اینجا هر روزِ سال یخچال است

 
همدان از جمله استان‌های کشور است که برای هر قشر از ماجراجویان و دوستداران سفر مناطقی دارد که آن‌هارا شگفت زده می‌کند. غار علی صدر، دیواره یخی آبشار گنجنامه، مقبره باباطاهر، گنبد علویان، آرامگاه ابوعلی سینا، قله الوند، سنگ نوشته‌های گنجنامه، تپه هگمتانه، مقبره استر و مردخای (زیارتگاه کلیمیان)، آرامگاه حَیَقوق نبی (از پیامبران بنی اسرائیل که دوبار از دنیا رفت)، سراب گیان و کلیسای کاتولیک حضرت رفائیل تنها چند نمونه از جاذبه‌های گردشگری سیاحتی، زیارتی و تاریخی همدان هستند که موجب شده این منطقه از ر به عنوان یکی از قطب‌های مهم گردشگری محسوب شود.

در گوشه‌کنار همدان نقاط و آثار دیدنی بسیاری به چشم می‌خورد، اما این استان در حوزه گردشگریِ کوهستان دستی "ویژه" بر آتش دارد و در این زمینه از استان‌هایی به شمار می‌آید که در هر فصل از سال میزبان کوهنوردان و ماجراجویان از داخل و خارج کشور است.


منازل ییلاقی دره مراد بیگ

همدان به شکل نعل اسبی از شرق به غرب در محاصره کوه است. از آنجایی که این شهر در دامنه کوهستان قرار دارد، منزلگاهی موقت برای کوهنوردان، دیواره‌نوردان و طبیعت‌گردان‌ها است. در خط‌الرأس کوهستان الوند که طول تقریبی آن بیش از ۳۰ کیلومتر است، قله‌های «کلاه‌قاضی»، «یخچال»، «کمرلرزان»، «الوند»، «کلاغ‌لان»، «دائم‌برف» و «قزل‌ارسلان» فرازهای اصلی این خط‌الرأس را تشکیل داده است.

از میان این قله‌ها، «یخچال» نام بلندترین نقطه استان همدان است. قله‌ای به بلندای ۳۵۸۰ متر که در انتهای دره‌ای که «هزار پیچ» نام دارد قد برافراشته است؛ البته که ایستادن بر بلندای این قله برای کوهنوردان مشقت‌های زیادی در پی دارد.

راهِ رسیدن به این قله از دره مرادبیگ و دره هزارپیچ می‌گذرد. حتی زیبایی‌های شگفت‌انگیز کوچه باغ‌های دره مرادبیگ و هزارپیچ در این روزهای پاییزی نیز باعث نشده تا گردشگران دهکده تفریحی گنجنامه را فراموش کنند. اینجا علی‌رغم طبیعت نابی که دارد، اما نسبت به الوند، دشت میشان و آبشار گنجنامه، شاهد جمعیت کمتری از طبیعت‌گردان‌های غیر بومی است.

شرایط زیست محیطی و عوامل طبیعیِ این قله به گونه‌ای است که اقشار مختلف مردم می‌توانند از جاذبه‌های طبیعی موجود در این کوهستان بهره‌مند بشوند. "یخچال" همچنان ناشناخته است، در حالیکه دامنه قله آن از یک روددره آغاز می‌شود که آبِ آن از چشمه‌های بالادستِ کوهستان در جریان است. نام این رود دره را «هزار پیچ» گذاشته‌اند، در اطراف این رود دره به وفور چمن‌زار یافت می‌شود که در فصل بهار رنگ سبز مخملی دارد و در پاییز هم به رنگ دارچین می‌شود. اغلب خانواده‌های همدانی برای تفریح به این منطقه می‌آیند.

پیرمرد روستایی در کوچه باغ‌های دره مرادبیگ
در طول مسیر صعود به قله، چندین گوسفندسرا به چشم‌ می‌خورد که نشان می‌دهد این منطقه چراگاه مناسبی برای دام است. در مسیر صعود به قله یخچال آنچه چشم را مجذوب خود می‌کند، علف‌زارهایی هستند که به ندرت پاکوب شده‌اند و همین موجب شده تا پوشش گیاهی این منطقه بکر باقی بماند.

در ادامه مسیر، سه ساعت پس از عبور از دره هزار پیچ و دره مرادبیگ، به کمرکش کوه می‌رسیم که بر فراز آن نمای پناهگاه پیداست. پیمایش‌ این کمرکش به دلیل شیب تند آن، برای کوهنوردان کم‌تجربه احتمالا دشوار و خسته‌کننده است، اما با این وجود مسیر پیچ در پیچِ این کمرکش تا پناهگاهِ "صاحب‌الزمان(عج) قله یخچال" حدود دو ساعت و نیم طول می‌کشد.

پناهگاه «صاحب زمان(عج) قله یخچال» در ارتفاع ۳۲۰۰ متری جانمایی شده است. این پناهگاه به دلیل داشتن پنل‌های خورشیدی، سرویس بهداشتی و نوع طراحی و ساخت آن، از مجهزترین پناهگاه‌های کوهستانی در کشور است.
عموم کوهنوردان قبل از حمله نهایی به قله یخچال، استراحتی کوتاه در این پناهگاه دارند. هنگام صعود نهایی نیز معمولا کوله و وسایل غیرضروری خود را در پناهگاه می‌گذارند تا بتوانند مسیر پایانی صعود را که رفت و برگشتِ آن یک ساعت و نیم زمان می‌برد با آسودگی طی کنند. مسیر رسیدن به قله شیب ملایم و عرض تقریبا وسیعی دارد و همین احتمال آسیب‌های جانی را کاهش می‌دهد.

دلیل نامگذاری قله یخچال نیز به دلیل زاویه تابش خورشید بر پیکره کوهستان است. چراکه در اغلب طول سال این کوهستان سفیدپوش است و تابش نور خورشید به آن به گونه‌ای است که چندان این منطقه گرم نمی‌شود.