پارک ملی گلستان، یکی از ذخیره های زیستی زمین

مطمئنا یکی از سرسبزترین و دیدنی ترین مناطق طبیعی ایران پارک ملی گلستان است، پارکی که در سال ۱۳۵۴ در فهرست میراث جهای یونسکو هم به ثبت رسیده است و یکی از ۵۰ ذخیره گاه زیست محیطی زمین محسوب می شود. این پارک اولین پارک ملی ایران است و تا حالا چندین و چند بار نام آن در زمان های مختلف تغییر کرده است. در ابتدا این پارک جنگلی به نام منطقه ی حفاظت شده ی آلمه وایشکی شناخته می شد و چند سال بعد به پارک وحش و بعد از مدتی هم به پارک قرخود و در آخر هم به پارک ملی تغییر نام داد و در سال ۱۳۵۴ هم در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد این پارک علاوه بر ثبت ملی و ثبت جهانی، در فهرست میراث طبیعی ایران هم ثبت شده است.

درباره ی پارک ملی گلستان باید گفت که این پارک اولین و بزرگ ترین پارک ملی در ایران است که مساحتی حدود ۹۱ هزار هکتار را در بر می گیرد. این پارک همان طور که از اسمش هم مشخص است در استان گلستان واقع شده است  البته بخشی از آن در استان خراسان شمالی و بخش دیگری هم در استان سمنان قرار دارد. پارکی که پر است از صخره های آهکی و تپه هایی که در جایی ارتفاع می گیرند و در جایی شیب بسیار کمی پیدا می کنند و به دلیل اختلاف ارتفاعی که در قسمت های مختلف آن وجود دارد محیط بسیار مناسبی برای انواع گونه های جانوری است.

آب و هوای پارک ملی گلستان
آب و هوا در این پارک اصلا ثابت نیست و بنا به ماه و فصل تغییر می کند اما به طور کلی درجه ی حرارت بین منفی ۲۵ درجه ی سانتیگراد تا مثبت ۳۵ درجه ی سانتیگراد است و سالانه بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی متر باران در آن می بارد. همین آب و هوا و متغیر بودن آن هم دلیل دیگری است که باعث تنوع گونه های جانوری شده است.

حیوانات پارک ملی گلستان
در این پارک می توان حیواناتی مثل آهو، یوزپلنگ، قوچ و میش و بز را دید. به طور کلی ۶۹ گونه پستاندار در این پارک زیست می کنند که از بین آن ها باید به پلنگ و خرس قهوه ای به عنوان بزرگ ترین گوشتخواران اشاره کرد. یکی از حیواناتی که در این پارک شناسایی شده است و گفته می شود که در جای دیگری درایران دیده نشده است گونه ای از سمور به نام سمور جنگلی است که جانوری گوشتخوار است و حیواناتی مثل آهو، قوچ و میش، گراز، مرال، گربه جنگلی و ۲ نوع روباه مختلف از گونه های دیگری هستند که در پارک ملی گلستان زندگی می کنند.

اما حیات وحش این پارک دیدنی به همین جا ختم نمی شود و یکی از بهترین چیزهایی که در مورد این پارک وجود دارد این است که گرازهای بی شماری در آن، آن هم در کنار انسان ها بدون ترس از آن ها زندگی می کنند و راه می روند و این ترس به اندازه ای در این پارک ناشناخته است که حتی در سفر به پارک ملی گلستان می توانید تعداد زیادی از این گرازها را ببینید که از دست انسان ها غذا می خورند! البته این موضوع در بسیاری از مناطق دنیا اصلا عجیب نیست اما در کشور ایران قطعا عجیب است.

پرنده ها هم از گونه های دیگر جانوری در این پارک هستند که بسیار متنوع هستند برای مثال ۱۴۹ گونه پرنده ی مختلف در آن شناسایی شده اند پرنده هایی مثل کبک، قرقاول، تیهو، بلدرچین، دارکوب، بلبل، زنبورک ها، قرقی، جغد، گونه ی خاصی از عقاب و هما واین تنها چند نمونه از پرنده های پارک ملی گلستان هستند

متاسفانه یکی از پدیده هایی که زیاد در این پارک دیده شده و اتفاق می افتد شکار غیر مجاز این حیوانات است که همین باعث شده تا بسیاری از آن ها مثل هما و یا قوچ ها در خطر انقراض کامل قرار بگیرند.

پوشش گیاهی هم در این پارک بسیار متنوع و رنگارنگ است، درخت های انجیر، توت وحشی، ازگیل، زالزالک، گوجه وحشی، گردو، تمشک، انار و گلابی وحشی، کلهو، شیر خشت، گون و خار شتر و… از گونه های شاخص گیاهی این پارک محسوب می شوند.

در هر فصلی که بخواهید از این پارک دیدن کنید به زیبایی وصف ناپذیری از طبیعت روبرو خواهید شد، اگر در فصل بهار به آن جا بروید می توانید به تمشایای طبیعت تازه و گل های خوش رنگ بنشینید، سفر در فصل تابستان مساوی است با دیدن حیات مختلفی مثل مرال ها، در فصل پاییز هم قارچ ها در این منطقه رشد می کنند و فصل زمستان هم  زیبایی های خود را دارد.

از دیگر دیدنی های این پارک آبشاری مرتفع به ارتفاع ۱۱۰ متر به نام آبشار اوچر است که البته آبشار دائمی نیست و برا ی دیدن آن حتما باید در فصل بهار به پارک ملی گلستان بروید.

متاسفانه این منطقه را عوامل طبیعی و غیر طبیعی زیادی تهدید می کند، وجود شکارچیان غیر مجازی که حیوانات پارک را شکار می کنند خطری جدی برای این گونه های کمیاب محسوب می شود و تقریبا با این که از این منطقه حفاظت می شود، این تهدید همیشه هست از طرف دیگر رفت و آمد های زیاد به این منطقه باعث اتفاق افتادن تصادف های زیاد و کشته شدن حیوانات به خصوص گرازها در جاده می شود. عواملی مثل آتش سوزی و سیل هم از عوامل دیگری است که باعث از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری زیادی می شود، حتی این سیل ها می تواند بسیار هولناک باشند و باعث کشته شدن انسان ها هم شوند برای مثال در سیلی که در سال ۱۳۸۰ اتفاق افتاد، اجساد ۲۸۰ مسافری که در این پارک بودند پیدا شد. پارک ملی گلستان یکی از ۵۰ ذخیره گاه زیستی در این کره ی خاکی است و حفاظت از آن نه فقط به خاطر خودمان بلکه باید به خاطر مردم جهان باشد.

---

منبع: مجله الی گشت