عکاسی آسمان شب

عکاسی نجومی و آسمان شب یکی از شاخه‌های جذاب هنر عکاسی به شمار می‌آید. عکس‌های زیبا و مسحورکننده آسمان شب باعث شده تا هر روزه علاقه مندان بیشتری به این شاخه روی آورده و آنرا به عنوان یک سرگرمی یا فعالیت حرفه‌ای برگزینند. اگرچه گرفتن چنین عکس‌هایی آنقدرها هم مشکل نیست اما نیازمند صبر و حوصله فروان، انتخاب مکان مناسب و تمرین زیاد است.
در ادامه این مقاله به نکات عکاسی آسمان شب و برخی تکنیک‌های رایج در عکاسی نجومی خواهیم پرداخت. این نکات برگرفته از مقالات و نوشته‌های برخی از موفق ترین  و بزرگترین عکاسان جهان می‌باشد و به شما کمک خواهد نمود تا درک بسیار بهتری از ملزومات، مفاهیم و نکات کلیدی در عکاسی آسمان شب بدست آورید.

آسمان شب

آسمان شب متغیر است. بعضی از شب‌ها به رنگ خاکستری و ابری، برخی شب‌ها پوشیده با ستارگان، و برخی شب‌ها شاهد حرکت ابرها و جبهه‌های آب و هوایی مختلفی هستیم. استفاده از سرعت‌های شاتر طولانی مدت، راهکار و کلیدی برای گرفتن عکس‌هایی تخیلی و بسیار زیبا از آسمان شب است. پس صبور باشید و خواهید دید که این نوع از عکاسی به طبیعت دوم شما تبدیل خواهد شد.

1- مسیر حرکت ستارگان

با توجه به چرخش زمین حول محور خود، اینطور به نظر می‌رسد که نور ستارگان در دوایری در اطراف قطب آسمانی در حرکت می‌باشند. این حرکات پس از حدود 5 تا 10 دقیقه قابل تشخیص می‌باشند و به شکل خطی از نور توسط دوربین شما قابل ترسیم می‌باشد. برای عکاسی از چنین افکت خارق العاده‌ای، شما نیازمند یک سه-پایه عکاسی محکم و صبر فراوان هستید. لنز را در حالت فوکوس بینهایت قرار داده و مود دوربین را به دستی (Manual) و یا  Bulb shootingتغییر دهید. سپس با استفاده از آزادی کابل دوربین قادر خواهید بود تا به عکاسی از ستارگانی که در امتداد آسمان در حرکت می‌باشند بپردازید. پرتوگیری ( یا همان نوردهی) و قرار دادن لنز در معرض نور ستارگان می‌تواند در فاصله زمانی چندین دقیقه تا حتی چندین ساعت انجام گیرد. اگر همواره چند نکته کلیدی، از جمله زمان بندی، ترکیب عناصر و ذخیره باطری را به خاطر بسپارید، عکاسی از مسیرهای ستاره‌ای برای شما آسان تر خواهد بود.

