روباتهای مریخی
ممکن است روزی سیارهی سرخ دستههایی از روباتهای به اندازهی توپ تنیس را مشاهده کند که در جستجوی حیات به درون غارهای مریخی میروند. این روباتها انرژی خود را از باتریهای مینیاتوری به دست میآورند و برای جهش و حرکت از فنآوری ماهیچهی مصنوعی استفاده خواهند کرد. این روباتها که به دوربینها و حسگرهای کوچکی مجهز میشوند برای جمعآوری اطلاعات به طور مستقل عمل خواهند کرد و به جستجوی نشانههای باقیمانده از حیات ذرهبینی میپردازند که ممکن است با سرد و خشکتر شدن سیاره، طی هزاران سال به لایههای زیرین سیاره عقبنشینی کرده باشند.
روباتهای مریخ (Mars-bots) توسط پنلوپ بوستون، استادیار موسسهی نیومکزیکو و پروفسور استیون دوبووسکی از موسسهی فنآوری ماساچوست در حال طراحی هستند. ماکس کولمن، مدیر مرکز جستجوی حیات در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا که با این پژوهش مرتبط نمیباشد، میگوید: «در اختیار داشتن تعداد زیادی تجهیزات کوچک که بتوانند ناحیهای گستردهتر از یک کاوشگر مجزا را پوشش دهند راهکاری ابتکاری است.» بوستون زمان زیادی صرف مطالعهی حیات ذرهبینی غارهای کرهی زمین کرده است. وی تصور میکند که حیات ذرهبینی غارهای زمینی میتواند مدلی از حیات باشد که احتمالاً در غارهای مریخ وجود داشته است. اما برای اکتشاف غارهای مریخ نیاز به تجهیزاتی متفاوت از آنچه که مریخپیماها اخیراً بر روی این سیاره مستقر کردند میباشد. این مریخپیماها نمیتوانند نواحی دشوار درون غارها را جستجو کنند و از دست دادن و یا آسیب دیدن آنها نیز پرهزینه است.
بوستون می گوید : «روباتهای جهنده آن قدر کوچک هستند که میتوان هزاران عدد از آنها را در محمولهی یک کاوشگر مانند کاوشگر اکتشاف مریخ (Mars Explorer Rover) جای داد. از دست دادن تعدادی از این روباتها در شرایط خطرناک غارگردی تاثیر منفی بر روی جمعآوری اطلاعات نخواهد داشت. بوستون اضافه میکند: «تعداد آنها در یک ماموریت آن قدر زیاد است که شرایط پرخطر مریخ نمیتوانند باعث توقف ماموریت شود.»
روباتها، پوستهی سختی از جنس مواد پیشرفته خواهند داشت که میتوانند سرمای سخت مریخ، پرتوی شدید ماورای بنفش که آنها را بمباران میکند و جو نازک مملو از ذرات باردار را تحمل کنند. تعدادی از روباتها مجهز به دوربینهای کوچکی خواهند بود و برخی دیگر حسگرهایی خواهند داشت که متغیرهایی مانند کیفیت هوا، دما، رطوبت و یا متغییرهای بیولوژیکی و شیمیایی را اندازهگیری میکنند. ممکن است تعدادی از آنها نیر تراشههای رایانهای مینیاتوری را حمل کنند که برای انجام آزمایشات محدود بر روی خاک و نمونههای دیگر طراحی شوند.
هر روبات بر اساس یک برنامهی رایانهای که از رفتار حشرات مدلسازی شده حرکت و عمل خواهد کرد. همچنین می تنواند از وجود روباتهای اطراف خود آگاهی خواهد داشت و برای عملی ساختن یک ماموریت به طور گروهی با هم فعالیت میکنند. برای مثال، اگر یکی از آنها که حامل یک حسگر شیمیایی است از کار بیفتد و یا گم شود، روباتی دیگر که یک حسگر شیمیایی را با خود حمل میکند وظیفهی آن را به عهده میگیرد.
بوستون و دابووسکی در نظر دارند دو سال آینده را صرف ساخت و آزمایش نمونههای اولیهای کنند که ممکن است طی 10 یا 20 سال آینده بر روی مریخ و یا حتی ماه قدم بگذارند.
نویسنده : علیرضا سرمدی