کهکشانهای مارپیچی و مارپیچی میلهای
هابل دومین دسته از کهکشانها را کهکشان های مارپیچی spiral galaxy نامید. این نوع کهکشانها به شکل فرفره یا گرداب هستند. علامت اختصاری این نوع S میباشد. وقتی شما به کهکشانهای بیضوی نگاه میکنید میبینید که آنها براساس شکل ظاهری شان که یا دایره مانند و یا کشیده مثل بیضی هستند، در گروه های E0 تا E7 تقسیم میشوند. هابل مشاهده کرد که کهکشانهای دیگر هم مانند کهکشان های بیضوی کشیده هستند ولی یک فرق با کهکشانهای بیضوی دارند. زیرا آنها مرکزی روشن و نورانی دارند. هابل مرکز نورانی این نوع از کهکشانها را هسته نامید. باید توجه داشت که این نوع از کهکشانها شکل کهکشانهای بیضوی را دارند ولی هستهای نورانی در مرکز خود دارند که باعث تمایز آنها میشود. این کهکشانها به کهکشان های مارپیچی معروفند. هابل کهکشان هایی که دارای هسته ای نورانی هستند ولی نشانی از کهکشانهای مارپیچی در خود ندارند را S0 نامید. هابل کهکشان های مارپیچی را بر اساس شکل مارپیچی این نوع کهکشانها به زیر گروه هایی تقسیم کرد. این سه گروه به نام های Sa, Sb, Sc معروفند که گروه Sa کهکشان های مارپیچی هستند که دارای مارپیچ و پیچیدگی بسیار زیادی هستند و این حالت پیچیدگی به ترتیب در گروه های Sb و Sc کم تر میشود و بازوهای کهکشان بازتر میشود. کهکشان NGC 3115 یک کهکشان مارپیچی میباشد که در گروه S0 قرار میگیرد. این کهکشان شبیه لنز میباشد که دارای هسته ای نورانی است، اما دارای ساختاری مارپیچی نیست. طرز قرار گرفتن این کهکشان در فضا به گونه ای است که تقریباً شما آن را از لبه هایش مشاهده میکنید. به خاطر همین ممکن است که آن را با یک کهکشان بیضوی اشتباه بگیرید. کهکشان M 96 (NGC 3368) از کهکشان های مارپیچی گروه Sa میباشد. این کهکشان پر نورترین عضو صورت فلکی اسد ( شیر ) میباشد که فاصله ی آن از ما 38 میلیون سال نوری هست، این فاصله راNial R. Tanvir با استفاده از تلسکوپ فصایی هابل و از روش ستاره های متغیر اندازه گیری شده است.
M 96 (NGC 3368) کهکشان M 77 (NGC 1068) از کهکشان های مارپیچی گروه Sb هست. این کهکشان عضو صورت فلکی قیطس میباشد. این کهکشان یکی از بزرگترین کهکشان های فهرست اجرام آسمانی مسیه است. فاصله ی هسته ی این کهکشان 6000 سال نوری از ما میباشد.
M 77 (NGC 1068) کهکشان M 51 (NGC 5194) از کهکشان های مارپیچی گروه Sc هست. بازوهای این کهکشان به دور هسته ی آن چرخیده اند. این کهکشان یکی از اعضای صورت فلکی سگهای شکاری است و یکی از اجرام موجود در فهرست مسیه. این کهکشان در 13 اکتبر 1773 میلادی در حالی که منجمان مشغول رصد یک ستاره ی دنباله دار بودند کشف شد.
M 51 (NGC 5194) کهکشان های نوع سوم کهکشان های مارپیچی میله ای(barred spiral galaxy) نام دارند. شکل این کهکشان ها شبیه مارپیچی است که میله ای از وسط آن عبور کرده باشد. علامت اختصاری این نوع SB میباشد. در این نوع کهکشانها دو بازو مستقیما از هسته ی کهکشان خارچ میشوند و سپس شروع به پیچیدن میکنند. بازوهای این نوع کهکشانها از گاز و گرد غبار تشکیل شده است. هابل این نوع کهکشانها را به سه زیر گروه SBc, SBb, SBa تقسیم بندی کرده است. این تقسیم بندی براساس فرآیند باز شدن بازوها میباشد. کهکشان M83 (NGC 5236) از نوع کهکشان های مارپیچی میله ای میباشد که در زیر گروه SBa قرار دارد. این کهکشان جزو صورت فلکی مارآبی میباشد. اسم دیگر این کهکشان Southern Pinwheel ( فرفره ی جنوبی ) است، زیرا شکل آن شبیه فرفره میباشد.
M83 (NGC 5236)کهکشانM 95 (NGC 3351) یک کهکشان مارپیچی میله ای است که در زیر گروه SBb قرار دارد.
M 95 (NGC 3351) کهکشان M 109 (NGC 3992) یک کهکشان مارپیچی میله ای است که در زیر گروه SBc قرار میگیرد. این کهکشان در صورت فلکی دب اکبر واقع است. بازوهای مارپیچی این کهکشان دارای فضای خالی، در میانش هست.
M 109 (NGC 3992) |
گردآورنده: علیرضا سرمدی
تنظیم: نسرین صادقی