2- مکان مناسب را پیدا کنید

بهترین مکان برای مشاهده و عکاسی از آسمان شب معمولاً حومه روستایی و خارج از شهرها می‌باشد، چراکه نور مصنوعی ساطع شده در محیط شهری باعث ایجاد عارضه‌ای به نام آلودگی نوری می‌شود. برای اینکه به خوبی قادر به مشاهده ستارگان و آسمان شب باشید بایستی از شر این نورهای مصنوعی خلاص شوید. معمولاً در عکاسی نجومی یک آسمان کاملاً تاریک ترجیح داده می‌شود اما نورهای مصنوعی شهر مانع از این تاریکی مطلق آسمان می‌شوند. بسیاری از مبتدیان با باز نگه داشتن شاتر برای فاصله زمانی‌های طولانی، بلندترین مسیرهای حرکت ستارگان را به عنوان هدف عکاسی نشانه می‌روند. اگرچه، آنها تاثیر ایجاد شده از نور محیط بر آسمان را (که گاهاً تشخیص آن نیز دشوار است)  دست کم می‌گیرند. علاوه بر این نورهای مازاد(مانند مهتاب) می‌توانند باعث ایجاد تاثیرات مخرب و بسیار بدی بر عکس‌هایی با سرعت شاتر طولانی شوند.
مثلاً وقتی که دیافراگم دوربین را به مدت زمان 20 دقیقه باز نگه می‌دارید، حتی یک ساعت پس از غروب خورشید، تصویر حاصل ممکن است به مانند عکسی که در روز گرفته‌اید نمایش داده شود. به طور مشابه، عکسی در ماه شب چهاردهم (ماه کامل) با زمان نوردهی در حدود 10 دقیقه ، می‌تواند مانند تصویری در روز به نظر برسد. بنابراین، برای گرفتن عکس‌هایی با شاترهای طولانی بهتر است در زمان هلال ماه نو، قبل از طلوع ماه و یا پس از غروب ماه اقدام نمایید. در این اوقات، نور پدیدار شده از ستارگان مشهودتر بوده و تصویر شما عالی خواهد بود.

3- سرعت شاتر با فاصله زمانی‌های طولانی

هنگامی که به عکاسی آسمان شب با پرتوگیری بلندمدت مشغولید، پرتوگیری‌های بیشتر از 15 دقیقه چرخش زمین را نشان خواهند داد. شما نیازمند لنزی با زاویه دید وسیع و البته یک 3پایه محکم خواهید بود. همچنین بایستی از کابل آزاد دوربین استفاده کنید، تا در لحضه‌ای که عکس می‌گیرید، از هر نوع لرزش دوربین ممانعت ورزید. لنز را در فوکوس (کانون توجه) بینهایت قرار دهید و دوربین را به مود B)  Bulb Shooting mode) تغییر وضعیت دهید. برای دستیابی به نتایج مطلوب دیافراگم را در f/4 قرار دهید، و با فشردن کلید دوربین (از طریق کابل یا ریموت) شاتر را باز کنید. بهتر است ازISO 100  استفاده کنید (توضیحات بیشتر مربوط به ISO  در پایان این مقاله آمده است) تا نویز دیجیتال را در کمترین حد ممکن نگه دارید. توجه داشته باشید از آنجا که آسمان کاملاً تاریک است، برای پرتوگیری‌های بالای 15 ثانیه، کوچکترین عوامل می‌توانند باعث ایجاد نویز دیجیتال در عکس شما شوند. برای تکمیل عکس، پس از گذشت زمان مور نظر، کلید ریموت را دوباره فشرده و شاتر را ببندید.

4- شفق‌ها و نورهای قطبی

عکاسی پدیده جوی شفق‌های شمالی یک چالش بزرگ برای عکاسان به شمار می‌آید. این مشکل ناشی ازتغییرات غیرعادی مداوم در درجه روشنایی نور می‌باشد. ذرات باردار خورشیدی به سرعت حرکت می‌کنند و گاهی از دیده پنهان می‌شوند، این امر عکاسی از آنها را به کاری بسیار دشوار تبدیل نموده است. با این حال، اگر نکاتی که در ادامه آمده است را به خاطر بسپارید، قادر به گرفتن بهترین عکس‌ها از شفق شمالی خواهید بود. دوربین خود را بر یک سه پایه قوی محکم کنید تا برای پرتوگیری‌های طولانی تر آماده و ثابت باشد. ISOرا در محدوده بین 100 تا 400 تنظیم نمایید. بسته به میزان نور موجود در محیط، سرعت شاتر را می‌توانید در حدود 30 ثانیه تنظیم نمایید. به نورسنج داخلی دوربین اعتماد نکنید، که بیشتر به درد عکاسی در روز می‌خورد. اگرچه هر نوع لنزی برای عکاسی شفق‌های قطبی قابل استفاده است، اما توصیه می‌شود از لنزهایی سریع تر و با زاویه دید وسیع استفاده کنید.

