آسیب‌های تماشای بیش از حد تلویزیون بر کودکان و خردسالان

از سویی گفته شده که چنانچه کودکان در سنین بسیار کم به تماشای تلویزیون بپردازند، وقتی به سن مدرسه می‌رسند، قدرت توجه و دقت آنها به طور محسوسی، اُفت می‌کند.

البته این یک اصل مسلم است که افراط در هر چیزی آسیب‌زا می‌تواند باشد به خصوص تماشای تلویزیون برای خردسالان که اگر به درستی مدیریت نشود و در حد افراط و غیر ضرور از آن استفاده شود، تبعات نامطلوبی بر جای می‌گذارد.

یکی از عوارض و آسیب‌های جدی برای سلامتی کودکان، آسیبی است که متوجه سیستم اعصاب و روان آن‌هاست که از سویی باعث تشدید پرخاشگری و روحیه ناسازگاری در آن‌ها می‌شود و از سوی دیگر ممکن است به مرور موجب افزایش روحیه انزواطلبی در آن‌ها گردد.

به هر حال باید توجه داشت که بسیاری از کودکان دعوا و پرخاشگری‌های رخ داده در فیلم‌های تلویزیونی را باور کرده و چه بسا آن را در زندگی عادی خود پیاده‌سازی کنند که این مسأله خطر‌آفرین است.

نکته حایز اهمیت دیگر هم این که تماشای فیلم‌ها و کارتون‌های نامناسب و حاوی محتوای پرخاشگرانه ضمن آن که منجر به کاهش سرعت رشد ذهنی کودکان می‌شود، زمینه‌ای فراهم می‌کند که بچه‌ها در آینده تبدیل به والدینی پرخاشگر گردند.

 

یکی از نکات مهم تربیتی این است که ما به تدریج فرزندان خود را با زندگی واقعی و الزامات و بایسته‌های آن آشنا کنیم و حال آن که تماشای بیش از حد تلویزیون باعث می‌شود که آن‌ها به جای آشنایی و تجربه‌ی زندگی واقعی، با یک زندگی کاریکاتوریزه شده و فانتزی شده آشنا شوند و تمرکز بیش از حد بر رسانه‌ای چون تلویزیون و استفاده افراطی از آن مانع از تحقق این هدف است.

یکی دیگر از آسیب‌های تماشای بیش از حد تلویزیون برای کودکان این است که سیستم خواب مطلوب آن‌ها را برهم می‌زند و کودک خردسال میزان خواب مناسب و به موقع را نخواهد داشت که در این رابطه البته بسیاری از روان‌شناسان کودک هشدارهای لازم را به خانواده‌ها داده و می‌دهند؛ اما متأسفانه برخی از والدین کمتر به این هشدارهای دلسوزانه در عمل توجه می‌کنند.

مسأله قابل توجه دیگر این که به هر حال، یکی از کانال‌های بسیار مهم تربیت کودکان، رسانه است و این موضوع باید سهم به اندازه و بایسته خود را داشته باشد و چنانچه سهم استفاده از رسانه آن هم رسانه‌ای در حد و قواره تلویزیون بیش از حد لازم باشد، خواه ناخواه سهم دیگر ابزارهای تربیتی کمرنگ می‌شود؛ ابزارهایی مثل نقش خانواده کودک، بازی با گروه همسالان، حضور در اماکن مذهبی مثل مساجد، امامزاده‌ها و حرم‌های مطهر و یا حضور در اماکنی چون کانون‌های پرورش فکری کودکان، بسیج، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و غیره.

علاوه بر این‌ها، مطالعه یکی از فعالیت‌های مفید و سازنده برای کودک و نوجوان است و تماشای بیش از حد تلویزیون، زمینه‌ی لازم برای گرایش به مطالعه و کتاب‌خوانی را در آنها کمرنگ می‌کند و حال آن که کودکان و نوجوانان نیاز به مطالعه کتاب‌های مناسب خود را دارند و همه چیز نباید در تلویزیون منحصر شود.

از این رو توصیه و پیشنهاد ما به والدین عزیز آن است که نسبت به میزان تماشای تلویزیون از سوی فرزندان خردسال و نوجوان‌شان و این که چه فیلم ها و کارتون‌هایی را ببینند، حساسیت و نظارت بیشتری داشته باشند تا خدای ناکرده آسیب زیادی متوجه فرزندان‌شان نباشد.

---

منبع : افق خانواده