حوزه و دانشگاه، دو بال پرواز جامعه

حوزه و دانشگاه ده ها سال است که محل آموزش و تحصیل جوانان این مرز و بوم اند اما متاسفانه بین دانشجو ها و طلاب ارتباط دوستانه و تبادل علمی بسیار کم رنگ است. البته در سال های اخیر ارتباط دانشگاه و حوزه و دانشجویان و طلاب بیشتز از گذشته شده است اما هنوز وحدت و یک دلی به معنای حقیقی آن بدست نیامده است.

جامعه هم به علم و دستاورد های آن نیاز اساسی دارد و هم برای سعادت و هدف یابی به دین و آموزه های آن نیازمند است. حوزه و دانشگاه دوبال پرواز و تعالی جامعه هستند و در صورت وحدت این دو مسیر رشد پیشرفت فراهم خواهد شد.

سالروز وحدت حوزه و دانشگاه

بیست و هفتم آذرماه، یادآور عروج سرخِ مجاهدی خستگی ناپذیر و عالمی ربانی، آیت اللّه مفتح، است که از پیشروان اندیشه وحدت حوزه و دانشگاه بود. این شهید والامقام در راه تحقق این اندیشه و آرمان بلند که از اندیشه بلند امام راحل رحمه الله برخاسته بود، تلاش های بی وقفه ای انجام داد. به پاس فعالیت های چشم گیر شهید مفتح در راه تحقق وحدت حوزه و دانشگاه لزوم ارتباط، همکاری و هم فکری این دو قشر اندیشمند، روز 27 آذر ـ که سالروز شهادت دکتر مفتح نیز می باشد ـ روز وحدت حوزه و دانشگاه نام گذاری شده است.

دو نهاد مهم

ما دو نهاد اصیل دانشجویی داریم. یکی متوجه به کسب علوم مربوط به فهم و تبلیغ دین و نوآوری در مباحث دینی و نوآوری در فهم مسایل روز و حادث شونده در زندگی است که این حوزه است و کارش عبارت است از تحقیق در مسایل دینی و فراگرفتن احکام الهی در همه شؤون زندگی، آن هم نه فقط در آنچه که مربوط به کُنج محراب یا خانه است بلکه در قلمرو وسیع زندگی بشر، این گروه این را باید یاد بگیرند، احکام جدیدش را تحقیق کنند، ناخالصی‌ها و ناسره‌ها را از آن بزدایند و آن را با زبان مناسب در هر جامعه‌ای و هر زمانی و هر مخاطبی به رساترین شکل ممکن به مخاطبین برساند. این وظیفه آن نهاد حوزه‌ای است و اسمش حوزه علمیه است. یک نهاد دانشجویی دیگر داریم که این نهاد ناظر است به اداره امور زندگی مردم منهای مسایل مربوط به دین، مردم معاش دارند، کسب دارند، راه دارند، ساختمان دارند، جسم دارند، شناسایی‌های گوناگون لازم است. تحقیق در امور زندگی مردم لازم است علوم مختلف و انواع و اقسام دانشها، برای بهتر کردن و راه انداختن زندگی مردم، وجود دارد. این نهاد هم مشغول فراگیری این دانشهاست که اینها را فرا بگیرد... و آنها را برای پیاده شدن در جامعه آماده کند. تحقیقات نو، دنیایی را جذب کند و خودش به نوبه خود، تازه‌هایی در این دانشها بیافریند و به بشریت عرضه کند. این هم یک نهاد دانشجویی دیگر. حالا اگر هر دوی این نهادهای دانشجویی خوب کار کنند و با هم رابطه متقابل دوستانه و از خود دانستن یکدیگر داشته باشند معنایش این خواهد شد که این جامعه، هم دینش، هم دنیایش آباد خواهد شد. آنها جهتگیری زندگی او را تصحیح میکنند و اینها حرکات زندگی او را تسهیل می‌کنند. آنها فکر و ذهن و روح او را آنچنان که از زشتی‌ها و نادرستی‌ها می‌آلایند که بفهمد به کجا باید حرکت کند و اینها وسیله این حرکت را به دست او می‌دهند تا حرکت کند.(سخنرانی رهبری، به مناسبت روز وحدت حوزه دانشگاه  24/9/72)

آسیب شناسی حوزه و دانشگاه

الف. در بعد حوزوی

. گرفتار شدن در مسائل نظری محض حوزوی و دوری از مسائل روز .1

2.بی تفاوت بودن حوزویان نسبت به ارشاد اقشار مختلف جامعه که مهمتر از همه نسل جوان و از این نسل، دانشگاهیان پر اهمیت تر می باشند.

3. انتظار حوزویان از دانشگاهیان که خودبه سراغ آنها آیند ولی این حوزویان هستند که باید به سراغ دانشگاهیان بروند.

.  بیگانگی حوزویان از زبان دانشگاهیان که زبان علم است.4

ب. در بعد دانشگاهی

1. غرق شدن دانشگاهیان در کارهای علمی، درس، نمره و مدرک و بی توجهی آنها به اهداف

. بی توجهی دانشگاهیان به نقش ایمان و اخلاق در رشد و اعتلای جامعه و مملکت .2

3. اگر دانشگاهیان به نقش سازنده حوزویان و تأثیر زیاد آنان در بسیج مردم بی توجهی نشان دهند تجارب گذشته نشان می دهد که آنها از هم فاصله گرفته و وحدت از بین می رود. چنانچه تاریخ نشان می دهد که انقلاب مشروطه با هدایت و رهبری روحانیت به پیروزی رسید.
 

دین حلقه اتصال دانشگاه و حوزه

حوزه و دانشگاه علیرغم تفاوت هایی که در روش تحصیلی یا توجه به امور پرورشی و اخلاقی با هم دارند، یک اشتراک ویژه دارند که اگر بر روی این موضوع تکیه شود مسیر رسیدن به اتحاد هموار تر خواهد شد.

حضرت آیت الله جوادی  در یکی از سخنرانی خود فرمودند:

ما در حوزه همواره می‌گوییم خدا چنین گفت و خدا چنین گفت و شما در دانشگاه می‌گویید خدا چنین کرد و خدا چنین کرد، اینها با یکدیگر هیچ تفاوتی ندارد و کار شما کمتر از کار ما نیست.

وی خطاب به دانشگاهیان گفت: شما در دین غرق هستید و کار غیردینی انجام نمی‌دهید، شما به مانند افرادی هستید که در اقیانوس هستند و می‌گویند آب کجاست؟

ما حوزویان در حوزه خود را وقف این مسئله می‌کنیم که امام علی چه کرد یا امام حسین چه کرد و یا فلان امام چه کرد و اینها همه در راه دین است، حال دانشگاهیان به جای اینکه بگویند فلان امام چه کرد می گویند خدا چه کرد و عمر خود را صرف این مسئله می‌کنند که بدانند خدا چه کرده است.

100 درصد کار این افراد دینی است، آیا بحث در مورد اینکه خدا چه گفت دینی می‌شود؟ و اینکه خدا چه کرد دینی نمی‌شود؟ ما باید بگوییم که بحث دوم نیز 100 درصد دینی است.

---

منابع:
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
مجله پگاه حوزه
سایت دفتر مقام معظم رهبری
خبرگزاری فارس