عمارت آصف (خانه کرد)

بانی اولیه این بنا را خانواده معتمد هاشمی ها نام برده اند و احتمالا میرزا محمد رضای وزیر پدر آصف دیوان آن را تملک کرده است. در زمان آصف دیوان این عمارت شکوه نهایی خود را به دست آورده و از این رو به عمارت آصف مشهور شده است. ساخت بخش شمالی عمارت آصف مربوط به دوره صفویه‌ است. دوره دوم شکل گیری ضلع‌های شرقی و غربی حیاط بیرونی و حمام عمارت به نیمه نخست دوره قاجار مربوط است، دوره سوم شامل فضاهای اندرونی و بازسازی بخش غربی تالار تشریفات می‌شود مربوط به سال‌های ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۶ هجری شمسی است و در آخرین تحولات در سال ۱۳۷۶ توسط سازمان میراث فرهنگی کردستان تملک شده و پس از مرمت و احیای قسمت های آسیب دیده در سال ۱۳۸۲ به عنوان موزه مردم شناسی و با نام “خانه کرد” بازگشایی شد.

عمارت آصف علاوه بر سر در و دالان ورودی، دارای چهار حیاط است که به حیاط بیرونی (اصلی)، حیاط اندرونی، حیاط مستخدمین و حیاط مطبخ معروف می باشند. حمام عمارت دارای ستون‌های سنگی حجاری شده و تزیینات آهک بری و کاشی کاری است. در ضلع جنوب غربی عمارت، حمام خصوصی با سبک و اسلوب معماری حمام‌های ایرانی ساخته شده و دارای نقش‌های آهکبُری می‌باشد. آب مورد نیاز مجموعه عمارت آصف از یک رشته قنات که از غرب سنندج توسط تنبوشه‌های سفالی و لوله‌های فلزی جدید جاری است تامین می‌شود. برای تنظیم و تقسیم مناسب آب، فضایی در کنار دالان ورودی ساخته شده که به اتاق تقسیم آب معروف است و اکنون آب، آب نمای مقابل تالار، حوض حیاط‌های مستخدمین، مطبخ و اندرونی از آن تامین می‌شود.

سردرِ ورودی بنا با نمای آجری که به شکل نیم هشتی است، بر اساس سبک باروک ایرانی ساخته شده است. تالار تشریفات، ایوان ستون‌دار و اُرُسی پرکار آن از بخش‌های بسیار زیبای بنا محسوب می‌شود. بنا شامل تزئینات معماری همانند گچبری، آینه‌کاری، و تزئینات چوبی است. موزه مردم‌شناسی مناطق کردنشین» یا «خانه کرد»، بزرگترین موزه مردم‌شناسی مربوط به یک قوم در ایران است. مرحله نخست پروژه خانه کرد که عمارت آصف را به خود اختصاص داده شامل، نگارخانه و حیات ورودی، حمام، غرفه‌های زندگی شهری، مکتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکس‌های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، غرفه صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ زندگی روستایی، کتابخانه و مرکز اسناد است.

عمارت آصف سنندج در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۸۲۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌ است.

---

منبع: سایت مکان بین