جایگزینی

صابون‌ها شوینده های خوبی هستند اما معایبی هم دارند. صابون نمک یک اسید ضعیف است، پس اسیدهای معدنی می‌توانند آن را به اسید چرب تبدیل کنند:

اسید چرب در آب محلول نیست و ته نشین می‌شود. به همین دلیل، صابون در آب اسیدی کف نمی کند. اگر آب حاوی یونهای منیزیم، کلسیم، آهن یا ... باشد، صابون با آنها واکنش می‌دهد و نمکهای نامحلول در آب ایجاد می‌کند.

حضور این نمکها علاوه بر این که باعث می‌شود صابون خوب کف نکند، معایب دیگری نیز دارد؛ مثلا درخشندگی موها را پس از شستشو کم می‌کند یا پس از شستشوی مکرر پارچه را زبر و خشن می‌کند و رنگ آن را از بین می‌برد. برای رفع این مشکلات از دترجنت‌ها (Detergent) استفاده می‌کنیم. اما دلیل اصلی تولید دترجنت‌ها چیز دیگری بود.

در خلال جنگ جهانی کمبود منابع اولیه، اصلی ترین مشکل صنایع محسوب می‌شد. صابون سازی هم از این قاعده مستثنی نبود. عدم دسترسی گسترده به چربی های حیوانی و روغنهای گیاهی، شیمیست‌ها را به این فکر انداخت که به جای آنها از مشتقات نفت استفاده کنند. از اینجا بود که ترجنت‌ها وارد بازار شدند.

اساس کار دترجنت‌ها بسیار شبیه صابون است؛ جزء اصلی آن نیز شبیه مولکول صابون است. اما علاوه بر امولسیفایر مواد دیگری نیز به آنها افزوده می‌شود که هر کدام کار خاصی را انجام می‌دهند.

مهمترین برتری دترجنت‌ها این است که ته نشین نمی شوند و هم در آب اسیدی یا قلیایی و هم در آب سخت (آب حاوی یونهای کلسیم، آهن و ...) خوب کف می‌کند. به برخی از آنها نیز آنزیم افزوده می‌شود تا لکه های پروتئین را از بین ببرند و شوینده قوی تری ایجاد کنند.

گاهی هم به آنها موادی اضافه می‌کنند که باعث درخشندگی پارچه می‌شود. طرز کار این مواد به این صورت است که نور را در طول موجهای مختلف جذب می‌کنند و در ناحیه آبی منعکس می‌کنند. برای همین است که وقتی پارچه های سفید رنگ را با پودر می‌شویید، احساس می‌کنید که می‌درخشند. وجود این مواد باعث می‌شود که پارچه در اثر شستشو زرد نشود. (اگر دوست دارید بدانید چرا، به موضوع رنگ در اینجا مراجعه کنید.)

جالب است بدانید که انسان به طور طبیعی رنگ زرد را نماد پیری، بیماری و کهنگی می‌داند. هیچ دقت کرده اید که رنگ چهره و چشمان فرد بیمار چگونه است؟ یا دیده اید که کاغذهای کهنه زرد می‌شوند؟ برای همین است که ما دوست نداریم پارچه‌ها و لباس هایمان زرد شوند. اما شستشو باعث می‌شود که انعکاس پارچه در ناحیه آبی کم شود و زرد به نظر برسد.

صفحه اصلی