گوش دادن به صدای زلزله
هنگامی که به موسیقی گوش میدهیم، گستره وسیعی از فرکانسهای صدا یا نت را میشنویم. در هنگام زلزله هم گسترهی زیادی از فرکانسها را حس میکنیم اما این فرکانسها مانند نتها مشخص و واضح نیستند. وقتی مردم میخواهند آنچه را در طول زمین لرزه حس کرده اند، شرح بدهند، آن را" تکان تکان های شدید " و " حرکت تلاطمی " میخوانند. تکانهای شدید به فرکانسهای بالا مربوط است. در حالیکه حرکت تلاطمی ناشی از فرکانسهای پایین است. احساس ما از لرزه، به قدرت لرزه، فاصله ما از محل لرزه و نوع صخره های بین ما و لرزه بستگی دارد. برای اینکه این موضوع را بهتر بفهمیم، ارتعاشات حین زلزله را به صدا تبدیل کرده و به آنها گوش میکنیم. تبدیل لرزه به صدا وقتی یک بلندگوی بزرگ، صدایی بلند را پخش میکند، میلرزد. در طول زلزله هم زمین میلرزد. برای تبدیل لرزه زمین به صدا باید کاری کنیم که بلندگو مانند زمین بلرزد. اما اگر واقعاً بتوانیم چنین کاری بکنیم، صدای حاصل پایین تر از حد شنوایی مردم خواهد بود. بنابراین سرعت را بالا میبریم تا بلند گو بسیار سریعتر از زمین نوسان کند و به این ترتیب صدایش را بشنویم.برای شنیدن صداها باید بلند گوی خوبی داشته باشید. اگر ندارید بهتر است از هدفون یا گوشی استفاده کنید. اثر طول گسل بر روی زلزله زلزلهها با اندازه های گوناگون رخ میدهند و حتماً شنیده اید که به کمک بزرگیشان وصف میشوند. بزرگی، شدت لرزش زمین را نشان میدهد. راههای متفاوتی برای اندازه گیری بزرگی لرزهها وجود دارد. یکی از آنها یافتن طول گسلی است که در حین زلزله جا به جا شده است. در یک ارکستر، هم ترومپت و هم توبا با حجم و بزرگی یکسان مینوازند، اما ترومپت کوچکتر نتهای زیرتری را ایجاد میکند. بنابراین در بزرگی مساوی، گسل کوتاهتر فرکانسهای بالاتری از گسل بلندتر تولید میکند. در قسمت زیر دو لرزه نگار صوتی را میبینید که میتوانید به آنها گوش دهید. این صداها از دو زلزله متفاوت هستند که در نزدیکی هم رخ داده اند . یک لرزه نگار هر دو را ثبت کرده است و بزرگی آنها نیز تقریباً یکسان است، اما صداها متفاوتند. به دو صدا گوش کنید: |
کدام زلزله در گسل کوتاهتری رخ داده است؟
نویسنده:ساناز فرهنگی