صورتهای فلکی
مردمان باستان تصور می‌کردند که می‌توانند خطوط اصلی چهره‌ها را، در ستارگان آسمان شب پیدا کنند. این چهره‌ها معمولاً شکل‌هایی از قهرمانان، اساطیر، خدایان افسانه‌ای، مخلوقات گوناگون و اجرامی بودند که به نظر آنها بر روی زمین اثر گذار ند. این مفهوم عامیانه صورت فلکی است. اما در ستاره‌شناسی نوین، لغت صورت فلکی به بخشی از آسمان اطلاق می‌شود که در مرحله‌ی اول اشکالی را تداعی می‌کند که هزارها سال پیش برای اولین بار مورد توجه انسان‌های باستانی قرار گرفته است. این مناطق بر روی کره‌ی سماوی، مانند استان‌ها یا کشورهای مختلف بر روی نقشه‌های زمینی هستند.
در حال حاضر هر نقطه‌ای از آسمان بالای سر ما، حتماً متعلق به یک صورت فلکی است. حد فاصل بین صورتهای فلکی در قالب خط مستقیم بوده ولی شکل‌ها می‌توانند کاملاً غیرمتقارن و غیرهندسی باشند. به هر تقدیر، هر صورت فلکی تعدادی از ستارگان آسمان را درون محدوده‌ی خود جای می‌دهد.
صورت فلکی برای ایجاد راحتی و تسهیل در شناخت اجرام و پیدا کردن بخش خاصی از آسمان مفید است. از دید ما، می‌توان تصور کرد که تمام ستارگان درون محدوده‌ی یک صورت فلکی، از نظر فیزیکی با هم در ارتباط هستند. از آنجا که با چشم غیرمسلح نمی‌توان عمق فضا را تشخیص داد، لذا انسان همه‌ی ستارگان را در یک صفحه و ظاهراً در یک فاصله و بسیار نزدیک به هم می‌بیند. در حقیقت هر ستاره‌ای می‌تواند در فاصله‌ی زیادی نسبت به دیگری قرار گیرد که این جدایی تا حد صدها و حتی هزارها سال نوری هم می‌رسد.
در بین تمدن‌های باستانی اولین فرهنگ‌هایی که شروع به طبقه‌بندی آسمان برای نامگذاری نمودند عبارتند از: بابلی‌ها، هندی‌ها، یونانی‌ها، رومی‌ها، چینی‌ها و میان قاره‌ی آمریکا. انسان‌های ساکن در نیمکرهی شمالی قادر بودند فقط ستارگان قابل دید در این نیمکره را شناسایی و طبقه‌بندی نمایند، زیرا ستارگان عرض‌های جنوبی و پایینتر از آن نقاط، قابل رؤیت نبودند.
در قرن دوم میلادی بطلمیوس، ستاره‌شناس یونانی ـ‌مصری، توانست بیش از 1000 ستاره را در قالب 48 صورت فلکی در کتاب مجستی فهرست نماید. این صورتهای فلکی که یادمان دوران عتیق است، به نام «صورتهای فلکی باستانی» نامیده می‌شوند.
از قرن 16، که اروپایی‌ها به کشف مناطق جنوبی کره‌ی زمین پرداختند، فهرست ستارگان نیمکرهی جنوبی برای دنیای غرب شناخته شد. این صورتهای فلکی جدید را «صور فلکی نوین» می‌نامند.
معمولاً نامگذاری صورتهای فلکی باستانی بر اساس شکل آنهاست. صورتهای فلکی جبار و اسد ظاهراً به شکلی هستند که آنها را نامیده‌اند. تعدادی از صورتهای فلکی نوین را از روی بعضی از اختراعات، نظیر میکروسکوپ و تلسکوپ نامگذاری نموده‌اند. شکل‌ها (مثلاً خطوط واصل بین ستاره‌ها) در اصل اختیاری بوده و ممکن است روی نقشه‌های مختلف متفاوت باشند.
