شما سه تا، چند نفرید؟

برای اندازه گیری هر کمیت، لازم است واحد اندازه گیری داشته باشیم. (چند بار تا حالا این را گفته ام؟) می‌دانی در این دنیای بزرگ چند تا کمیت داریم؟ خیالت را راحت کنم: خیلی زیاد. از کمیت های عجیب و غریب مثل " الکترون خواهی اتم" و "اکتیویته ی هسته" بگیر تا کمیت های آشنا و دم دست مثل "وزن" و "سرعت".

راستش من تا به حال نشمرده ام که چند تا کمیت توی دنیا وجود دارد ولی اگر فکر کرده ای می‌شود هر بار که کمیت تعریف می‌شود، برای آن یک واحد تعریف کنی، معلوم است که هنوز ما دانش مندان بزرگ را نشناخته ای! (این‌ دانشمندان هر دو روز یک بار، یک کمیت جدید پیدا می‌کنند!)

خوبی اش این است که دانشمندهای بزرگ، با هوش هم هستند و راه حل مشکل هایشان را پیدا می‌کنند.  راه حل آن ها را گوش کن.

کمیت‌ها دو دسته اند: کمیت های اصلی، کمیت های فرعی. کمیت های فرعی را با استفاده از کمیت های اصلی می‌سازیم.

مختصر و مفید. البته مشخص کردن کمیت های اصلی، خیلی هم بدیهی نیست! اما وقتی کمیت های اصلی را مشخص کنیم و برای شان واحد تعریف کنیم، می‌توانیم واحد کمیت های فرعی را از روی واحدهای کمیت های اصلی به دست بیاوریم و دیگر لازم نیست برای هر کمیت جدیدی که پیدا می‌کنیم، یک واحد اندازه گیری جدید تعریف کنیم.

دانشمندان بزرگ! فهمیدند که سه - چهار کمیت اصلی برای به دست آوردن همه ی کمیت های دنیا کافی است؛ این سه کمیت خوش بخت! "طول" ، "جرم"، و "زمان" هستند. (بعضی‌ها "دما" را هم کمیت اصلی می‌دانند)

واحدهای اندازه گیری استانداری برای این کمیت‌ها تعریف شده (به این سیستم اندازه گیری می‌گویند: SI ، دستگاه بین المللی یکاها) و مقدارهای استاندارد آن‌ها در "اداره ی بین المللی اوزان و مقیاس ها" نگه داری می‌شود.

استاندارد بین المللی طول، میله ای است از جنس پلاتین به نام متر استاندارد. دو علامت ظریف روی این میله وجود دارد که فاصله شان 1 متر نامیده می‌شود. یک متر اولین بار به شکل 10000000/1 فاصله‌ی قطب شمال تا استوا در راستای نصف النهاری که از پاریس می‌گذرد تعریف شده بود. تعریف بعدی متر با استفاده از طول موج نور خاصی انجام شد.

جرم استاندارد، جرم استوانه ای از جنس پلاتین است که یک کیلوگرم نامیده می‌شود. زمان استاندارد، یک ثانیه است که در کاربردهای روزمره به شکل 86400/1 شبانه روز و برای کاربردهای دقیق تر بر اساس بسامد ارتعاشات اتم منیزیوم تعریف می‌شود.

حالا دیگر غذا، تقریباً آماده است: "اندازه گیری کمیت دل خواه". نوش جان!

صفحه قبل

نویسنده:فاطمه مصلح زاده