اطلاعیه در رسانه‌ها

خبر و انواع آن بسیار مهم و حساس است. به طور کلی هرگونه مطلبی از قبیل اطلاعیه به روزنامه و ... نباید یطور مستقیم منتشر شود بلکه لازم است به دقت و توسط چند نفر خوانده شود. روزنامه‌ها معمولا بیش از نیمی از این گونه اطلاعیه ها را یا چاپ نمی‌کنند یا اگر چاپ کنند تنها به نوشتن خلاصه ای از آن اکتفا می‌کنند. یکی از دلایل این امر این است که اکثر اطلاعیه ها یا ارزش خبری لازم را ندارند یا حاوی مطالب زائد هستند و تنها جای خبرهای مهمتر را میگیرند. بنابراین در درجه اول باید اطالاعیه هایی را که دارای «ارزش خبری» هستند از اطلاعیه هایی که ارزش خبری لازم را ندارند تفکیک کرد.

فرد خبرنویس پس از این که مشخص کرد اطلاعیه ارزش خبری لازم را دارد، باید آن را بخواند و از نظر خبرنویسی اصلاح کند. در بسیاری از موارد، یک اطلاعیه پنج صفحه ای را می‌توان در سه یا چهار پاراگراف خلاصه کرد و تنها مطلب خبری آن را ارائه داد.

در تنظیم اطلاعیه هایی که ارزش خبری لازم را دارند مناسب ترین شیوه نگارشی «سبک هرم وارونه» است، خبر نویسں باید مطالبی را که اهمیت و ارزش خبری دارند از مطالب دیگر متمایز و مطالب مهم را با توجه به اصول نگارش به سبک هرم وارونه تنظیم کند یعنی چکیده مهمترین مطلب را در لید خبر قرار دهد و بقیه مطالب را هم با توجه به اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم کند باید توجه داشت همانطور که خبر نویس باید مطالب بی اهمیت را حذف کند، در مواردی هم ممکن است اطلاعیه ناقص باشد.در این گونه موارد، لازم است با ارسال کننده اطلاعیه تماس گرفت و اطلاعات لازم را برای نوشتن یک خبر جامع و کامل بدست آورد و چون تنظیم یک خبر، به عناصر خبر (که کجا، کی، چه، چرا، چگونه) توجه داشت. باید دید که آیا اطلاعیه به سوال های عناصر خبر پاسخ داده است یا خیر؟ در مواردی هم ممکن است احتیاج به سابقه رویداد باشد که باید از آرشیو کمک گرفت. با وجود همه این ها، اطلاعیه های مطبوعاتی برای روزنامه ها یک منبع مهم اطلاعاتی محسوب می شوند. روزنامه اگر به دلائل گوناگون اطلاعیه را چاپ نکند، حداقل می داند که در یک جذب، جمعیت، سازمان، اداره، وزارتخانه و دیگر مراکز سیاسی چه می گذرد و در واقع یک منبع خبری به شمار می رود.

اگر اطلاعیه به صورت صحیح تنظیم و ارائه شود، می تواند:

1- به روزنامه برای نوشتن یک مطلب، اطلاعات خبری بدهد.
2- رابطه موسسات، سازمانها، احزاب و... را با مردم حفظ کند
3- مردم را در جریان امور مهم و جالب قرار دهد.

با توجه به این موارد، اطلاعیه زیر که از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی منتشر شده، به صورت سبک هرم وارونه تنظیم شده است:
وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی امروز طی اطلاعیه ای شایعه شیوع بیماری ابله را در کشور تکذیب کرد.
در این اطلاعیه، وزارت بهداشت اعلام کرد تاکنون هیچ مورد از این بیماری در هیچ یک از نقاط کشور مشاهده و گزارش نشده است.
به گفته وزارت بهداشت، این شایعه به خاطر گزارش هایی مبنی بر مشاهده از حشره گزیدگی در میان تعدادی از دانش آموزان مدارس انتشار یافته است.
با وجود این، وزارت بهداشت اعلام کرد که از هفته آینده، برنامه مبارزه وسیع با حشرات تابستان را که صرفاً جنبه بهداشتی دارد در مدارس و همچنین در محله ها را با استفاده از پودر حشره کش آغاز خواهد کرد.

در تنظیم این خبر، واژه های زائد و مطالب کم اهمیت حذف شده است. برای مقابله، اصل اطلاعیه در قسمت زیر خواهد آمد.

امروزه در مورد برخی اطلاعیه‌های مهم مرسوم است، آن را به صورت سبک «تاریخی همراه با لید» تنظیم کنند. یعنی در لید چکیده  مهمترین مطلب را می نویسند بعد متن اطلاعیه را به طور کامل می آورند.

مثال:
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز در اطلاعیه ای شایعه شیوع بیماری آبله را در کشور تکذیب کرد و اعلام داشت تا کنون هیچ مورد از این بیماری در هیچ یک از نقاط کشور مشاهده یا گزارش نشده است.

متن اطلاعیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به این شرح است:

چون اخیراً شایعاتی کاملاً بی اساس مبنی بر شیوع بیماری آبله انتشار یافته، لذا وزارت بھداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن تکذیب جدی این شایعه به اطلاع هموطنان عزیز می رساند که تاکنون هیچ موردی از بیماری مذکور در هیچ یک از نقاط کشور مشاهده و گزارش نگردیده است. ولی چون از یکی دو هفته قبل گزارش هایی مبنی بر مشاهده حشره گزیدگی در تعدادی از دانش آموزان مدارس به این وزارت رسیده، لذا دستورالعملی در زمینه مبارزه با این حشرات موزی تابستانی به مدارس تهران ارسال شده که در دستورالعمل مذکور و خصوصاً برای آگاهی هر چه بیشتر مسئولان مدارس به نقش بیماریهای منتقله به وسیله برخی از حشرات بالاخص آبله اشاره شده و به نظر میرسد همین مساله موجب سوء تفاهم و نشر شایعاتی گردیده باشد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از اواسط هفته آینده برنامه وسیع مبارزه با حشرات که صرفاً جنبه احتیاطی و پیش بینی و پیشگیری را خواهد داشت در مدارس و همچنین محله ها با استفاده از پودر حشره کش را آغاز خواهد کرد و از هموطنان عزیز انتظار دارد که موازین بهداشت و نظافت فردی و محیطی را حتی الامکان رعایت فرمایند.
روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

باید توجه داشت که بهره گیری از سبک «تاریخی همراه بالید» در مورد برخی از اطلاعیه های مهم که مخاطبان کثیری دارد و آگاهی از جزییات مطلب آن برای افراد ذی نفع ضروری است، لازم به نظر می رسد. مانند اطلاعیه های اداره نظام وظیفه برای مشمولان، اطلاعات مربوط به صادرات و واردات برای تجار.

---