بعضی از صورتهای فلکی دارای بخش کوچکتری درون منطقه‌ای وسیع هستند، مانند قسمت ملاقه یا آبگردان درون خرس بزرگ. قبل از سال 1930 هر کسی هر قسمتی از آسمان را به طور دلخواه می‌توانست به هر اسمی بنامد و در نتیجه هیچ گونه مرز تعریف شده‌ای در اطراف صور فلکی وجود نداشت. لذا برای رفع شبهه و ایجاد یگانگی، ستاره‌شناسان جهان در سال 1930 تصمیم گرفتند که نام‌های خاصی (به زبان لاتین) به همراه مرزی مشخص برای کلیه‌ی صورتهای فلکی انتخاب کنند. این همان حدود و اسم‌هایی است که امروزه در سطح جهانی پذیرفته شده است.
در زیر نام صورتهای فلکی آورده شده است :
| ردیف | نام صورت فلکی | علامت لاتین | نام لاتین | بهترین زمان مشاهده در آسمان |
| 1 | آندرومدا، شاهزاده، زن در زنجیر، امراه المسلسله | And | Andromeda | آبان |
| 2 | اژدها، تِنین | Dra | Draco | تیر |
| 3 | اسب بالدار، فَرَس اعظم | Peg | Pegasus | مهر |
| 4 | اسد، شیر | Leo | Leo | فروردین |
| 5 | اکلیل شمالی، تاج شمالی، افسر شمالی | CrB | Corona Borealis | تیر |
| 6 | برساوش، قهرمان | Per | Perseus | دی |
| 7 | تازی‌ها، سگ‌های شکاری | CVn | Canes Venatici | اردیبهشت |
| 8 | تکشاخ | Mon | Monoceros | اسفند |
| 9 | ثور، گاو | Tau | Taurus | دی |
| 10 | جام، پیاله، باطیه، معلف | Crt | Crater | اردیبهشت |
| 11 | غراب، کلاغ، زاغ | Crv | Corvus | اردیبهشت |
| 12 | جبار، شکارچی | Ori | Orion | بهمن |
| 13 | جَدی، بز دریایی، بزغاله، بز ماهی | Cap | Capricornus | شهریور |
| 14 | جوزا، دو پیکر | Gem | Gemini | اسفند |
| 15 | حَمَل، بره، گوسفند | Ari | Aries | آذر |
| 16 | حوا، مارافسای، حامل مار | Oph | Ophiuchus | مرداد |
| 17 | حوت، ماهی | Psc | Pisces | آبان |
| 18 | حوت جنوبی، ماهی جنوبی | PsA | Piscis Austrinus | مهر |
| 19 | خرگوش، اَرنَب | Lep | Lepus | بهمن |
| 20 | دب اصغر، خرس کوچک | UMi | Usra minor | تیر |
| 21 | دب اکبر، خرس بزرگ | UMa | Usra major | فروردین |
| 22 | دجاجه، قو | Cyg | Cygnus | قو |
| 23 | دلفین | Del | Delphinus | شهریور |
| 24 | دلو، ریزنده آب | Aqr | Aquarius | مهر |
| 25 | ذات الکرسی، ملکه، خداوند کرسی | Cas | Cassiopeia | آبان |
| 26 | روباه، روباهک | Vul | Vulpecula | شهریور |
| 27 | زرافه، شترگاوپلنگ | Cam | Camelopardus | بهمن |
| 28 | سپر | Sct | Scutum | مرداد |
| 29 | سرطان، خرچنگ | Cnc | Cancer | اسفند |
| 30 | سکستان، ذات السدس، سکستانت | Sex | Sextans | فروردین |
| 31 | سنبله، دوشیزه | Vir | Virgo | خرداد |
| 32 | سوسمار، مارمولک، بزمجه | Lac | Lacerta | مهر |
| 33 | سهم، تیر، پیکان | Sga | Sagitta | شهریور |
| 34 | سیاهگوش | Lyn | Lynx | اسفند |
| 35 | شلیاق، چنگ رومی | Lyr | Lyra | مرداد |
| 36 | شیرکوچک، اسد اصغر | LMi | Leo minor | فروردین |
| 37 | عقاب | Aql | Aquila | شهریور |
| 38 | عقرب، کژدم | Sco | Scorpius | تیر |
| 39 | عوا، گاوران | Boo | Bootes | خرداد |
| 40 | قطعه الفرس، اسب کوچک، پاره اسب، پونی | Equ | Equuleus | شهریور |
| 41 | قوس، کماندار، نیم اسب | Sgr | Sagittarius | مرداد |
