یک بازی احتمالاتی ( ریاضیدانها چگونه شعبده بازی میکنند )
یک ریاضی دان برای سرگرم کردن دوستانش بازی ای را به آنها پیشنهاد میکند. شرح این بازی در زیر آمده است.
بازیکنان که تعدادشان دلخواه است، کنار هم مینشینند و ریاضی دان ما به طور متوالی یک تاس را میاندازد و در هر مرحله عدد روی آن را اعلام میکند. هر بازیکن باید در طول بازی عددی را به خاطر بسپارد و در مواقع مناسب آن را تغییر دهد؛ به این شکل که:
هر بازیکن در یک مرحله ی دلخواه با به خاطر سپردن عدد تاس در آن مرحله که آن را X میگوییم، بدون مطلع کردن دیگران وارد بازی میشود. سپس بعد از X مرحله، عددی را که در ذهن دارد با عدد روی تاس عوض میکند و به این کار ادامه میدهد.
مثال زیر بازی بازیکنی را نشان میدهد که از مرحله ی سوم وارد بازی شده است.
مرحله | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
عدد تاس | 5 | 2 | 4 | 3 | 6 | 3 | 1 | 2 | 6 | 3 | 5 | 4 | 2 | 1 | 4 | 2 | 1 | 4 | 6 |
x | - | - | 4 | 4 | 4 | 4 | 1 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 4 | 4 | 4 | 4 | 6 |
شمارش مرحله ها | - | - | **** | *** | ** | * | * | ** | * | *** | ** | * | ** | * | **** | *** | ** | * | ****** |
توجه کنید که به جز اعداد روی تاس که از طرف آقای ریاضی دان اعلام میشود، اطلاعات دیگری بین بازیکنان رد و بدل نمی شود و هر بازیکن مراحل بازی را به صورت ذهنی و بدون اطلاع دیگران ادامه میدهد.
بازی مدت زیادی - مثلاً ۲۰ تا ۳۰ مرحله - ادامه پیدا میکند. پس از این مدت ریاضی دان ما ناگهان بازی را متوقف میکند و عددی را که بازیکنان در ذهن دارند، اعلام میکند. او هم چنین ادعا میکند که عددی که بازیکنان در ذهن دارند با هم برابر است.
و همه ی بازیکنان با کمال شگفتی متوجه میشوند که گفته های او کاملاً درست است.یک بار دیگر ماجرا را از نظر بگذرانید: اعداد روی تاس کاملاً تصادفی هستند. در ضمن هر بازیکن در مرحله ای دلخواه که دیگران از آن مطلع نیستند، وارد بازی شده است. به نظر می رسد همه چیز به تردستی یا شعبده بازی شبیه است. به نظر شما ریاضی دان ما چه طور میتواند بدون هیچ اطلاعی، اعداد بازیکنان را حدس بزند؟
سعی کنید راهی برای این کار بیابید. بعد از این که به اندازه ی کافی به این معما فکر کردید میتوانید صفحات بعد را ببینید.