذیرد نه با اجل حتمى؛ یعنى، یكسرى عوامل، در تقدیم و یا تأخیر آن دخیل است؛ مثلاً اگر كسى از بدن خود مراقبت نكند و غذاهاى ناسالم و مضر تناول نماید، در اثر مسمومیت و یا انسداد شریانها و... عمرش به پایان مىرسد؛ حال آن كه اگر مراقبت می كرد، ممكن بود عمرش طولانی تر باشد.
تأثیر برخى از اعمال نیز به همین شكل است. صله رحم آن را افزایش می دهد و قطع رحم آن را كاهش می دهد؛ ولى دامنه تأثیر در محدوده اجل معلق است نه اجل مسمى.
صدقه مسلما اجل را به تأخیر می اندازد؛ ولى باید بدانیم كه یك حادثه مرهون علل و عوامل مختلفى است كه مجموع آنها حادثه هاى را پیش می آورند. بنابراین چه بسا اگر صدقه در كار نبود پیش از این حوادث منجر به آن واقعه می شد و یا حادثه ناگوارترى پیش می آمد.
منبع : پرسمان دانشجویی