| 42 | قیطس، هیولای دریایی، نهنگ | Cet | Cetus | آذر |
| 43 | قیفاووس، سلطان | Cep | Cepheus | مهر |
| 44 | کلب اصغر، سگ کوچک | CMi | Canis minor | اسفند |
| 45 | کلب اکبر، سگ بزرگ | CMa | Canis major | بهمن |
| 46 | کوره، تنور | For | آذر | |
| 47 | گیسوی برنیکه، موی برنیکه | Com | Coma Berenices | اردیبهشت |
| 48 | مار، سر مار، دم مار | Ser | Serpens | تیر و مرداد |
| 49 | مار آبی، مار دریایی، شجاع | Hya | Hydra | فروردین |
| 50 | مثلث | Tri | Triangulum | آذر |
| 51 | ممسک العنان، ارابه ران، عنان دار | Aur | Auriga | دی |
| 52 | میزان، ترازو | Lib | Libra | خرداد |
| 53 | نهر، جوی، رودخانه فلکی | Eri | Eridanus | دی |
| 54 | هرکول، جاثی، پهلوان، بر زانو نشسته | Her | Hercules | مرداد |
صورتهای فلکی نیمکرهی جنوبی :
این صورتهای فلکی در جنوب میل منهای 30 درجه واقعند، لذا عمدتاً از عرض‌های جنوبی قابل مشاهده می‌باشند. در ایران هم تعدادی از آنها را، در عرض های پایینتر می‌توان دید.
| ردیف | نام صورت فلکی | نام لاتین |
| 1 | آب مار، نر مار | Hydrus |
| 2 | آپوس، پرنده بهشتی | Apus |
| 3 | اِسکنه، قلک سنگتراشی | Caelum |
| 4 | اکلیل جنوبی، تاج جنوبی | Corona Australis |
| 5 | پرگار، قطب نما | Circnus |
| 6 | تلسکوپ | Telescopium |
| 7 | تیر حمال، شاه تخته | Carina |
| 8 | ثُمن، اکتان، هشتک | Octans |
| 9 | چلیپا، صلیب جنوبی | Crux |
| 10 | حجار، سنگتراش | Sculptor |
| 11 | حربا، آفتاب پرست | Chamaeleon |
| 12 | حمامه، کبوتر | Columba |
| 13 | خط کش، گونیا، تراز | Norma |
| 14 | درنا | Grus |
| 15 | ساعت | Horlogium |
| 16 | سبع، گرگ | Lupus |
| 17 | شبکه، تور | Reticulum |
| 18 | شراع، بادبان | Vela |
| 19 | طاووس | Pavo |
| 20 | طوغان، توکان | Tucana |
| 21 | عنقا، ققنوس، سیمرغ | Phoenix |
| 22 | قطب نما | Pyxis |
| 23 | قِنطورس، ظلیم | Centaurus |
| 24 | کشتیدم | Puppis |
| 25 | کوه میز، میز صحرایی | Mensa |
| 26 | ماهی پرنده | Volans |
| 27 | ماهی زرین، طلاماهی | Dorado |
| 28 | مثلث جنوبی | Triangulum Australe |
| 29 | مجمره، آتشدان، عودسوز | Ara |
| 30 | مِفرغه الهوا، تلمبه بادی | Antlia |
| 31 | مگس | Musca |
| 32 | میکروسکوپ | Microscopium |
| 33 | نقاش | Pictor |
| 34 | هندی | Indus |
پیدا کردن صورتهای فلکی در آسمان
فکر میکنم علاقه مند شدید که این صورتهای فلکی را در آسمان پیدا کنید. برای این کار ابتدا باید یک نقشه آسمان شب را تهیه کنید که این صورتهای فلکی در آنها مشخص شده باشند و سپس با استفاده از نقشه و دوربین دو چشمی یا تلسکوپ می‌توانید ستاره های تشکیل دهنده این صورتهای فلکی را رصد کنید. البته اگر آسمان محل سکونتتان صاف باشد و آلودگی نوری نداشته باشد می‌توانید با چشمان غیرمسلح نیز به شکار این اجرام آسمانی بروید.ساخت صورتهای فلکی
ستاره هایی که در زیر می‌بینید را به هم وصل کنید تا صورتهای فلکی نهفته در هر یک را بتوانید ببنید.
در جدول زیر نیز می توانید تصاویری برخی از صورتهای فلکی را مشاهده نمایید.
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
 |  |
|  |
