تبیان، دستیار زندگی
پروفسور حسابی را همه می‏شناسیم. او واقعاً چون ستاره‏ای پر نور درخشید و همه جا را روشن کرد.محمود حسابی در سال 1281 شمسی در تهران متولد شد، پدر و مادرش اهل تفرش بودند. محمود چهار ساله بود، كه همراه با خانواده و پدر بزرگش كه سفیر ایران در بغداد بود
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پروفسور حسابی
پروفسور حسابی

پروفسور حسابی را همه می‏شناسیم. او واقعاً چون ستاره‏ای پر نور درخشید و همه جا را روشن کرد. محمود حسابی در سال 1281 شمسی در تهران متولد شد، پدر و مادرش اهل تفرش بودند. محمود چهار ساله بود، كه همراه با خانواده و پدر بزرگش كه سفیر ایران در بغداد بود، به بغداد رفت و پس از دو سال به دمشق و یك سال بعد به بیروت عزیمت كرد. در سن هفت سالگی در مدرسه شبانه روزی فرانسوی بیروت ثبت نام نمود و مشغول تحصیل شد،او علاقه‏ی فوق‏العاده‏ای به تحصیل داشت.

هنوز چند ماهی نگذشته بود، كه زمان مأموریت پدربزرگش در بیروت، به پایان رسید و قرار بر این شد، كه محمود و برادر بزرگش، به تنهائی در مدرسه شبانه روزی فرانسوی بیروت بمانند و تحصیلات خود را ادامه دهند، اما هنگام ترك بیروت، بیتابی مادرشان سبب شد، كه مادر از كشتی پیاده شود و در بیروت بماند، سال اول تحصیل محمود بسیار مشکل بود چون او با داشتن مذهب و ملیت متفاوت با سایر دانش‏آموزان (یعنی مسلمان و ایرانی بودن محمود ) و نداشتن زبان فرانسه و عربی،مواجه بود. اما پس از گذشت یک سال، محمود زبان فرانسه و عربی را به خوبی فرا گرفت و در دروس دیگر هم، استعداد سرشار خود را نشان داد، به طوری كه در سال دوم، شاگرد اول مدرسه شد و جایزه دریافت كرد.

جالب توجه اینكه نمره‏های محمود در زبان فرانسه، بالاتر از نمرات هم‏شاگردی‏های فرانسوی‏الاصل او بود، این برتری درسی، در سال‏های بعد نیز ادامه داشت، تا جائی كه وضع محمود، زبانزد معلمان و دانش‏آموزان گردید. او در سن یانزده سالگی آموزش دوره متوسطه را آغاز كرد، اما با شروع جنگ جهانی اول، مدرسه فرانسوی بیروت تعطیل شد و محمود در منزل، از یك معلم خصوصی درس یاد می‏گرفت و مادرش هم به او زبان فارسی یاد می‏داد و او را در یادگیری مسائل تشویق و یاری می‏کرد.

او با آموزش زبان فارسی شروع به خواندن کتاب گلستان و بوستان سعدی، غزلیات حافظ و قرآن کرد استعداد و حافظه‏ی محمود به اندازه‏ای قوی بود که در یک تابستان، توانست با مطالعه‏ی كتاب فرهنگ «آلمانی فرانسه»، زبان آلمانی را به خوبی یاد بگیرد.

محمود بعد از آن زبان انگلیسی را هم خوب یاد گرفت و در کالج آمریکایی ثبت‏نام کرد و مشغول تحصیل شد اما پولی که از ایران برای آنها فرستاده می‏شد، به دلایلی قطع شد، در نتیجه وضع مالی و اقتصادی آنها به مشکل برخورد. مادر محمود شروع به فروختن زیورآلات خود و وسایل قیمتی منزل کرد تا بتواند زندگی خود و فرزندانش را اداره کند ولی کم‏کم این منبع درآمد به پایان رسید. مادر از این وضعیت سخت ناراحت بود، با این که بچه‏ها او را دلداری می‏دادند ولی او طاقت نیاورد و از ناراحتی سكته كرد و سخت بیمار شد.

