شرایط اکران «فهرست مقدس» مطلوب نیست

 
 

در پی گام‌های بلندی که صنعت انیمیشن داخلی برای به‌روز شدن برمی‌دارد، این روزها انیمیشن سینمایی «فهرست مقدس» در سینماها اکران شده است. این محصول سازمان هنری رسانه‌ای موج این روزها در این هیاهوی اکران فقط با دو سالن سینما، تنها نماینده انیمیشن ایران در بازاری است که می‌تواند درنهایت کمک بسیاری به آن بکند. اکران این فیلم بهانه گپ کوتاهی با کارگردان و نویسنده این انیمیشن شد که در ادامه می‌خوانید.

آقای همدانی از چه مرحله‌ای در جریان پروژه «فهرست مقدس» قرار گرفتید و به این کار پیوستید؟

من بعد از نگارش فیلمنامه اولیه و تایید شدن تولید کار لایواکشن آن وقتی پروژه در حال پیشرفت بود به این گروه اضافه شده‌ام و به گروه سازنده پیشنهاد عددی برابر با یک‌بیستم مبلغ مورد نظر آن‌ها برای تولید لایواکشن را دادم و گفتم که ما می‌توانیم با این مبلغ یک انیمیشن لایواکشن با کیفیت بالا آن‌هم با جلوه‌‌های بصری بیشتر تولید کنیم این باعث پذیرفته‌شدن من در گروه فهرست مقدس در روند تولید این کار شد.

نکته فنی جالب و مهمی را گفتید، چون یکی از مهم‌ترین مشکلات ساخت انیمیشن در ایران و دنیا هزینه بالای آن است. شما از چه تکنیک‌ها یا وسایلی برای پایین آوردن هزینه تولید انیمیشن لایواکشن استفاده کردید؟

من این مبلغ را در مقام مقایسه با سایر آثار مشابه گفتم که با تکنیک لایواکشن تهیه می‌شود. در مقیاس تهیه انیمیشن و لایواکشن به‌صورت کلی در اکثر موارد میزان هزینه‌ای که برای تولید انیمیشن می‌شود کمتر از لایواکشن است که البته استثناهایی هم در این مورد وجود دارد. جدای از این، در خود انیمیشن هم خیلی مهم است که شما با چه سبک و تکنیک‌‌های کار کنید که هزینه‌‌هایتان کمتر شود. ما از بهترین تکنیک‌‌ها در کار استفاده کردیم و تحقیق مفصلی برای موازی کردن پروژه تولید جهت پایین آوردن هزینه‌‌ها انجام دادیم. درنهایت همین مسئله بسیاری از هزینه‌های تولید را کم کرد تا ما به بهترین روش تولید برسیم که بتوانیم در زمان معین و با هزینه‌ای که در نظر گرفته بودیم کار را تحویل دهیم.

در بازنویسی با نویسنده چه همفکری‌‌هایی داشتید؟ چون شما گفتید پس از نوشتن نسخه اولیه وارد این کار شدید.

بازنویسی که توسط ما انجام شد درواقع یک نوع دوباره‌نویسی بوده و نمی‌توان آن را یک بازنویسی به‌معنای اصلاح متن دانست. من به همراه نویسنده تقریباً به‌مدت یک ماه با روزانه جلسات طولانی را باهم داشتیم تا توانستیم سیناپس کار را آماده کنیم.

آماده شدن متن نهایی چقدر طول کشید؟

بخش زیادی از متن همراه با تولید پیش رفت، بنابراین دقیق نمی‌توانم در مورد زمان آماده شدن آن صحبت کنم ولی حدوداً می‌توانم بگویم که سه یا چهار ماه طول کشید تا متن به نقطه نهایی خود برسد.