5- آسمان‌های ابری

همانطور که نور شروع به کاهش می‌کند، به آسمان‌های ابری نگاه کنید. رنگ‌ها را تماشا کنید و ببینید که چگونه در ابرها به یکدیگر آمیخته‌اند. اگرچه تاریک است اما باید سعی کنید با استفاده از فیلترهای خنک کننده آبی 80A، پراکندگی رنگ آبی آسمان را بالا برده، و پراکندگی رنگ زرد حاصل از نورهای مصنوعی را کاهش دهید. از لنزی با زاویه دید گسترده استفاده کرده و از پرتوگیری‌های طولانی تر بهره گیرید. می‌توانید در ابتدا چند عکس تستی گرفته و آنها را به دقت در دوربین دیجیتال خود ارزیابی کنید. سپس باید قادر باشید تا بهترین محدوده زمانی را برای پرتوگیری‌های خود انتخاب کرده و عکس‌های فوق العاده‌ای از آسمان پوشیده از ابر بگیرید.

توصیه تنظیمات

اندازه گیری پس از تاریکی می‌تواند یک مشکل اساسی در عکاسی باشد، بنابراین مطمئن شوید که بهترین تنظیمات را برای شرایط ویژه خود انتخاب می‌کنید. اگر وضعیت حاکم بر نور محیط، هم روشن و هم تاریک می‌باشد، بایستی از سنجش نقطه‌ای برای تفسیر دقیق استفاده نمایید. اگر محیط تاریک است برای سنجش محیط می‌توانید از حالت 'center weighted'و یا'evaluative metering'  در دوربین دیجیتال خود استفاده نمایید. تا حد امکان از فلاش استفاده نکنید چرا که می‌تواند عکس شما را مورد تاثیر قرار داده به گونه‌ای که بخشی از تصویر بیش از حد روشن خواهد بود. مود دستی (manual mode) و bulb mode بهترین مودها برای این نوع عکاسی می‌باشند. فراموش نکنید که یکی از ملزومات عکاسی آسمان شب داشتن صبر و حوصله زیاد و تمرین فراوان است.
توصیه تجهیزات
عکاسی از آسمان شب بایستی همراه با بکارگیری و استفاده از یک سه-پایه عکاسی انجام پذیرد. فراموش نکنید که برای دوربین خود یک کابل و یا کنترل از راه دور بخرید، این موضوع مهم است چراکه برخی عکس‌ها 30 ثانیه و حتی زمان خیلی بیشتری طول خواهد کشید. لنزهای شما در حالت ایده آل باید دارای یک مود فوکوس بینهایت و دوربین شما بایستی قابلیت MLU(mirror lock up- یک ویژگی است که در آن، آینه دوربین قبل از آزاد شدن شاتر حرکت کرده و مانع از ایجاد ارتعاش حاصل از جابجایی آینه می‌گردد )  داشته باشد. یک لنز زاویه-باز بهترین گزینه برای عکاسی آسمان شب است و امکان زوم حتی آن را تطبیق پذیرتر خواهد نمود.

