تبیان، دستیار زندگی
یک حباب صابون در هوا، لایه نازکی از مایع است که با هوا احاطه شده است. اما از آن جا که ضد حباب ، ضد حباب است، لایه نازکی از هوای درون مایع است که توی آن هم پر از مایع است.....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ضد حباب‏ها!!

حبابها

ضد حباب چیست؟

یک حباب صابون در هوا، لایه ی نازکی از مایع است که با هوا احاطه شده است. اما از آن جا که " ضد حباب "عکس حباب است، لایه ی نازکی از هوای درون مایع است که داخل آن نیز پر از مایع است.

توجه کنید که ضد حباب با یک حباب معمولی هوا که درون مایع است، فرق می کند! حباب معمولی فقط هواست که اطراف آن را آب فرا گرفته است، در صورتی که درون و بیرون ضد حباب، مایع وجود دارد. ضد حباب وقتی تشکیل می‌شود که یک " گلوله " یا قطره ی آب در حالی که یک لایه ی نازک هوا اطرافش را گرفته است، با فشار از سطح مایع عبور می کند. به شکل زیر نگاه کنید تا بهتر متوجه شوید.

حبابها

برخی از ویژگی های ضد حباب ها

چون ضد حباب‌ها مقداری آب با یک پوسته ی نازک هوا هستند، از مایعی که آن ها را احاطه کرده است، سبک تر هستند. به همین سبب می‌توانید به راحتی آن ها را از حباب های معمولی تشخیص دهید. حباب هوای معمولی فوراً به سطح مایع می‌آید، مانند حباب های نوشابه! اما ضد حباب ها به آرامی به سطح می‌آیند. هم چنین اگر مایع درون ضد حباب از مایع اطرافش سنگین تر باشد، ضد حباب همان پایین باقی می‌ماند. اگر یک ضد حباب بترکد، چیزی که از آن باقی می‌ماند حباب های ریز هواست که به تندی بالا می آیند.

حبابها

چه طور ضد حباب بسازیم؟

حبابها

درست کردن ضد حباب راه و روش های خاصی دارد. اما با کمی تمرین هر کسی می‌تواند موفق شود. برای این کار به یک بطری پلاستکی با در فشاری ( مانند بطری سس گوجه فرنگی ) احتیاج دارید. بطری باید تمیز و سوراخ در آن به اندازه ی 2 تا 3 میلی متر باشد.

حال یک ظرف شیشه ای شفاف را با آب پر کنید و کمی مایع شوینده به آن اضافه کنید. بهتر است محلول شما از محلول حباب صابون رقیق تر باشد.

حال محلول آب و صابون را درون بطری بریزید. کف صابون روی آب ظرف را هم بگیرید و آماده باشید!

باید آب درون بطری را با زاویه ای حدود 45 درجه به آب درون ظرف وارد کنید. برای این کار جریان قوی مایع لازم است، اما نباید بطری را خیلی محکم فشار دهید. در واقع باید آن قدر قوی باشد که کره ای از مایع درون بطری بدون شکستن کشش سطحی، وارد ظرف شود.

اگر بطری را آرام فشار دهید فقط چند حباب ریز آب روی سطح تشکیل می‌شود که می‌توانید تا زمان ترکیدنشان آن ها را تماشا کنید. اگر محکم تر فشار دهید، باعث می‌شود حباب ها به درون آب رانده شده و ضد حباب تشکیل شود.

برای درست کردن ضد حباب این عمل را باید چندین بار تکرار کنید تا موفق شوید. عوامل موثردر این آزمایش دمای آب، مقدار صابون، سختی و ph آب و رطوبت نسبی هوا و ... می باشند. اگر باز هم موفق نشدید، می توانید آب صابون یا اتاقتان را عوض کنید، با دست دیگر امتحان کنید یا از کس دیگری بخواهید که این کار را انجام دهد!

چند ترفند جالب

اگر کمی نمک به آب بطری اضافه کنید، ضد حباب ها در ته آب باقی می‌مانند. اگر رنگ خوراکی به آب بطری بزنید، ضد حباب رنگی خواهید داشت. این مورد روش خوبی است که بتوانید ثابت کنید ضد حباب ها، حاوی هوا نیستند، بلکه پر از مایع هستند.

یک لایه ی عسل در ته ظرف آب، بالش خوبی برای فرود ضد حباب های نمکی است که باعث می‌شود در اثر برخورد با کف ظرف نترکند. حتی ممکن است بتوانید ضد حباب های خود را یخ زده هم کنید!

چند پروژه ی دانش آموزی:

سؤال های زیادی در اتباط با ضد حباب ها وجود دارد که می توان به عنوان پروژه هایی آن ها را بررسی کرد. یکی از سؤال ها این است: ضخامت لایه ی هوا چه قدر است؟ یک پروژه ی دیگر تلاش برای ساختن ضد حباب های خیلی بزرگ است.

حبابها

چرا باید به بررسی ضد حباب ها بپردازیم؟

شاید فکر کنید که اهمیت مطالعه ی ضد حباب ها در چیست؟

در واکنش های کنترل شده ی هسته ای که در راکتورها رخ می‌دهند، حرارت عظیم تولید شده، با جریان آب کنترل و به دقت دنبال می‌شود. در بعضی از این سیستم ها دستگاهی وجود دارد که تعداد حباب های درون لوله های خنک کننده را می‌بیند، اندازه می‌گیرد و می‌شمارد. از این طریق " کسر خالی " آب به دست می آید.

کسر خالی نشان می‌دهد چه مقدار از آب، حاوی هواست و چه اثری روی ظرفیت گرمایی جریان آب دارد. هوا ظرفیت بسیار کم تری از آب دارد و باید متغیرهای کنترلی را با توجه به مقدار هوا تنظیم کرد. به نظر شما اگر حباب های شمرده شده در واقع ضد حباب باشند، چه اتفاقی رخ می دهد؟ آیا در این صورت میزان هوا تغییری نخواهد کرد؟ آیا باز هم مطالعه ی ضد حباب ها مهم نیست؟!