خوشه هایی طلایی از جاذبه های اخلاقی پیامبر

به مناسبت سال روز میلاد با سعادت رسول مهربانی ها محمد مصطفی(صلی الله و علیه وآله) بر آن شدیم که خوشه هایی از خرمن جاذبه های اخلاقی این پیامبر الهی را به رشته تحریر در آوریم.
 

پیامبری با خیر و برکت برای بشریت!

پیامبر اکرم(صلی الله علی و اله) در سیره و روش اخلاقی خود و همچنین در آیین وحیانی که برای بشریت به ارمغان آورد، شاخص های مهم اخلاقی را به ودیعه گذاشت که رعایت و به کار بستن آن مکارم و خوبی ها در زندگی می تواند برای تمام بشریت، سعادت و کمال را به همراه داشته باشد؛ از این رو باری تعالی در کلام وحیانی خود ایشان را مایه رحمت و برکت برای جهانیان معرفی می فرماید.[1]

 

بهترین الگو و اسوه برای بشریت

بشریت همواره برای دستیابی به سعادت و کمال و بهترین شیوه و راه زندگی همواره خود را نیازمند الگوهای برتر زندگی دیده است، از این رو باری تعالی قریب به 700 سال قبل از بیداری فکری و فرهنگی غرب، و در اوج رکود فکری و فرهنگی که بر جهان حاکم بود، الگوی و مقتدایی را به بشریت عرضه می کنند،[2] که سیره و  روش ایشان علاوه بر آنکه کاخ مستبدان و مستکبران را در هم فرو ریخت، مستضعفان عالم را متحیر، وابسته و مجذوب خود نمود.   

1- انقلابی شگرف در ارزش ها و برداشتن فاصله طبقاتی

یکی از برکات وجودی پیامبر مهربانی، از بین بردن و کشیدن خط بطلان بر بسیاری از خرافات و رفتارهای غیر اخلاقی بود. در بسیاری از جوامع بشری از جمله ایران و هندوستان و...، نظام طبقاتی بر جامعه انسانی حاکم بود، افراد جامعه به اقشار پست و بلند مرتبه تقسیم شده بودند، علاوه بر این در یک نگاه کلی نظام حاکم بر جهان افراد جامعه را به دو دسته استثمارگر و استثمار شونده، تقسیم شده بود، سفیدپوستان بر رنگین پوستان سیطره و استیلاء داشتند، ثروتمندان بر فقرا ابراز برتری و بزرگی می کردند، ولی پیامبر رحمت چنان برنامه جامع ای برای زندگی و هدایت بشر به ارمغان آورد که بر همه این افکار خط بطلان کشید،[3] به طوری که رنگ، نژاد، قومیت و ملیت، جایگاه و ارزش خود را به تقوا و یک رنگی و عبودیت حق تعالی داد.[4]

2- احیای جایگاه زنان در جامعه و زندگی

 از دیگر کارهای بسیار مهمی که سیره و روش زندگی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) برای بشریت به ارمغان آورد، احیای جایگاه و ارزش زنان در جامعه بود، آنچه محققان و تاریخ نویسان در کتب و آثار خود بر جای گذاشته اند این است که، زنان در جوامع انسانی فاقد جایگاه مناسب اجتماعی بودند، این موضوع حتی در ادیان توحیدی با توجه به تحریف و تغییرات فراوانی که در آنها صورت گرفته بود، قابل مشاهده بود، ولی آموزه های وحیانی پیامبر خوبی ها، برابری ارزشی زن و مرد را به همگان اعلام کرده و حسن رفتار و برخورد با زنان را از همگان خواستار شد. «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوف؛[نساء، 19] و با آنها به شایستگى رفتار كنید.»، در منابع روایی نقل شده است که بهترین افراد از لحاظ ایمان کسانی هستند که مهارت خوش اخلاقی و محبت را با خانواده خود دارا باشد.[5]

3-صلح جویی، عدالت خواهی و مبارزه با خشونت و ترور

 از مهمترین و با ارزش ترین نیازهای بشری از ابتدای خلقت دستیابی به عدالت و آرامش در زندگی بوده است، در واقع برپایی عدالت در جامعه همواره خواست، و انتظار همه مستضعفان عالم بوده است، از طرفی رهایی از قتل، و خشونت و ترور و برپایی جهانی آکنده از دوستی و مهرورزی در سایه سار عدالت دست یافتنی بود، وجود با برکت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و رسالت وحیانیش نوید برپایی جهانی پر از عدالت و آرامش را برای جهانیان به ارمغان آورد.[6]، رعایت عدالت در رسالت نبوی تا به جایی است که به صراحت لزوم رعایت عدالت در زندگی حتی در برخورد با مخالفین از همگان در خواست می شود.[7]، سیره و روش پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) همواره مخالف بی عدالتی و ترویج قتل و خشونت بوده؛ کما اینکه در منابع روایی نقل شده است، اگر کسی در مغرب به قتل و کشته شدن انسانی در شرق راضی و خوشحال باشد در قتل او شریک است.[8]

سخن آخر:

در رأس مطالب یاد شده، بهترین و زیباترین هدیه ای که پیامبر برای بشریت به ارمغان آورد، محتوای وحیانی(قرآن) بود که در کنار سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و واله) روش صحیح عبودیت و بندگی حق تعالی، و روش صحیح زندگی و تعامل با دیگران را در اختیار بشریت قرار می داد.

---

پی نوشت:
[1]. انبیاء، آیه 107. « وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمینَ؛ و تو را جز رحمتى براى جهانیان نفرستادیم»
[2]. احزاب،21: « براى شما اگر به خدا و روز قیامت امید مى‏دارید و خدا را فراوان یاد مى‏كنید، شخص رسول اللَّه مقتداى پسندیده‏اى است».
[3]. بحار الأنوار، ج‏21، ص: 405 «ألا كُلُّ شَیءٍ مِنْ أمْرِ الْجاهِلیّةِ تَحْتَ قَدَمی موضوعٌ؛بدانید تمام باورها و رسمهای ایام جاهلیت را زیر پای خود نهاده و باطل اعلام می كنم.»
[4]. ر.ک: حجرات، آیه13.
[5]. بحار الأنوار، ج‏68، ص387. «أَحْسَنُ النَّاسِ إِیمَاناً..‏؛ بهترین مردم از نظر ایمان كسانى هستند كه خلقشان بهتر باشد، و با خاندان خود بیشتر مهربانى كنند و من بیشتر از شما به خانواده‏ام محبت مى‏كنم.»
[6]. ر.ک: نحل، آیه90.
[7]. ر.ک: مائده، آیه 8.
[8]. روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج‏2، ص461. «لَوْ أَنَّ رَجُلًا قُتِلَ بِالْمَشْرِقِ وَ آخَرُ رَضِیَ بِالْمَغْرِبِ كَانَ كَمَنْ قَتَلَهُ وَ اشْتَرَكَ فِی دَمِه‏»