نکات کلیدی در مصاحبه خبری
در مصاحبه فردی شخص در مورد خویش سخن میگوید و در مصاحبه گروهی، آگاهی از عقاید تعداد زیادی از افراد موردنظر است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : يکشنبه 1396/08/14
1- فرد به خاطر شخصیتش در جامعه معروف است (بعد شهرت) و کارها و گفته هایش ارزش ویژه دارد.
2- فرد مشهور نیست اما عملی که انجام داده یا می دهد یا در جایگاهی که فعلا قرار دارد، مورد توجه قرار گرفته است. مثلا اختراع یا اکتشافی کرده، در جبهه جنگ شهامت ویژه ای از خود نشان داده، پرستار فداکاری بوده و کارهایی از این قبیل ... .
در مصاحبه گروهی (جمعی)، آگاهی از عقاید، افکار و نظر تعداد زیادی از افراد جامعه مورد توجه و نظر است و خبرنگار، اطلاعات خود را از چندین نفر بدست می آورد.
در تهیه مصاحبه فردی باید به این نکات توجه کرد:
1- برخلاف مصاحبه خبری که توصیف محیط مصاحبه و حرکات مصاحبه شونده ضروری نیست، در تنظیم مصاحبه فردی -چه با افراد معروف و چه با افراد عادی- این کار ضروری است.
2- ذکر تکیه کلام مصاحبه شونده یا عبارتهایی که او در مصاحبه زیاد تکرار میکند، در مصاحبه خبری ضروری نیست، در حالی که در مصاحبه فردی در اکثر موارد لازم است، زیرا این گونه مطالب ویژگیهای فردی شخص را نمایان میکند، اما باید توجه داشت که بیان این گونه مطالب نباید موضوع اصلی مصاحبه را تحت الشعاع قرار دهد.
3- به طور کلی در مصاحبه، اشتباههای مصاحبه شونده از لحاظ دستور زبان می باید تصحیح شود. فراموش نشود که در مصاحبه فردی، هدف اصلی شناساندن طرز فکر، عقیده و نظر مصاحبه شونده است و در مصاحبه خبری ارائه اطلاعات جدید در مورد یک رویداد.
مصاحبه گروهی (جمعی)
در مصاحبه گروهی (جمعی)، آگاهی از عقاید، افکار و نظر تعداد زیادی از افراد جامعه مورد توجه و نظر است و خبرنگار، اطلاعات خود را از چندین نفر بدست می آورد. معمولا موضوع مصاحبه گروهی مطالبی در رابطه با وقایع جاری است که مستقیما به مردم مربوط میشود. تفاوت مصاحبه گروهی با مصاحبه خبری در این است که مصاحبه شونده شخص مسئولی نیست، بلکه فردی است که صرفا نظر خود را بیان میکند.
مصاحبه گروهی تحت عنوان نظر خواهی نیز صورت میگیرد. فرض کنید دولت می خواهد درباره پذیرش دانشجو در دانشگاه را میزان معدل سال آخر دبیرستان تعیین کند. خبرنگاران روینامه در سطح شهر نظر گروهی از دانش آموزان را درباره این تصمیم جویا می شوند و نظرات آنان را کسب میکنند و به چاپ می رسانند، این نوع نظر خواهی‌ها، گاه یک تصمیم را مسجل و برخی اوقات تغییر می دهد.
در تهیه مصاحبه گروهی باید به نکات زیر توجه داشت:
1- گرچه یافتن افراد برای مصاحبه گروهی کار مشکلی نیست، ولی باید توجه داشت که انتخاب افراد باید با موضوع منطبق باشد، مثلا اگر موضوع مصاحبه در زمینه مسائل کارگری است، مصاحبه شوندگان را باید از میان کارگران کارخانه ها انتخاب کرد و نه مردم کوچه و بازار.
2- تعداد مصاحبه شوندگان اندازه معینی ندارد، در اکثر موارد تعدادی بین 10 تا 20 نفر کافی است ولی باید توجه داشت که این گونه مصاحبه ها را هیچگاه نمیتوان به عنوان یک تحقیق علمی تلقی کرد مگر تعداد و روش انتخاب افراد با اصول آمار و روشهای سنجش افکار منطبق باشد. اگر هدف تنها ارائه تصویری از نظرها و افکار افراد محدود و معینی از جامعه باشد، مصاحبه گروهی برای این منظور مناسب است. بنابر این در مصاحبه گروهی نباید اطلاعات جمع آوری شده را به کل جامعه و حتی به گروه خاص تعمیم داد. از این رو] به جای این که نوشته شود «کارگران کارخانه ها معتقدند که ... » باید نوشت: «اکثر کارگرانی که در این مصاحبه شرکت داشتند، معتقدند که ... »
3- در این گونه مصاحبه ها باید توجه داشت برای این که بتوان پاسخها را با یکدیگر ترکیب کرد، برای همه مصاحبه شوندگان باید سؤال یکسان باشد. اگر در زمینه یک موضوع سؤالها به گونه های مختلف طرح شود، ترکیب یا تجزیه و تحلیل پاسخها امکان پذیر نخواهد بود.
4- پرسش باید ساده و روشن طرح شود تا مصاحبه شونده بتواند مفهوم مطلب را به سرعت دریابد. بنابراین پرسشهای طولانی و پیچیده را در مصاحبه گروهی نباید مطرح کرد. همچنین پرسشها نباید «جهت دار» باشد، زیرا در چنین مواردی، پاسخها حاوی تاثیر مصاحبه کننده بر روی مصاحبه شونده خواهد یود.
بی‌تردید امروزه یکی از داغ‌ترین مطالب، مصاحبه‌هایی هستند که از جذابیت خاصی برخوردارند.
