روستای رنسانس در همدان!

روستایی که حال و هوای دوران رنسانس اروپا را در ایران ایجاد کرده است. این روستا دارای قدمتی بیش از ۴۰۰ سال می باشد و در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. این روستا در استان همدان واقع شده است. و جالب است بدانید که هیچ اثری از اروپا و فرهنگ این قاره در روستای رنسانس همدان وجود ندارد. علت نام گذاری آن بناهایی است که در آن وجود دارد. بناهایی که تنها با سنگ و گل در کنار هم قرار گرفته اند و این روستا را در دل دامنه کوه های همدان به وجود آورده است.

روستای رنسانس یا ورکانه؟
در روستای ورکانه به دلیل فراوانی وجود سنگ، به اصلاح به آن معدن سنگ می گویند. کانه در زبان کردی به معنای (چشمه) است با توجه به قرار گیری این روستا در کنار رودها و چشمه های متعدد شاید علت نام ورکانه برای این روستا هم همین موضوع باشد، روستایی که در کنار رود قرار گرفته است. از همین رو چون تمامی بناها به سبک دوران رنسانس از سنگ ساخته شده است به اصلاح به آن می گویند روستای رنسانس زیرا یادآورد بناهای اروپایی در دوران رنسانس اروپا می باشد.  روستای ورکانه یکی از جذاب ترین جاذبه های گردشگری در استان همدان است، که در سال های اخیر توانسته گردشگران زیادی را به سمت خود جذب کند. با توجه معماری جالب خانه ها و دیوار های این روستا لذت عکاسی را چندین برابر می کند.

ورکانه زادگاه نخستین سازنده قلب مصنوعی در جهان
توفیق موسیوند، یکی از پروفسور های نامدار کشور ایران زادگاهش در این استان بوده است. او در سال ۱۳۱۵ در ورکانه متولد شد و نخستین کسی بود که قلب مصنوعی را در جهان ساخت.

بافت روستای ورکانه
بافت روستای رنسانس همدان به دلیل ویژگی خاص فرهنگی، به عنوان میراثی ارزشمند از دوران قدیم محسوب می شود و جز مناطقی است که حفظ و نگهداری از آن جز وظایف اصلی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است. اباهت و زیبایی که در این روستا فراگیر است باعث می شود زمانی که در این منطقه قدم می گذارید احساس غرور و لذت را توام با هم داشته باشید. موقعیت مکانی روستای ورکانه در دامنه های جنوبی زاگرس مرکزی می باشد و روستاهای این منطقه به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار می‌روند. وجود دره‌های فراوان از جمله دره‌های زیبای یورد صفرخان، دره‌ خان، تخته سنگ، جن‌ دره و سوبلاغ در مجاورت روستا از خصوصیات طبیعی منطقه است به طوری که دره بارانی در جنوب و جنوب شرق‌ آبادی واقع شده است و شیب عمومی این منطقه و وجود دره‌های فراوان در اطراف روستا موجب شکل‌ گیری رودخانه‌های فصلی می شود. رودخانه ‌های فصلی ورکانه از ارتفاعات یخچال‌ها سرچشمه می‌گیرند . اگر در کوچه پس کوچه های روستای سنگی ورکانه قدم بزنید درختان گردو، سیب و زردآلو را خواهید.

خودنمایی سنگ ها در بنای ساختمان های ورکانه
از لحاظ مصالح بومی و محلی روستای ورکانه از سنگ های منحصر به فردی برای ساخت دیوارهای روستا و خانه ها استفاده کرده است. کاربرد سنگ ها چهره و سیمای شهر را بسیار معروف و خاص کرده است.  کاربرد سنگ نه‌ تنها در پی ساختمان ها، بلکه در بیشتر قسمت های بناها از جمله دیوارهای باربر، دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورد استفاده قرار گرفته است و اکثر سنگ لاشه ها با ملات گل کنار هم قرار گرفته است و پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد تنها نقطه ی اتصال در دیوارهای سنگی بناهای این روستا تیرهای چوبی است. سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر از جمله مصالحی است که در ساخت این بناها مورد استفاده قرار گرفته است .

جاذبه های گردشگری در روستای رونسانس
در این روستای قدیمی در استان همدان باغهای سرسبز و فضاهای سبز جزء نقاط مثبت و پر اهمیت به منظور برنامه ریزی های گردشگری محسوب می شود. زیرا باغ به عنوان فضای اصلی زندگی برای مردمان این روستا مطرح است و در خانه ی تک تک اهالی این روستا یک باغ وجود دارد. علاوه بر باغ، محور ارتباطی این روستا دارای چشم اندازی زیبا از کل این منطقه است که به عنوان یکی از اصلی ترین پتانسیل های توریستی محسوب می شود. برخی بناها و فضاها که بیشتر در بخش مرکزی روستا و جاهایی که قدمت بیشتری دارند، شامل بناهای سطوح و فضاهای پر و خالی در هم   ادغام شده هستند که بافت همگن ایجاد کرده‌اند. که همه این ها در جذب توریست به این روستا می افزاید.

برخی از آثار قدیمی در روستای رنسانس همدان:
درب قدیمی ترین مسجد

در ضلع جنوبی روستای ورکانه یک مسجد نوساز به چشم می خورد. بنای این مسجد نوساز می باشد و با مصالح جدید ساخته شده است. نمای ساختمان آن آجری است و به لحاظ معماری داخلی کاملا ساده می باشد. درون مسجد یک محراب کوچک وجود دارد که با کاشی‌کاری های ریز و کوچکی به آن زینت داده شده است.

محله درب مسجد

در قدیمی ترین محله این روستا که درب مسجد نام دارد، یک مسجد قدیمی واقع می باشد. این مسجد که آرامگاه امامزاده غیب است در روز های آخر هفته بسیار شلوغ می شود، زیرا از احترام به خصوصی بین مردم ورکانه برخوردار است.

قلعه مهری خانم

در روستای ورکانه مانند سایر روستاهای استان، ریش‌سفیدان جایگاه خاصی دارند و در زمانهای قدیم نیز نظام تصمیم‌ گیری و قدرت بر اساس ارباب رعیتی بوده است. در آن زمان نقی‌خان قراگوزلو، بزرگ روستای رنسانس همدان بوده و بعد از او دخترش ارباب و حاکم این روستا شده است. این بنا قلعه ای اربابی است که برای به مهری خانم دختر ارباب روستای ورکانه بوده و در فاصله ۱۰۰ متری جنوب روستا در بستر سبز کوهپایه ای ورکانه واقع شده است.

---

منبع: مجله گردشگری الی گشت