غار جهنم ایران کجاست؟

غار جهنم در ۱۹۵ کیلومتری طبس و ۸۵ کیلومتری عشق آباد در دهستان کوه یخاب قرار گرفته است. در واقع باید برای آدرس دادن این غار این گونه بگوییم که، این کوه در شمال کوه سفید تپه طاق از توابع بخش دستگردان شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی و در فاصله ۱۵ کیلومتری جاده آسفالت عشق آباد برد سکن، واقع شده است. علت نام گذاری این غار به نام جهنم، گرمی داخل غار است و این صفت به وحشتناکی و یا ترسناک بودن آن اشاره نمی کند بلکه بالعکس، داخل این غار بسیار زیبا و دیدنی است. این غار را ۵۰ سال پیش، شخصی به نام آقای نجفی در حاشیه جاده ی عشق آباد بردسکن کشف کرد.کسی به این غار رفت و آمد نمی کرد و معمولا اهالی از آن به خاطر ناشناخته بودنش، دوری می کردند. در سال ۱۳۷۷، دو نفر از معتمدین و بزرگان روستای عشق آباد طبس به شرکت آب و منطقه ای خراسان مراجعه کردند و به آقای مهدی قربانی که مسئول وقت در این اداره بودند، مراجعه کرده و اظهار داشتند که در حوالی عشق آباد، غاری مخوف و افسانه ای قرار دارد که کسی به آن نزدیک نمی شود و به غار جهنم معروف است.

پس از این اظهارات با پیگیری آقای قربانی، گروهی ۱۰ نفره از مسئولین محلی روستا و اداره کل آب و فاضلاب خراسان بزرگ به سرپرستی آقای صمد رستمی، بخشدار دستگردان، برای اولین بار پا به این غار گذاشتند  و مورد بررسی و کاوش قرار دادند و توانستند با وسایل و تجهیزاتی که همراهشان بود، مسافتی از داخل غار را طی کنند. طبق نظر دکتر آریامنش که دکترای زمین شناسی دارند و همچنین استاد دانشگاه نیز هستند، عمر این غار در حدود ۵۰ میلیون سال است. وجود سنگ ها و قندیل های بسیار بزرگ و زیبا در داخل غار که بی شک از عمرشان حداقل چند صد سال گذشته است، چشم هر مخاطب و باز دید کننده ای را درگیر خودش می کند.در این غار، آب های جاری وجود دارند و و در نگاه اول هر مخاطبی، به یاد غار بزرگ علیصدر همدان به ذهن تداعی می شود. این غار اسرار آمیز، ۵۰ متر عمق  و ۳۵۰ متر طول دارد و برای ورود به داخل این غار، باید حتما ضمن به همراه داشتن تجهیزات کوهنوردی و غارنوردی، ۳۰ متر طناب نیز به همرا داشته باشید. از جمله زیبایی های داخل این غار، قندیل هایی از جنس مرمر در این غار است.این غار از ۴ دهانه برخوردار است و فعالیت های شیمیایی درون آن همچنان ادامه دارد به این صورت که از جمله غارهای آهکی کاملا زنده و فعال در ایران است. به رغم خشکسالی های اخیر که در آن منطقه در خود غار اتفاق افتاده است، هنوز هم در حوضچه ی انتهایی غار، مقداری آب باقی مانده است. زمانی که این غار را در سال ۱۳۸۷، در طول یک بازدید اکتشافی مورد بررسی قرار دادند، مخزن آبی این غار به طول ۶ متر و عرض متوسط آن، ۲ متر بوده است.

. تمام عمق ۶ متری این مخزن آبی، مملو از آب بوده و در حال حاضر با وجود خشکسالی های اخیر رخ داده در این غار، در پایان فصل آبان به عمق ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر هم می رسد. در این غار بقایای استخوانی متفاوتی نیز کشف شده است. بقایایی از استخوان های خورد شده حیواناتی همچون کل و بز، یک نوع پستاندار که همانند سگ است، کفتار و مار نیز کشف شده که روز آن ها را لایه ای از کلسیت گرفته بود. برای سنجش سن غار، به طور دقیق می بایست آزمایش های دقیق علمی انجام شود و پس از آن عدد درست اعلام شود. تششکیلات آهکی فعال در غار نیز با توجه به کمبود آب و رطوبت فراوان منطقه، جوان به نظر می رسد. از جمله پدیده های این غار، گل کلمی های سفید، سوزنی های بلوری، فلاوستون ها، اسفنجی ها و دراپری های کوچک هستند که از دیدنی های بصری غار و از گنجینه های زمین شناسی، سنگ شناسی و غار شناسی غار جهنم هستند. در ابتدای سال ۱۳۹۴  برای برداشت سنگ مرمر از غار جهنم، صدماتی به دانه ی غار وارد شد که واکنش های متعددی را  در بین دوستداران محیط زیست و رسانه ها در پی داشت. با وجود این که غار جهنم در انجمن غار ایران ثبت و به عنوان یک اثر طبیعی ارزشمند از آن یاد می شود، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در پی اعتراضات عنوان کرد که: کشف غارها برای فعالیت های برداشته ای معدنی کاری بسیار عادی است و عمدتا از نظر زیست انسانی و باستان شناسی هیچ گونه جایگاهی ندارند و اگر قرار باشد که هر کدام از این غارها تبدیل به محدودیت های معدنی و فعالیت های اقتصادی شوند، باید بخش عمده ای از مساحت استان بلوکه شود و عملا هیچ گونه اقدامی در آن صورت نگیرد.

در پی این ادعا، ۳ تن از کنکاشگران محیط زیست به نام های آقایان؛ جواد نظام دوست (از موسسان انجمن غار و غارشناسی ایرانیان)، عباس محمدی (مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن کوه نوردان ایران) و علیرضا افشاری (دبیر دیده بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران)، با نوشتن نامه ای خواستار حفظ طبیعی این غار به عنوان یک جاذبه ی طبیعی برای ایرانگردی شدند. با تمام تلاش هایی که برای حفظ این غار صورت گرفت و همچنین صدور منع فعالیت تا شعاع ۱ کیلیومتری دهنه ی این غار، مجوزی برای حفاری و بهره برداری منگنز و مرمر در محدوده ی نزدیکی این غار صادر شد. همچنین با توجه به حفاظت هایی که از غار و حریم آن صورت می گیرد، اما یک معدنگار مختلف و سودجو به این غار تعرض کرد و دهانه ی غار را به طور کامل تخریب کرد.

برای رفتن به غار جهنم در شمال کوه سفیدِ روستای تپه طاق باید از توابع بخش دستگردان شهرستان طبس استان خراسان جنوبی، در در فاصله ۱۵ کیلومتری جاده‌ی آسفالت عشق‌آباد بردسکن گذشت. برای رسیدن به دهانه غار از روستای تپه طاق باید ۴۰ کیلومتر جاده ای خاکی را طی کرد.

---

منبع: مجله گردشگری الی گشت