نتیجه گیری

به هنگام عکاسی شبانه، به یاد داشته باشید که صبر و حوصله فراوان در عکاسی آسمان شب، به همان اندازه مهم است که نگاهی منتقدانه به ترکیب تصویر. و پس از آن تصمیم گیری پیرامون این نکته که چه عنصری در عکس نیازمند تغییر است تا در برداشت بعدی عکس شما بهتر شود.
همانطور که پیشتر گفته شد، فرایند پیداکردن طول مدت نوردهی برای بهترین تصویر، فرآیند آزمون و خطا است ( از لحاظ لنزها، سرعت شاتر و تنظیمات دیافراگم. به طوری که هر سه اثرات گوناگونی را بر تصویر خواهند گذاشت ). با نوردهی‌های طولانی مدت بیش از 30 ثانیه، استفاده از کابل امری ضروریست. برای تنوع بیشتر و شاید عکسبرداری بهتراز ستارگان آسمان شب، ممکن است بخواهید چند برداشت سیاه-سفید را نیز امتحان نمایید. اگر هوا سرد است لباس گرم را فراموش نکنید چرا که ثابت نشستن در یک شب سرد خیلی مشکل تر از راه رفتن در سرماست ، ازاینرو شاید برداشتن تجهیزات اضافی کاری عاقلانه باشد. به یاد داشته باشید یک چراغ قوه به همراه داشته باشید چراکه برای تنظیم دوربین در تاریکی لازم خواهد شد. هرچه بیشتر به عکاسی از آسمان شب پرداخته و هرچه عکس‌های بیشتری بگیرید، بیشتر راه کارهای عکاسی از آسمان شب را فراخواهید گرفت.

توضیحات بیشتر

تمام زمان بندی‌هایی که در زیر ذکر شده بر اساس ISO 50  و دیافراگم f2.8  یا  f3.5  می‌باشند.
برای ISO 100 ، زمان نوردهی کوتاه تر می‌باشد اما نه در حدود نصف (1/2) زمانبندی ISO 50 .
برای ایزوی 100 از زمانبندی‌هایی در حدود یک-سوم (1/3) ایزوی 50 استفاده کنید.
دیافراگم f2.8یا f3.5را برای نمایش بیشترین تعداد ستارگان در عکس مورد استفاده قرار می‌دهیم. ضعیف ترین نورها با دیافراگم کوچکتر قابل نمایش نخواهند بود.

عکاسی نقاط نورانی

- به منظور عکاسی از ستارگان به صورت نقاط نورانی ( به جای مسیرهای نورانی)، بدون شک به زمان شاتر بسیار کوتاهتری نیازمندید. از این رو شما همچنین نیازمند استفاده از فیلم‌های سریع تر (وISO  بالاتر) هستید که امکان استفاده از شات‌های کوتاه مدت را می‌دهند.
- اگر می‌خواهید برخی مناظر و چشم اندازها (به شکل سایه و طرح سیاه یکدست در پس زمینه) در عکس نمایان گردند، شما نیاز به نور "ماه کامل" در عکس خواهید داشت، همچنین برای نمایش اجسام جلوی صحنه (با نور کامل و به صورت روشن) بایستی همزمان از فلاش دوربین استفاده نمایید.
- برای تعیین طولانی ترین سرعت شاتر قابل استفاده، قبل از شروع حرکت ستارگان در مسیرهای نورانی از فرمول زیر استفاده نمایید:

فاصله کانونی/ 600

- با استفاده از نور کامل ماه، دیافراگم f2.8 و ISO 400 از شرایط زیر استفاده کنید:

لنز	زمان
21mm	29 ثانیه
35mm	17 ثانیه
50mm	12 ثانیه

حرف آخر

- دوربین را قبل از تاریکی تنظیم کنید تا بتوانید فوکوس و انتخاب ترکیبات عکس را تا وقتی که هنوز قادر به دیدن محیط هستید انجام دهید.
- اگر پس از تاریکی تنظیمات را انجام می‌دهید، از یک چراغ قوه یا لامپ‌های اتومبیل خود استفاده کنید تا در صورت لزوم بتوانید دوربین را بر روی اشیای نزدیک فوکوس کنید.
- اگر ستاره قطبی را در ترکیب بندی عکس خود دارید، تمام مسیرهای ستاره‌ای دیگر در اطراف آن در حال چرخش خواهند بود.
- در شب‌هایی که ماه در آسمان نیست، شاتر دوربین را برای ساعات طولانی باز نگه دارید تا بتوانید مسیرهای ستاره‌ای بسیار طولانی را در ترکیب بندی عکس خود داشته باشید.
برای دیدن چند حقیقت شگفت‌آور از آسمان کلیک کنید.

---

منبع:نجوم‌ایران