حالا ماه شدم!
حتماً تا به حال شنیده اید که وقتی میخواهند از صورت زیبایی تعریف کنند، آن را به ماه شب چهارده تشبیه میکنند!! نظر شما چیست؟ یعنی ماه این قدر زیباست که برای تشبیه زیبایی از آن نام ببرند. خب اگر شما موافق این نظر هستید پیشنهاد میکنم که هیچ وقت از پشت دوربین و یا تلسکوپ به ماه نگاه نکنید؛ چون فکر کنم از زیبایی ماه غش کنید.
برخلاف تصور عامه مردم، سطح ماه پر از دهانه های ناشی از برخورد اجرام دیگر و چاله است که وقتی با تلسکوپ به آن نگاه میکنیم، اصلاً منظره زیبایی نیست. دو نظریه درباره تکوین پستی و بلندی های سطح ماه وجود دارد. نظریه محتمل تر این است که شهاب سنگ هایی که ماه در مسیر خود با آنها برخورد کرده است، مسئول نشانه های سطحی ماه هستند. این شهاب سنگها بیشتر موجب پیدایش دهانهها شدند؛ ولی معدودی که خیلی بزرگ بودند توانستند در زمانی که داخل ماه هنوز سیال بود در سطح ماه شکافهایی ایجاد کنند و جریانی از گدازه را سبب شوند که سطح را بپوشاند و همه دهانه های دور و بر را محو کند.
دریاهای تاریک
لکههایی که با چشم عادی و غیر مسلح روی سطح ماه مشاهده میشوند به شکل اقیانوس به نظر میرسند که به همین خاطر دریا نامیده شدهاند. میدانیم که نیروی جاذبه ماه کوچک و آن قدر کم است که قادر به نگاه داشتن آب و هوا نیست، بنابراین ماه هیچ گاه دارای اقیانوس نبوده است. دریاهای ماه محوطه ای عظیم و کاملاً خشک از سنگ گدازهها هستند. این گدازهها میلیاردها سال پیش در بخشهایی از سطح سفید ماه که مملو از دهانههای آتشفشانی بوده سرازیر شده و روی قسمتهایی از آنها را پوشانیده است.
سپس این حجم عظیم گدازهها، سرد شدند. در حال حاضر چون مانند سابق، اجرام آسمانی زیادی در فضا وجود ندارد، دریاهای ماه به ندرت مورد اصابت گلولههای آتشین و بزرگ فضایی واقع میشوند. به طوری که این مناطق تاریک، دارای دهانههای آتشفشانی بسیار کمتری نسبت به چشم اندازهای سفید قدیمی هستند.در جدول زیر نام دریاهای ماه به زبان لاتین و فارسی را مشاهده میکنید.
دریای شرقی | Mare Orientale |
اقیانوس طوفانها | Oceanus Procellarum |
دریای باران | Mare Imbrium |
دریای ابرها | Mare Nubium |
دریای رطوبت | Mare Humorum |
دریای شادی | Mare Sererenitis |
دریای آرام | Mare Tranquilitatis |
دریای شهد | Mare Nectaris |
دریای حاصلخیزی | Mare Foecunditatis |
دریای بخارها | Mare Vaporum |
دریای خطرها (بلایا) | Mare Crisium |
دریای اسمیت | Mare Smythii |
دریای کناره | Mare Marginis |
دریای امواج | Mare Undarum |
دریای کف آلود | Mare Spumans |
دریای مسکو | Mare Moscoviense |
دریای استعداد | Mare Ingenii |
دریای جنوبی | Mare Australe |
دریای سرما | Mare Frigoris |
دریای هامبولت | Mare Homboldtianum |
خلیج کوچک رنگین کمان | Sinus Roris |
خلیج کوچک شبنم | Sinus Iridum |
خلیج کوچک سیلها | Sinus Roris |
خلیج کوچک میانه | Sinus Aestuum |
باتلاق عفونت | Palus Putredinis |
دریاچه رویاها | Lacus Somniorum |
دریاچه مرگ | Lacus Mortis |
باتلاق بیماریها | Palus Epidemiarum |
مشاهده سطح ماه به صورت سه بعدی
اکنون کاربران اینترنت میتوانند به هر کجای کره ماه که میخواهند سفر کنند. نسخه جدید برنامه Nasa World Wind میتواند شما را به هر کجای ماه که میخواهید برساند. فقط کافی است روی تصویر آشنای ماه زوم کنید تا به تصاویر پرکیفیت قمر زمین دست پیدا کنید؛ تصاویری که مدارگرد کلمنتاین در دهه 1990 تهیه کرده است.
برنامه نویسان ناسا در مرکز تحقیقاتی آمس (مستقر در سیلیکون ولی، کالیفرنیا) در ابتدا این برنامه را برای انتقال تصاویر و اطلاعات به دست آمده از ماهوارهها به اینترنت نوشته بودند. نرم افزار World Wind فقط از تعداد محدودی از تصاویر کلمنتاین استفاه میکند، اما کوچک ترین جزئیات این تصاویر 20متر بزرگی دارند. هیچ کس تا پیش از این نتوانسته بود سطح ماه را در محیطی سه بعدی و هوشمند مشاهده کند. ماهواره کلمنتاین در سال 1994 به سمت ماه پرواز کرد و در طول گردش دو ماهه خود نزدیک به دو میلیون تصویر از سطح ماه تهیه کرد. البته هدف اصلی مأموریت این مدارگرد، آزمودن تجهیزات اپتیکی و آشکارسازهای پرکیفیت تصویربرداری برای نسل آینده ماهواره های نظامی بود.
روزانه بیش از ده هزار نفر از خدمات اینترنتی این نرم افزار استفاده میکنند و شما هم میتوانید با مراجعه به پایگاه اینترنتی worldwind، این نرم افزار را رایگان دریافت کنید.
مشاهده سطح ماه توسط Google Moon
به مناسبت سی و ششمین سالگرد فرود انسان بر کره ماه، موتور جستوجوی گوگل سرویسی موسوم به Google Moon را راهاندازی کرد که امکان دسترسی به نقشههای کره ماه را برای علاقهمندان فراهم میآورد.
کاربر میتواند روی این نقشهها که توسط ناسا به گوگل داده شده زوم کند و از طریق آنها از محل فرود سفینههای مختلف فضایی روی ماه مطلع شود. البته امکان زوم روی این نقشهها، به علت تعداد اندک آنها محدود است.
اگر دوست دارید به این سرویس سری بزنید به آدرس http://moon.google.com مراجعه کنید.
نویسنده : علیرضا سرمدی