اخلاق حرفه ای در حوزه روابط عمومی و عملکردهای آن

در سالهای اخیر تمرکز بر اخلاق و رفتار حرفه ای از سوی سازمانها به عنوان یک ضرورت در نظر گرفته شده است. پرداختن به وضعیت اخلاق حرفه ای در حوزه فعالیتهای روابط عمومی که حیطه کاری شان در بردارنده عمل، احساسات، عواطف و در یک کلام افکار عمومی است و خود نشان از اهمیت والای روابط عمومی دارد، از منظر درون و برون سازمانی، قابل بررسی و تامل می باشد.
روش مطالعه در این مقاله، تحلیل مضمونی محتوای کتب و پژوهش های حوزه روابط عمومی و ارتباطات است که نتایج آن با مطالعه کتابخانه ای30 مقاله و پایان نامه استخراج شده است. لازم به توضیح است از آنجا که تحقیقی با عنوان اخلاق حرفه ای در روابط عمومی در جستجوهای صورت گرفته یافت نشد، نگارندگان تحقیق خود را از بین مقالاتی با مضامین اخلاق حرفه ای و ارتباطات سازمانی که دربردارنده عملکرد روابط عمومی سازمانها نیز می باشد، مدنظر قرار داده است.
لازم به ذکر است که به موضوع اخلاق حرفه ای در حوزه روابط عمومی از دو منظر روابط درون و برون سازمانی نگاه شده است. یافته های مقاله نشان می دهد از بعد برون سازمانی روابط عمومی ها برای رسیدن به مرز ماندگاری و پایداری در افکار عمومی باید صداقت، امانت و حقیقت را، که اساس یک ارتباط اخلاق مدار است، رعایت کنند.
در همین مسیر، عدم تعهد به اجرای اخلاق و رفتار حرفه ای نیز تهدیدی برای مرگ سازمان تلقی می شود. در تحقیقات صورت گرفته در زمینه اخلاق حرفه ای سازمانها، بر دوری از پنهان کاری و تمرکز بر اصل صداقت در روابط عمومی ها تاکید شده است.
همچنین از بعد درون سازمانی نیز یافته ها نشان می دهد که ساختار سازمانی یکی از عوامل موثر بر اخلاق حرفه ای بوده، از نظر کارکنان مهمترین عامل ضعف اخلاق، بی عدالتی های موجود در محیط کار است. از دیگر موارد یافته شده دراین بررسی، توجه کمتر به جو اخلاقی و اخلاق حرفه ای در محیط های سازمانی و وجود تبعیض نیز به عنوان مانع بزرگی در برابر تحقق اهداف سازمانی مطرح شده است.
با این حال، یکی از مسایل اساسی جوامع بشری اخلاق حرفه ای است که نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع کار، وظیفه و مسئولیت بحساب می آید و می توان اخلاقی بودن در حرفه را حاصل دانستن، خواستن، توانستن و نگرش دانست.
رعایت اخلاق در محیط کار و زندگی منافع بسیار زیادی برای اجتماع دارد. اعم از منافع عملکردی و منافع اخلاقی. این مطالب بخصوص در عصر حاضر که جامعه با ارزشهای بسیار متنوعی در محیط کار و زندگی سروکار دارد صادق است. همچنین عدم رعایت اخلاقیات در سازمان می تواند حیات و بقای سازمان را به مخاطره بیندازد چرا که سازمان علاوه بر کسب سود باید مسئولیتهای اجتماعی را نیز برآورده سازد.
امروزه بسیاری از شرکتها به این نتیجه رسیده اند که باید در سازمان یک فرهنگ مبتنی بر اخلاق رسوخ کند. ویژگیهای تعریف شده برای اخلاق حرفه ای عواملی مانند: دلبستگی به کار، روحیه مشارکت و اعتماد، ایجاد تعامل با یکدیگر و مواردی از این دست می باشد (عباس مقانکی، 120، 1389).
رعایت اخلاق در همه زمینه ها از جمله روابط عمومی جزو مباحث مهمی است که در حیطه کار روابط عمومی باید به آن توجه کامل مبذول شود. اخلاق همانگونه که از احساسات و باورهای فرد متاثر می شود تابعی از ارزشها، هنجارها و قوانین حاکم برجامعه است. در مورد اخلاق حرفه ای رعایت امانت، درستکاری، انصاف، حریم خصوصی افراد و وفاداری در قلب حرفه ای ارتباطی قرار دارد و جلوگیری از مسایلی مثل: تبعیض، بی عدالتی، تضییع حقوق دیگران و بی توجهی به اموری مانند حقوق بشر بسیار حایز اهمیت است.

---

سارا عسکرنیا - امیرعبدالرضا سپنجی