در باغ دولت آباد یزد بلندترین بادگیر دنیا را ببینید

برای دیدن باغ دولت آباد یزد باید به محله چهار منار و خیابان شهید رجایی بروید در آنجا سراغ کوچه فردوسی را بگیرید در این کوچه بعداز طی چند قدم درب اصلی مجموعه را در مقابل خود می بینید. برای ورود به باغ مثل دیگر عمارت های قدیمی باید از هشتی نسبتا بزرگی بگذرید تا وارد محوطه باغ شوید. در همین هشتی بخشی از جذابیت های این باغ در نظرتان جلوه گری می کند و عده ای را می بینید که صنایع دستی و سفال های زیبایی را ردیف چیده اند و در حال فروش آن ها هستند می توانید با خرید این صنایع دستی خاطره سفر به یزد را برای خود ماندگار کنید. با رسیدن به محوطه باغ، فضای سبز زیبایی روبرویتان است که شاید از نظر ظاهری کمی شما را یاد باغ فین کاشان بیندازد. اگر شب برای دیدن این باغ به اینجا بروید فانوس های زیادی را می بینید که برای روشنایی محوطه باغ به کار رفته اند و ظاهر جذابی را به باغ داده اند. در اینجا باغ بزرگی را می بینید که ۷۰ هزار متر مربع بزرگی دارد و در آن ساختمان ها، آبنماها و حوض های زیادی جای گرفته و در میان ها آن ها باغ هایی از درختان اگور، سیب و .. به چشم می خورد. یکی دیگر از جذابیت های این باغ وجود گل های رنگارنگ در محوطه باغ است که فضایی زیبا و باطراوت را به وجود آورده است.
این باغ یکی از قدیمی ترین باغ های شهر یزد است و نکته منحصربفرد و جالب درباره آن وجود بادگیری به طول ۳۳/۸ متر بر روی عمارت باغ است که بلندترین بادگیر خشتی دنیا شناخته می شود. این باغ هم در فهرست آثار ملی و هم در لیست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و از ارزشمندترین جاذبه های ایران به شمار می رود. قدمت باغ به اواخر دوره افشاریه برمی گردد زمانی که محمد تقی خان بافقی  که از خاندان خوانین یزد بود دست به ساخت این باغ زیبا زد. او در ابتدا قبل از اینکه قسمت های مختلف باغ را بسازد به فکر آبیاری درختان و گل های باغ بود برای همین با حفر قناتی به طول ۶۵ کیلومتر، آب را از مهریز به محل این باغ در یزد منتقل کرد. این قنات بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و از ترکیب ۵ رشته قنات به وجودآمده است. سرچشمه قنات ارتفاعات مهریز بود که در طول مسیر ۶۵ کیلومتری اش بخش هایی از زمین مهریز را آبیاری می کرد و چند آسیاب آبی را به راه می انداخت امروز اما دیگر از این قنات برای آبیاری باغ استفاده نمی شود و به جای آن از چاه نیمه عمیق مجاور استفاده می شود.

برای ورود به ساختمان اصلی، دربی چوبی مقابل رویتان قرار دارد که کنده کاری های جذابی در آن به کار رفته با ورود به ساختمان اتاق های زیادی می بینید که در بیشتر آن ها حوضی در وسط قرار گرفته است. درب یکی از این اتاق ها با شیشه های رنگی تزئین شده و به سمت حیاط باز می شود و با تابش آفتاب تصاویری از رنگ ها را به نمایش می گذارد. در یکی از اتاق ها هم بادگیر بلند جای گرفته  که می توانید از آن دیدن کنید. به طور کلی باغ دو بخش کلی اندرونی و بیرونی دارد و از باغ های سکونتگاهی – حکومتی به شمار می رود این یعنی این که در باغ بیرونی تشریفات حکومتی انجام می شده و باغ اندرونی در واقع اقاتگاهی خصوصی بوده است. بخش اندرونی از بخش های ساختمان هشتی، حرمسرا، بهشت آیین، مطبخ، برج دیدبانی، آب انبار خصوصی و اصطبل تشکیل شده و محل زندگی حاکم و خانواده اش بوده است. یکی از مهمترین قسمت های این بنا ساختمان هشتی آن است که در آن جربان آب و باد به جذاب ترین حالت ممکن با هم تلفیق شده اند. در داخل ساختمان یک سری حوض هایی پر از آب هست که با تلفیق باد با آن ها هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه نشین و تالارها منتقل می شود برای همین است که به این ساختمان عمارت تابستانی می گویند. این بنا که به شکل هشت ضلعی ساخته شده شامل سه شاه نشین با درهای مشبک، بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو است. در هشتی سقفی را می بینید که کادربندی های زیبایی در آن  به کار رفته و گردشگران دقایقی هنر و مهارت جزئیات آن را تماشا و تحسین می کنند.

بخش بیرونی باغ از بخش هایی مثل جلوخان و سردر، تالار آیینه، عمارت تهرانی، دو بازارچه و آب انبار عمومی تشکیل شده است. یک دیوار بلندی از جنس خشت اطراف باغ را دربرگرفته که یک برج دیده بانی دارد و در گذشته ماموری در آن قرار می گرفت تا از باغ و محوطه اطراف آن نگهبانی کند. یکی از زیبایی های این باغ تقارن به کار رفته در معماری آن است که قسمتی از جذابیت آن مدیون همین قرینه سازی های خلاقانه است که در آن همه طراحی ها با مهارت خاصی در تناسب با هم به کار رفته اند. حتما در سفر به یزد ساعتی وقت بگذارید و از این باغ ایرانی دیدن و یکی از شاهکارهای معماری ایران را از نزدیک تماشا کنید.

---

منبع: مجله الی گشت