پروفسور حسابی

آنها در شرایط خیلی بدی قرار داشتند و مجبور بودند نان خشک جمع کنند و برای ادامه‏ی زندگی از آنها استفاده کنند. اما علی‏رغم همه‏ی مشکلات محمود سال‏های تحصیلی خود را با موفقیت پشت سر می‏گذاشت و علاوه بر درس، در رشته‏های مختلف ورزشی هم فعالیت داشت و مربی شنا شد. پس از پایان جنگ جهانی اول، در مدرسه مهندسی فرانسوی بیروت ثبت نام كرد و تحصیلات خود را در آن مدرسه دنبال نمود.

او در ایام تابستان، با نقشه كشی و خدمت در یك مؤسسه راه سازی، هزینه‏های زندگی و تحصیل خود را تأمین می‏نمود و پس از سه سال دیپلم مهندسی دریافت كرد، سپس به دانشگاه آمریكائی، كه تحصیل در آن را ناتمام گذاشته بود بازگشت و پس از چهار سال با اخذ لیسانس در رشته‏های تاریخ، ریاضی، زیست‏شناسی و اخترشناسی فارغ التحصیل گردید.

بعداز آن از بیروت به فرانسه رفت و در دانشكده‏ی برق مشغول تحصیل شد و با دریافت دیپلم مهندسی برق، در راه آهن سراسری فرانسه مشغول به كار شد، اما روح كنجكاو و استعداد سرشارش ارضاء نمی‏شد و با موفقیت چشمگیری در امتحان دشواری كه پروفسور «فابری» از او گرفت، محمود به دانشگاه سوربن فرانسه راه یافت و در دكترای رشته‏ی فیزیك تحصیلات خود را ادامه داد و طولی نکشید که او دكترای فیزیك، را با درجه‏ی ممتاز دریافت کرد و به ایران برگشت و در وزارت راه مشغول به كار شد. دكتر محمود حسابی، پدر فیزیك نوین و چهره تابناك علوم جدید در ایران، یكی از شخصیت‏های برجسته و برگزیده دانش در سطح جهان و به‏خصوص این مرز و بوم بود، كه بیش از شصت سال خدمات ارزشمند علمی و فرهنگی به كشور نمود.

او در انتقال علم جدید به ایران، عمده‏ترین سهم را داشت، كه قابل مقایسه با هیچ كسی نیست. دكتر حسابی بانی اولین دانشگاه و اولین دارالمعلمین و بنیانگذار ده‏ها مركز تحقیقاتی و پژوهشی در ایران بود، به طوری كه در تاریخچه آموزش فیزیك دانشگاهی و تأسیس دانشگاه در ایران، با نام دكتر حسابی رقم زده شد. او عاشق خاک ایران و مملکتش بود، او دوست داشت ایران همیشه سرافراز باشد و شکوفایی علمی این کشور را آرزو داشت. به‏طوری که دوست نداشت لحظه‏ای از كشورش دور شود. 3نمونه از مشاغل و خدمات پروفسور حسابی در ایران به این شرح است.

1- مهندسی راه در وزارت راه و ترابری.

2- ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی در ایران.

3- نوشتن قانون دانشگاه و تأسیس دانشگاه تهران.

همچنین پروفسور حسابی مقالات و رساله‏های فراوانی در زمینه‏های مختلف دارد از جمله: تفسیر امواج- ماهیت ماده- ذرات پیوسته- توانایی زبان فارسی.

پروفسور حسابی در انجمن‏های علمی سطح بالای جهان عضویت داشت و در اكثر محافل و مراكز علمی دنیا، كنفرانس‏های علمی ارائه كرد. او از سوی یك مركز علمی در آمریكا، به عنوان كاندیدای مرد سال 1990 جهان انتخاب شده است.

وی، فیزیكدان برجسته‏ی معاصر، با کسب نام نیك و بجای گذاشتن این همه آثار علمی و فرهنگی، بی‏شمار، پس از یك عمر نود ساله كوشش و تلاش، دوازدهم شهریور 1371 شمسی قمری در بیمارستان دانشگاه ژنو، زندگی پربار خود را ‏بدرود گفت.

دوست نوجوانان

تنظیم: بخش کودک و نوجوان

**********************************

مطالب مرتبط

ابوریحان نابغه بزرگ ایرانی (1)

شاعر تک بیت‏های ناب

تاریخ نویسی که جزء تاریخ شد

شرح حال دهخدا

لقمان حکیم

فیلسوف نقاش!

برادر دریا

رودکی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.