در سطح جهان انیمیشن‌‌های کشور‌‌های مختلف با فرهنگ خودشان ساخته می‌شود و سرتاسر جهان را می‌گیرد و بر ملل دیگر تاثیر فرهنگی می‌گذارد. «فهرست مقدس» تا چه حد از نظر تکنیکی و جذابیت داستانی توانایی رقابت جهانی با این‌گونه آثار را دارد و چقدر می‌تواند مخاطبان جهانی را به سمت خود جذب کند؟

ما از ابتدای تولید مخاطب خود را یک مخاطب بین‌المللی دیدیم و به‌خاطر همین دیدگاه در تمام حضور‌‌های بین‌المللی در اکران‌‌ها و جشنواره‌‌ها از «فهرست مقدس» به‌خاطر تکنیک بالا و داستان خوبش استقبال خوبی به عمل آمده و برای اکثر این مخاطبان خیلی جالب بوده است. از ایرانی که شاید خبر‌‌های تکنولوژیک زیادی از آن نمی‌آید انیمیشنی را دیده‌اند که قدرت بالایی در زمینه تکنیک تولید دارد و این برای مخاطبان خارجی فیلم جذاب بود قطعاً این مسئله به دیده شدن کار در سطح جهان هم کمک زیادی خواهد کرد و مسیری را باز خواهد کرد تا کارهای بعدی که ساخته می‌شود پای در این مسیر بگذارند. ضمن این‌که چنین کاری و نمایش انیمیشن به‌شکل گسترده می‌تواند در زمینه تبادلات فرهنگی و گسترش فرهنگ ما در سطح دنیا تاثیر بسزایی داشته باشد.

در مورد برنامه‌های کاری بعدی خود بگویید.

بعد از این که ما خودمان را تا حد زیادی در نحوه ساخت و تکنیک و خروجی ثابت کردیم، تازه زمان این فرا رسیده که ما بتوانیم به سفارش‌دهندگان و سرمایه‌گذاران بگوییم که باید به روال درست تولید انیمیشن ورود کنیم و این روال درست این‌گونه است که باید در زمان پیش‌تولید زمان بیشتری را به کار اختصاص دهیم تا کار کاملاً به آمادگی لازم برسد به همین خاطر در مورد کارهای جدید هم می‌توانم بگویم که چند متن در دست دارم که دو تا سه‌سال روی آن‌ها کار شده و تازه در حال رسیدن به مرحله پیش‌تولید هستند.

انیمیشن‌‌ها به‌راحتی به اکران نمی‌رسند اما انیمیشن شما در حال اکران است. از شرایط اکران رضایت دارید یا همین شرایط اکران را برای انیمیشن خود کافی می‌دانید؟

انیمیشن «فهرست مقدس» بعد از دو سال به اکران رسید اما شک نکنید انیمیشن وقتی خوب باشد باید به اکران برسد اما شرایط اکران ما هم چندان مطلوب نیست تنها دو سینما آن هم در سانس‌های صبح به ما واگذار شده و تبلیغات خوبی هم نداریم. بیننده‌ای هم که مخاطب کار ما است و اگر از اکران این انیمیشن اطلاع پیدا کند به دیدن آن می‌آید، نمی‌داند چگونه باید ما را پیدا کند و به‌نوعی اصلاً متوجه اکران فیلم ما نیست. من همین‌جا فرصت را غنیمت می‌شمارم و از همه دعوت می‌کنم که به سینما بیایند و این فیلم را ببینند چون نظرات آن‌ها بعد از دیدن فیلم برای ما بسیار مهم است و در کارهای بعدی ما تاثیر می‌گذارد. اگر برای آن‌ها فرهنگ ایرانی مهم است و برایشان اهمیت دارد که قرار است فرزندانشان در آینده چه خوراکی را از رسانه‌ها بگیرند تماشای «فهرست مقدس» مهم‌ترین حمایتی است که جامعه می‌تواند از تولیدات داخلی و انیمیشن ایران که گام‌های بلندی را برمی‌دارد و سریع در حال جهانی شدن است انجام دهد و این درواقع کمکی است که جامعه نه‌تنها برای این کار بلکه برای تمام انیمیشن‌های ایران می‌تواند انجام دهد ولی فعلاً «فهرست مقدس» نماینده تولیدات انیمیشن کشور است که در حال اکران است و مطمئنم اگر تماشاگران به سینما بیایند و کیفیتی که برای اولین‌بار از یک تولید ملی می‌بینند لذت خواهند برد و به آن افتخار خواهند کرد.

