جواب دادن به این سوال کار ساده ای نیست. برای اینکه پاسخ را بیابیم، بیایید با هم ویژگی ها مشترک موجوداتی را که می گوییم زنده اند، مرور کنیم.
همه آنها از سلول ساخته شده اند. بعضی ها مانند باکتری، فقط یک سلول دارند و بعضی دیگر از تعداد زیادی سلول ساخته شده اند، مثل خود ما. در موجودات پیچیده تر تعدادی از سلولها در کنار هم قرار گرفته اند و به کمک هم یک وظیفه خاص را انجام می هند. همه سلولها دارای مولکول DNA خاصی هستند که بین تمام سلولهای آن گونه مشترک است اما با سایر گونه ها اختلاف دارند. DNA تمام اطلاعات لازم برای تولید پروتئینها و سایر موادی را که برای ادامه بقا و تولید مثل سلول ضروری است، در خود دارد. سلول برای زنده ماندن به انرژی نیاز دارد. بعضی از آنها فتوسنتز می کنند، یعنی انرژی خود را از نور خورشید به دست می آورند. به مجموعه واکنش های شیمیایی که برای تامین انرژی سلول صورت می گیرد، متابولیسم می گوییم.
علاوه بر این همه موجودات زنده می توانند تولید مثل کنند. دو نوع تولید مثل در بین جانداران دیده می شود. اولی تولید مثل غیر جنسی، که در آن موجود جدید فقط از یک والد به وجود می آید، مثلا یک باکتری به دو قسمت تقسیم می شود و موجودی مانند خود ایجاد می کند. دوم تولید مثل جنسی که بیشتر در موجودات پیچیده تر دیده می شود. در این روش، اولین سلول موجود جدید از ترکیب دو سلول جنسی (گامت) پدید می آید که هر کدام از بدن یکی از والدین آمده است. این کار باعث می شود که فرزند تلفیقی از ویژگی های والدین را به ارث ببرد. این یعنی تنوع بیشتر، پس موجوداتی که تولید مثل جنسی دارند در صورت تغییر شرایط محیطی، امکان سازگاری بیشتری دارند.
در تولید مثل غیر جنسی، تمام نسلها شبیه هم هستند و نقاط ضعف و قوت یکسانی دارند. اگر شرایط سختی پیش بیاید، ممکن است همه افراد آن نسل از بین بروند و آن گونه منقرض شود. " جهش ژنتیکی " نیز پدیده ای است که گاهی به سود موجودات زنده منجر می شود. جهش یعنی تغییراتی که یا در اثر اشتباه در زمان تولید مثل و یا در عوامل خارجی مانند تابش نور ماوراء بنفش، در ساختمان DNA صورت می گیرد.
جهش گاهی مفید است، گاهی مضر و بعضی وقت ها بی اثر. اگر جهش ایجاد شده به نحوی باشد که سازگاری موجود با شرایط محیطی مختلف را بیشتر کند، آن موجود می تواند در شرایط دشوار هم زنده بماند و ویژگی های ژنتیکی خود را به نسل بعدی منتقل کند. با گذشت زمان، تعداد افرادی که ویژگی حاصل از جهش را به ارث می برند، زیاد می شود. این فرآیند، تکامل نامیده می شود. سایر افرادی که این ویژگی را به ارث نبرده اند، کم می شود و حتی گاهی از بین می روند.
به خاطر داشته باشید که همواره موجوادت برای استفاده از منابع غذایی مشترک با هم رقابت می کنند و آن کسی که ضعیف تر است شانس کمتری برای زنده ماندن دارد. این روند تکاملی و انقراض در طول سالیان دراز باعث شده که تنوع زیستی فراوانی روی زمین ایجاد شود.