پلان هایی از زندگی عمّار یاسر

کنیه او ابویقظان می باشد.
پدرش یاسر و مادرش سمیه و برادرش عبدالله، در صدر اسلام توسط
مشرکان مکه در زیر شکنجه آنان شهید شدند
آنان نخستین شهدای اسلام بودند.

عمار در زمان حضرت رسول اکرم(ص) :

عمار خود از سابقین در اسلام بود و بر اساس روایتی، عمار یکی از هفت تن مسلمان نخست بود.
مشرکان، عمار را نیز مجبور به ناسزاگویی به پیامبر(ص) کردند اما پیامبر اکرم(ص) عذر او را پذیرفت و به او فرمود اگر دیگر بار نیز مجبورش کردند، چنین کند.
در پی این ماجرا بود که این آیه نازل شد :
《مَن کفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ》
هر کس پس از ایمان آوردن خود، به خدا کفر ورزد، عذابی سخت خواهد داشت، مگر آن کس که مجبور شده ولی قلبش به ایمان اطمینان دارد.(نحل ۱۰۶)
عمار از جمله مهاجران به حبشه بود.
وی در هنگام مهاجرت پیامبر(ص) به مدینه، همراه آن حضرت(ص) بود و در محله قبا در ساخت مسجد قبا همکاری داشت.
در هنگام بستن پیمان برادری بین مهاجرین و انصار توسط پیامبر(ص)، وی برادر دینی حذیفه بن یمان گردید.وی در مدینه از صحابه نزدیک پیامبر اسلام(ص) بود و در همه جنگ‌های آن حضرت شرکت داشت.

در زمان خلافت ابوبکر :

بعد از وفات پیامبر(ص)، وی در کنار سلمان و ابوذر و مقداد و زبیر در حمایت از امام علی(ع) از بیعت با ابوبکر سرباز زد.
در تشییع جنازه حضرت زهرا(س) شرکت داشت.
وی در زمان خلیفه اول در جنگ یمامه شرکت کرد و در این جنگ مجروح شد.

عمار در زمان خلافت عُمر :

وی در دوران خلافت عمر فرماندار شهر کوفه و فرمانده سپاه مسلمانان در این شهر شد.
در دوران فرماندهی او بود که جنگ نهاوند روی داد و بخشی از مناطق داخلی ایران فتح شد.

عمار در زمان خلافت عثمان :

در زمان خلافت عثمان، وی از جمله مخالفان خلیفه بود و با او درگیری‌هایی داشت و در اعتراضات علیه او شرکت داشت.
یکی از این موارد اعتراض عمار به تبعید ابوذر به ربذه بود که به مشاجره شدیدی بین عمار و عثمان انجامید و عمار به دستور عثمان به سختی کتک خورد.
عثمان قصد داشت عمار را از مدینه تبعید کند اما با اعتراض بنی مخزوم و امام علی(ع) از این کار منصرف شد.
برخی گزارش‌ها ماجرای برخورد، مشاجره و ضرب و شتم عمار را، زمانی دانسته‌اند که او و سایر کوفیان به شرابخواری و بی‌قیدی ولید بن عقبه که از سوی عثمان حاکم کوفه بود، اعتراض کردند.
گزارش دیگر ضرب و شتم عمار را زمانی ذکر کرده است که عمار به نحوه تقسیم بیت المال از سوی عثمان اعتراض و به این سخن خلیفه که نحوه مصرف بیت‌المال را از اختیارات خود می‌دانست، انتقاد کرد.
عمار در ماجرای شورش بر عثمان با معترضان همراهی داشت. او در مصر به معترضان پیوست و در مدینه در محاصره عثمان شرکت داشت.

عمار در زمان حکومت امام علی(ع) :

عمار از طرفداران خلافت علی(ع) بود.
بعد از کشته شدن عثمان، عمار از جمله افرادی بود که مردم را به بیعت با علی(ع) دعوت می‌کردند.
وی در حکومت امیرالمؤمنین(ع) در جنگهای جمل و صفین شرکت داشت.
در جمل، فرمانده میسره لشکر امام(ع) بود.
و در روز سوم جنگ صفین نیز وی فرمانده لشکر امام(ع) بود.

شهادت :

سر انجام عمار در جنگ صفین در ماه صفر و به نقلی ماه ربیع الثانی سال ۳۷ هجری قمری به دست افراد معاویه به شهادت رسید.
سن او را در هنگام شهادت ۹۰ الی ۹۳ نوشته اند.
زمانی که خبر به امیرالمؤمنین(ع) رسید بسیار محزون شد و بر بالین عمّار آمد و سر او را بر زانو نهاد و با حزن و اندوه فراوان اشعاری در بی وفایی دنیا و دوری از دوستان قرائت فرمود.
سپس فرمود :
《انا لله و إنّا إلیه راجعون》
حضرت(ع) فرمود :
هر کس بر قتل عمّار غمگین نباشد، او را از مسلمانی بهره ای نیست.
بهشت نه یک بار بلکه بارها بر عمّار واجب شده است.
پس از شهادت عمار، امام علی(ع) بر او نماز گزارد.
عمار در شهر رِقّه سوریه دفن شد.
امام(ع) در حوادث سخت و هنگامی که با بی وفایی کوفیان مواجه می شد، ناله ی《أین عمار؟》 سر می داد.

فضایل عمار در کلام معصومین :

روایاتی از پیامبر اسلام(ص) در فضایل عمار نقل شده است؛ از جمله اینکه؛
آن حضرت(ع) فرمودند :
《انَّ الجَنَّةَ تَشتاقُ الی اَربَعَةَ مِن اُمَتَّی》
همانا بهشت مشتاق چهار نفر از امت من می باشد.
علی(ع)، عمار، سلمان و ابوذر!
همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمود :
《عَمَّارُ مَعَ الحَقِّ وَ الحَقُّ مَعَ عَمَّار یَدُورُ مَعَ الحَقِّ حَیثُ مَا دَارَ و قاتِلُ عَمّار فی النَّارِ》
عمار با حق است و حق با عمار، عمار گرد حق می‌چرخد، هرجا که باشد، و قاتل عمار در آتش است.
منابع :
۱)الطبقات الکبری ابن سعد، ج۳، ص۲۵۱
۲)أسدالغابة ابن اثیر، ج۴، ص۴۶
۳)بحارالانوار مجلسی، ج۴۴، ص۳۵
۴)الصحیح بخاری، ج۱، ص۱۷۲
۵)الغدیر علامه امینی، ج۹، ص۲۵
۶)تاریخ طبری، ج۴، ص۱۴۴
۷)تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۷۳
۸)اخبار الطوال دینوری، ج۱، ص۵۱
۹)الأمالی شیخ طوسی، ۱۴۱۴، ص۷۲۷
۱۰)الجمل شیخ مفید، ص۱۷۹
۱۱)انساب الاشراف بلاذری، ص274

---

منبع:
 به نقل از کانال تاریخ اسلام