هومان فاضل؛ نویسنده

نقطه شروع نگارش «فهرست مقدس» کجا بود؟

به نظر من، داستان باید قهرمان داشته باشد؛ قهرمانی به‌معنای کلاسیک کلمه، که از یک نقطه شروع کند و حرکت کند و حرکت قهرمانانه داشته باشد. اتفاقا مخاطب نوجوان از دیدن چنین قهرمانی در قصه لذت می‌برد و جذابیت قصه زمانی بیشتر می‌شود که ضدقهرمانی قوی در مواجهه با این قهرمان قد علم می‌کند. با همین پیشنهاد طرح داستانی را نوشتیم و اسم اولیه فیلمنامه «بازگشت» بود و فکر می‌کنم در آن از همین عنوان استفاده شده بود.

بعد از آن‌که انیمیشن را دیدید به نظر شما، چقدر فضای کار به فضایی که هنگام نگارش فیلمنامه تصور می‌کردید، نزدیک بود؟

خوشبختانه با آقای همدانی به‌عنوان کارگردان در تعامل بودیم. سعی می‌کردیم هر دو ذهنیت را به هم نزدیک کنیم. در ظاهر همه تصور می‌کنند چون انیمیشین نقاشی است و خیلی درگیر پروسه تولید نمی‌شود، نگارش انیمیشن راحت‌تر است، درصورتی‌که باتوجه به محدودیت‌های فنی و امکانات فنی که انیمیشن دارد، نگارش برای انیمیشن تا این اندازه هم ساده نیست.

این طور نیست که مثلا قصه‌ای را در یک لوکیشن پرجمعیت مثل بازار یا صحنه جنگ تعریف کنیم و به‌راحتی تصویرسازی شود. طراحی حرکت‌ها و شخصیت‌ها و به حرکت درآوردن آن‌ها زمان می‌طلبد. هیچ فیلمسازی حاضر نیست سریال یا سینمایی با این حجم پروداکشنی که در «فهرست مقدس» است را طی یک سال بسازد. این در حالی است که تولید انیمیشن با همین شیوه، چهار تا پنج‌سال طول می‌کشد. پس انیمیشن هم اقتضائات تولیدی خود را دارد. به‌خاطر همین برای نگارش و طراحی صحنه‌ها با کارگردان در ارتباط بودیم.

درنهایت نسخه پایانی کار را چگونه دیدید؟

نکته‌ای که به‌عنوان تجربه این کار باقی می‌ماند این‌که ابتدا تصور ما این بود که به‌خاطر پخش جهانی زمان نگارش و قصه‌پردازی را در ۱۲۰دقیقه در نظر بگیریم ولی بعداً در پروسه تولید، این ۱۲۰دقیقه با حذف بخش‌هایی از فیلمنامه کم شد و به کمتر از ۹۰دقیقه رسید. به هر حال قصه‌ای که قرار است در ۱۲۰دقیقه روایت شود، به کمتر از ۹۰دقیقه می‌رسد، طبیعتاً بخش‌هایی از قصه، قربانی این جمع شدن زمان می‌شود. ولی با این حال می‌توانم بگویم که انیمیشن فعلی، ۸۵ تا ۹۰درصد همان چیزی است که در فیلمنامه به توافق رسیدیم.

فکر می‌کنم سبک اجرایی، ساختار روایت و طراحی ویژه شخصیت‌ها، این انیمیشن را برای نوجوانان جذاب می‌کند.

اگر بخواهیم «فهرست مقدس» را در بازار انیمیشن ایران مقایسه کنیم، کار خوش‌تکنیک، خوش‌ریتم و فراتر از انیمیشن‌های ایرانی است. ضمن این‌که تولید «فهرست مقدس» باعث شد که تجربه جدیدی در شیوه ساخت انیمیشن در کشور شکل بگیرد. به نظر من کنجکاوی برای دیدن یک انیمیشن قوی ایرانی، مخاطبان را به سالن‌های سینمایی می‌آورد. این کنجکاوی وقتی بیشتر می‌شود که مخاطب می‌خواهد قصه هر کاراکتر را با همان طراحی عجیب و جذابشان دنبال کند.

---

منبع: صبا