عملیات سوسنگرد

 
عملیات سوسنگرد

آغاز عملیات    ۲۶/۸/۱۳۵۹
پایان عملیات    ۲۶/۸/۱۳۵۹
جبهه    جنوبی
مکان عملیات    سوسنگرد
نوع تک نیمه گسترده
فرماندهی    مشترک
سازمان عمل‌کننده    مشترک (ارتش - سپاه - ستاد نیروهای نامنظم)
ایران : 6 گردان پیاده و زرهی
عراق : 8 گردان پیاده و زرهی
تلفات انسانی عراق : 795 نفر
عملیات سوسنگرد از عملیات جنگی ایران در جریان جنگ ایران و عراق بود. این عملیات در محور سوسنگرد به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۱۳۵۹/۸/۲۶ به فرماندهی مشترک انجام شد.
این عملیات قرار بود با مشاركت پاسداران وتیپ 2 لشكر 92 زرهی خوزستان ونیروهای ستاد جنگهای نامنظم انجام شود . كلیه هماهنگی ها برای انجام عملیات و نجات مدافعان توسط حضرت آیت الله خامنه ای-شهید چمران انجام گرفته بود وقرار بود فردا صبح نیروی اصلی عملیات كه همان تیپ 2 زرهی 92 بود حمله خود را به سوسنگرد آغاز كنند كه شب ساعت حدود 12 شب فرمانده لشكر 92 زرهی امیر سرتیپ غلامرضا قاسمی نو در تماس تلفنی با حضرت ایت الله خامنه ای اظهار داشت كه فرمانده نیروی زمینی ارتش تیمسار ظهیر نژاد اظهار داشته كه تیپ 2 نباید در عملیات شركت كند وچون احتمال انهدام تیپ وجود دارد به دستور بنی صدر از شركت در این عملیات خوداری كند. با این دستور عملا عملیات لغو می شد وسوسنگرد نیز سوقوط می كرد وتمام مدافعان به شهادت می رسیدند.بلافاصله حضرت آقا در تماس تلفنی این مساله را باحضرت امام در میان می گذارند وامام هم می فرمایند تیپ باید شركت كند ونیازی به اجازه بنی صدر نیست حضرت آقا هم  فورا نامه ای به فرماندهی لشكر2زرهی می نویسند كه تیپ باید در عملیات شركت كند وهركس از این دستور سرپیچی كند مسوول است شهید چمران تیز در زیرنامه متنی را اضافه میكند با این مضمون كه اگر تیپ فردا عمل نكند 500نفر از مدافعان فردا به شهادت می رسند واگر من زنده باشم با مسوول متخلف برخورد خواهم كرد  ((منظور بنی صدر می باشد))ازآن طرف فرماندهی متعهد لشگر 2 هم كه علاقه خاصی به رهبر معظم انقلاب داشتند تیپ رادر حالت آماده باش قرار می دهند وفردا صبح عملیات به فرماندهی شهید چمران وامیر قاسمی نو در مورخه 26/8/59 اغاز می شود وباحمایت چند فروند بالگرد توپدار كبری محاصره سوسنگرد شكسته می شود.
در این عملیات كه شهید چمران در خط مقدم شركت داشتند از ناحیه پا به شدت مجروح می شوند و یكی از محافظانش هم به شهادت می رسد ولی شهید چمران با كشتن راننده یك كامیون عراقی وبه همراه دیگر محافظش با كامیون به عقب برمی گردندوشهید چمران را برای مداوا به تهرانمنتقل می نمایند. این عملیات با فرماندهی مستقیم حضرت اقا وشهید چمران با موفقیت به پایان میرسد و سوسنگرد برای همیشه آزاد می گردد مناطق مرزی بستان وچزابه در اشغال دشمن باقی می ماند تا این كه عملیات طریق القدس در نیمه شب دی ماه سال 60 به فرماندهی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی به اجرا درآمد و650كیلومتر مربع از سرزمین های جمهوری اسلامی ایران و مناطق بستان وچزابه آزاد گردید وبرای اولین بار نیرو های جمهوری اسلامی ایران به مرزهای بین المللی رسیدند.

خلبانان شهید نیروی هوایی در عملیات آزادسازی سوسنگرد

  در عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد در ۲۶ آبان‌ماه سال ۱۳۵۹ که به شکست حصر سوسنگرد منجر شد، ۲۴ خلبان نیروی هوایی شرکت داشتند که از این تعداد « هوشنگ کیان‌آرا»، «سید محمدتقی حسینی»، «محمد کام‌بخش ضیایی»، «نعمت‌الله اکبری سامانی»، « یونس خوش‌بین» و « ابراهیم‌ امیدبخش» به شهادت رسیدند.
هم‌چنین «استوار دوم شهید حسین سلمان‌زاده»، «گروهبان یکم شهید ابراهیم قهوه‌چی‌زاده»، «استوار دوم شهید غلامعلی حلاج قدوی»، «سروان فنی شهید عبدالله عیسی‌پور»، «ستوان دو شهید سیدعلی اکبر حیدری» نیز از دیگر شهدای نیروی هوایی در جریان عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد می باشند.
لیست خلبانان هواپیمای F5 شرکت‌کننده در عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد به شرح زیر اعلام گردید: «داود صادقی»، «محمود نعیمی»، «شیرافکن همتی»، «جلال آرام»، «پرویز نصری»، «بهنام غنامیان»، «احمد مهرنیا»،‌ «سید اسماعیل موسوی»، «سیاوش مشیری» «حبیب‌الله بقایی» ،«داوود سلمان»، «قاسم محمدامینی»، «ایرج عصاره»، «اکبر توانگریان» و همچنین خلبانان «محمد مسبوق»، «رضا رمضانی»، «فضل‌الله جاوید‌نیا» و «داوود عسگری» با هواپیمای F14 درجریان عملیات آزاد‌سازی سوسنگرد شرکت داشتند .

هدف عملیات : نجات سوسنگرد از خطر سقوط حتمی

توضیحات : بعد از شکست نخستین تلاش دشمن در اوایل مهرماه جهت اشغال سوسنگرد ، بعد از سقوط خرمشهر در اواسط آبان ، دشمن یک بار دیگر برای تصرف شهر اقدام و آن را محاصره نمود . در شرایطی که مدافعان شهر آخرین مقاومت ها را انجام می دادند ، 2 گردان زرهی از ارتش با همراهی نیروهای سپاه ، بسیج و ستاد جنگهای نامنظم دکتر چمران ، در امتداد جاده سوسنگرد-حمیدیه دست به حمله زده و ضمن شکستن خط محاصره ، عراقی ها را از داخل شهر عقب راندند .

---

منبع:فاتحان